بحث الگو:فلسفه قارهای
افزودن مبحثپیش از هر چیز بگویم، که در پاسخ به دو اشکالی پیشمیکشم، پیشنهاد استواری ندارم. امید که دوستانی که این چند خط را میخوانند، راهی بجویند. اشکال نخست این که جناب ایمانوئل کانت را در شمار فیلسوفان خردگرای اروپایی آوردن خالی از اشکال نیست. فلسفه کانت هم از خرداگرایان اروپایی بهره دارد، هم از تجربهگرایی بریتانیایی. درست است، که کانت پیرو و آموخته ی مکتب کریستیان ولف بود، اما از دیگر سو میگفت، که هیوم مرا از خواب جزماندیشی بیدار کرد. اشکال دوم این که خردگرایان اروپایی را در الگوی «فلسفه ی قارهای» آوردن و فیلسوفان تجربهگرا را از آن غایب داشتن، هم بیاشکال نیست. فلسفه ی قارهای پس از کانت، چنان که گفتم، هم از مکتب خردگرایی و هم از مکتب تجربهگرایی برخورده است. اگر هم فلسفه ی قارهای را پیایند مکتب خردگرایی و از آن سو فلسفه تحلیلی را ادامه تجربهگرایی برتانیایی بدانیم، به گمان م بیشتر به خطا رفته ایم. تناظر دوگانههای «خردگرایی-قارهای» از این سو و «تجربهگرایی-تحلیلی» از آن سو به گمان م پاک نادرست است.
در باره ی اشکال نخست پیشنهاد میکنم، کانت را باید در کنار فیلسوف-روشنفکرانی چون روسو نشاند و در باره ی اشکال دوم پیشنهاد میکنم، زیر ردیف «فیلسوفان خردگرا» ردیفی را برای فیلسوفان تجربهگرا باز کنیم. پژمان اصغرپور (بحث) ۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۲۱ (UTC)