دولت سوم اسدالله علم
دولت سوم اسدالله علم | |
|---|---|
.svg){kind=small} کابینه کشور شاهنشاهی ایران | |
| نخست‌وزیر ایران | |
.jpg) | |
| تاریخ تشکیل | ۲۹ مهر ۱۳۴۲ |
| تاریخ انحلال | ۱۷ اسفند ۱۳۴۲ |
| افراد و سازمان‌ها | |
| رئیس کشور | محمدرضا پهلوی |
| رئیس دولت | اسدالله علم |
| پیشینهٔ رئیس دولت | نخست‌وزیر (از ۱۳۴۱) وزیر کشور (۱۳۳۶–۱۳۳۴) وزیر کار (۱۳۳۰–۱۳۲۹) وزیر کشاورزی (۱۳۲۹–۱۳۲۸) |
| شمار وزیران | ۱۲ وزیر + ۲ وزیر مشاور |
| پیشینه | |
| انتخابات(ها) | انتخابات مجلس ایران (۱۳۴۲) |
| دوره(های) مجلس | مجلس بیست و یکم |
| پیشین | دولت دوم اسدالله علم |
| پسین | دولت حسنعلی منصور |
دولت سوم اسدالله علم یکی از دولت‌های دوران پادشاهی مشروطه در دورهٔ دودمان پهلوی است که از مهر تا اسفند ۱۳۴۲ فعالیت کرد. رئیس این دولت، اسدالله علم بود.
با آغاز دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی، اسدالله علم مطابق سنت پارلمانی استعفای هیئت دولت را روز ۲۹ مهر ۱۳۴۲ به حضور شاه تقدیم و پس از انتصاب مجدد به نخست‌وزیری در همین تاریخ، هیئت وزیران خود را ۳۰ مهر به حضور شاه و سپس به مجلس شورای ملی[۱] و روز ۱ آبان به مجلس سنا معرفی کرد. مجلس شورای ملی در تاریخ ۵ آبان ۱۳۴۲ با ۱۸۱ رأی از ۱۸۳ نفر به دولت وی رأی اعتماد داد.[۲] بعد از رسمیت یافتن و آمادگی دو مجلس شورای ملی و سنا و تشکیل دولت جدید، حکومت نظامی تهران پس از چهار ماه و نیم لغو شد.[۳]
هنگامی که اسدالله علم در تیر ۱۳۴۱ به مقام نخست‌وزیری رسید، اعضای رهبری حزب مردم تصور کردند که علم دبیرکل پیشین حزب، ارزشی برای آنان قائل خواهد شد و احتمالاً مناصب بالای حکومتی را میان آنان تقسیم خواهد کرد. اما علم به زودی نشان داد که قصد ندارد در دوران نخست‌وزیری خود برای حزب مردم امتیاز و یا جایگاه خاصی قائل شود و دولت خود را «مطیع اوامر اعلیحضرت» و «غیرحزبی» خواند.[۴]
دولت علم در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۴۲ مستعفی گردید و سقوط کرد.
هیئت دولت
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۲۱ جلسه ۴». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۳۰ مهر ۱۳۴۲.[پیوند مرده]
- ↑ «تصمیم قانونی دایر به ابراز رأی اعتماد به دولت جناب آقای اسدالله علم نخست‌وزیر». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۵ آبان ۱۳۴۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۲.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ شجیعی، نخبگان سیاسی ایران، ۳۱۹–۳۲۰.
- ↑ شاهدی، سه حزب، ۱۳۳–۱۳۴.
- ↑ ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ «هیئت دولت جدید». اطلاعات (۱۱۲۲۴): ۱۳. ۳۰ مهر ۱۳۴۲ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
- ↑ شجیعی، نخبگان سیاسی ایران، ۳۲۰.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ «مشروح مذاکرات مجلس سنا دوره ۴ جلسه ۶». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱ آبان ۱۳۴۲.[پیوند مرده]
منابع
[ویرایش]- شاهدی، مظفر (۱۳۸۷). سه حزب: حزب مردم، حزب ملیّون، حزب ایران نوین. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۶۴۵-۹۳-۷.
- شجیعی، زهرا (۱۳۷۲). نخبگان سیاسی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی: مطالعه از نظر جامعه‌شناسی سیاسی. ج. ۳: هیأت وزیران ایران در عصر مشروطیت (ویراست دوم). تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۶۴-۳۷۲-۰۸۸-۸.