پرش به محتوا

تگرگ‌ریزه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تگرگ‌ریزه در کنار یک سکه برای نمایش مقیاس و اندازه

تگرگ‌ریزه[۱] (به انگلیسی کانادایی: Ice pellets)[۲] نوعی بارندگی است که از گلوله‌های کوچک، سفت و شفاف یخ تشکیل شده است. تگرگ‌ریزه با برف‌دانه ("برف نرم") که از یخ مات سفید منجمد ساخته شده، متفاوت است. همچنین تگرگ‌ریزه یا برف‌باران با برف و باران که مایع برفابه‌ای یا نیمه‌جامد است نیز تفاوت دارد. تگرگ‌ریزه‌ها اغلب هنگامی که به زمین یا سایر اجسام جامد برخورد می‌کنند، پرش می‌کنند، و هنگام ضربه زدن به اشیائی مانند ژاکت، شیشه جلو یا برگ‌های خشک، در مقایسه با صدای یکنواخت قطرات باران مایع، ضربه‌ای با صدای بلندتر می‌زنند. تگرگ‌ریزه به‌طور کلی در توده‌های جامد دیگر منجمد نمی‌شود، مگر اینکه با باران یخ‌زده مخلوط شود. کد متار تگرگ‌ریزه PL است (پیش از نوامبر ۱۹۹۸ کد متار آن PE بود).[۳]

واژه‌شناسی

[ویرایش]

در ایالات متحده آمریکا، تگرگ‌ریزه را به نام برف‌باران[۴] (به انگلیسی آمریکایی: sleet) می‌شناسند و این اصطلاح به‌صورت رسمی توسط خدمات هواشناسی ملی ایالات متحده آمریکا استفاده می‌شود.[۵] با این حال، اصطلاح برف‌باران (sleet) در بیشتر کشورهای مشترک‌المنافع[۶] شامل کانادا،[۷] به معنای باران و برف آمیخته است. به‌همین دلیل محیط زیست و تغییر اقلیم کانادا هیچگاه اصطلاح برف‌باران (sleet) را برای این پدیده به‌کار نمی‌برد و به‌جای آن از تگرگ‌ریزه یا برف مرطوب استفاده می‌کند.[۸]

شکل‌گیری

[ویرایش]

تگرگ‌ریزه که گاهی به آن باران یخ‌زده نیز گفته می‌شود، را می‌توان قطرات منجمد شده باران دانست. اگر قطرات آبی که از ابر نزول می‌کنند با لایه‌ای از هوا مواجه شوند که دمای آن در حد انجماد است، به حبه‌های کوچک و سرد یخ تبدیل می‌گردند؛ بنابراین ریزش تگرگ‌ریزه، مسئله وارونگی دما را نشان می‌دهد، در یک ابر معمولی دمای داخل ابر ممکن است نزدیک به نقطه انجماد باشد، اما اگر هوای زیر ابرها کمی سردتر باشد، تگرگ‌ریزه شکل می‌گیرد. همچنین تگرگ‌ریزه ممکن است از یخ زدن برف ذوب شده‌ای که از لایه هوای سرد نزدیک زمین می‌گذرد تشکیل شود.[۹]

منابع

[ویرایش]
  1. «تگرگ‌ریزه» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «ice pellets»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ تگرگ‌ریزه)
  2. Katherine Barber, ed. (2004). "Ice pellets". Oxford University Press. ISBN 978-0-19-541816-3. Retrieved 29 April 2024.
  3. "USA and International Code Change For Ice Pellets". اداره ملی اقیانوسی و جوی. Retrieved 2013-09-20.
  4. «برف‌باران» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «sleet»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ برف‌باران)
  5. "Sleet (glossary entry)". اداره ملی اقیانوسی و جوی's خدمات هواشناسی ملی ایالات متحده آمریکا. Retrieved 2007-03-20.
  6. "sleet Meaning in the Cambridge English Dictionary". cambridge.org.
  7. "Weather Glossary". محیط زیست و تغییر اقلیم کانادا. 10 March 2010. Retrieved 2015-03-30. "تگرگ‌ریزه": این اصطلاحی‌است که کانادایی‌ها برای توصیف قطرات باران یخ‌زده با قطر پنج میلی‌متر یا کمتر استفاده می‌کنند و هنگامی که به سطح سخت برخورد می‌کنند، پرش می‌کنند. آمریکایی‌ها به این پدیده "برف‌باران" می‌گویند.
  8. Chris St. Clair, Canada's Weather, p. 55, Firefly Books, 2009. شابک ‎۱−۵۵۴۰۷−۳۳۸−۳
  9. اصول هیدرولوژی کاربردی، امین علیزاده، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ نوزدهم، ص 161 و 162