برج‌خانه
برج‌خانه (انگلیسی: Tower house) گونه‌ای خاص از سازهٔ سنگی است که همزمان به‌منظور دفاع و همچنین اقامت ساخته شده باشد.[۱]
برج‌خانه‌ها به‌ویژه در قرون وسطی در مناطق کوهستانی یا مناطقی با دسترسی محدود ساخته شدند تا بتوانند از مواضع استراتژیک با تعداد کمی نیرو دفاع کنند.
در اروپا
[ویرایش]
عمدهٔ استحکاماتی که نجیب‌زادگان اواخر قرون وسطی در اسکاتلند ساختند از گونهٔ برج‌خانه بود.[۲][۳] تعداد این سازه‌ها در اسکاتلند بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ تا بوده‌است.[۴] گونه‌های کوچکتر برج‌خانه‌ها در جنوب اسکاتلند به برج پیل یا خانهٔ پیل موسوم بودند.[۵] قابلیت دفاعی برج‌خانه‌ها در درجهٔ اول پاسداری در برابر یورش‌های دسته‌های کوچک بود و علیه تهاجمات نظامی ساختاریافته کاربردی نداشت. تاریخ‌نگار اسکاتلندی استوارت رید[الف] در خصوص این امر برج‌خانه‌ها را «دفاع‌پذیر و نه دفاعی»[ب] توصیف می‌کند.[۶] برج‌خانه‌ها عموماً سازه‌های سنگی بلند و کنگره‌داری بودند و مقطعی مربعی داشتند. بارمکن یا بان حصاری بود که به دور برج‌خانه کشیده می‌شد و با آنکه قابلیت دفاعی چندانی نداشت احشام ارزشمند را در فضای باز داخل آن نگه می‌داشتند.[۷][۸] برج‌خانه‌ها به‌شکلی گسترده در دو طرف مرز اسکاتلند و انگلستان شمالی برپا می‌شدند. پس از آنکه در ۱۴۹۴ میلادی جیمز چهارم اسکاتلند عنوان ارباب جزیره‌ها را تسخیر کرد ساخت برج‌خانه‌ها در سراسر منطقه رواج یافت.[۹][۱۰]
آسیای غربی
[ویرایش]صدها برج‌خانه در شبام یمن و الباحه عربستان وجود دارد. در قفقاز شمالی نیز صدها نمونه برج‌خانه ساخته شده‌است.
آمریکای شمالی
[ویرایش]مردمان باستانی پوئبلو در میزا ورده گونه‌ای برج‌خانه می‌ساختند.
جنوب چین
[ویرایش]جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Sidney Toy (1985) Castles: Their Construction and History, Courier Dover Publications, شابک ۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۴ (reissue of Castles: a short history of fortification from 1600 B.C. to A.D. 1600; London: Heinemann, 1939)
- ↑ G. Stell, "War-damaged Castles: the evidence from Medieval Scotland," in Chateau Gaillard: Actes du colloque international de Graz (Autriche) (Caen, France: Publications du CRAHM, 2000), شابک ۹۷۸−۲−۹۰۲۶۸۵−۰۹−۷, p. 278.
- ↑ S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, p. 12.
- ↑ A. Emery, Greater Medieval Houses of England and Wales, 1300–1500: Northern England (Cambridge: Cambridge University Press, 1996), شابک ۹۷۸−۰−۵۲۱−۴۹۷۲۳−۷, p. 26.
- ↑ S. Toy, Castles: Their Construction and History (New York: Dover Publications, 1985), شابک ۹۷۸−۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۱, p. 225.
- ↑ S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, pp. 12 and 46.
- ↑ S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, p. 33.
- ↑ S. Toy, Castles: Their Construction and History (New York: Dover Publications, Sidney, 1985), شابک ۹۷۸−۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۱, p. 224.
- ↑ I. D. Whyte, and K. A. Whyte, The Changing Scottish Landscape, 1500–1800 (London: Routledge, 1991), شابک ۹۷۸−۰−۴۱۵−۰۲۹۹۲−۶, p. 76.
- ↑ M. Glendinning, R. MacInnes and A. MacKechnie, A History of Scottish Architecture: from the Renaissance to the Present Day. (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002), شابک ۹۷۸−۰−۷۴۸۶−۰۸۴۹−۲, p. 6.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tower house». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۹.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
