سینمای لیتوانی
سینمای لیتوانی به صنعت فیلم در این کشور اشاره دارد. تاریخ سینما در لیتوانی به ۲ دوره پیدایش سینما تا قبل از استقلال این کشور از اتحاد جماهیر شوروی و پس از آن مربوط می‌شود. در ۱۱ مارس سال ۱۹۹۰، یک سال پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، لیتوانی نخستین جمهوری شوروی بود که اعلام استقلال کرد. لیتوانی یکی از سریع‌ترین رشدهای اقتصادی در اتحادیه اروپا را دارا بود. امروزه در فهرست شاخص توسعه انسانی سازمان ملل متحد، کشور لیتوانی در رده توسعه بسیار بالای انسانی قرار دارد. از این منظر در حال حاضر سینمای لیتوانی به لحاظ بدنه سینمایی، تولید فیلم مستقل و تولید فیلم مشترک با فاصله زیاد با دیگر کشورهای هم جوار خود قرار گرفته‌است؛ و دارای سینمایی پیشرواست.[۱][۲][۳]
پیشینه
[ویرایش]در تاریخ ۲۸ ژوئیه ۱۸۹۶، جلسه عکاسی زنده توماس ادیسون در سالن کنسرت‌های باغ گیاه‌شناسی دانشگاه ویلنیوس برگزار شد. بعد از یک سال، فیلم‌های مشابه آمریکایی با اضافه شدن ضبط‌های مخصوص گرامافون که صدا نیز فراهم می‌کردند، در دسترس بودند. اولین سالن‌های سینما در سال ۱۹۰۶ در لیتوانی افتتاح شد. در سال ۱۹۰۹، پیشگامان سینمای لیتوانیایی آنتاناس راشیشناس و لادیسلاو استارویچ اولین فیلم‌های خود را تولید کردند.[۴]
بین سال‌های ۱۹۰۹ تا ۱۹۳۰ اولین‌ها در سینمای لیتوانی رقم خورد. اولین فیلم کوتاه در سال ۱۹۰۹ توسط آنتاناس راشیشناس تولید شد. مستندی کوتاه که وی از مناظر روستای زادگاهش ساخته بود. پس از او ولادیسلاو استارویچ در همان سال فیلم کوتاه در کنار رودخانه نیمان را ساخت. حدود ۱۰ سال بعد اولین فیلم خبری لیتوانیایی ساخته اوگنیس دوناژواس در سال ۱۹۲۱ در سینماها به نمایش درآمد.[۵]
در سال ۱۹۲۶ اولین شرکت تولید فیلم و هم‌چنین اولین آموزشگاه فیلم در ویلنیوس تأسیس شدند. در سال ۱۹۲۷ فیلم کوتاه پدر دلسوز توسط استودیو لیت‌فیلم تولید شد. سال ۱۹۲۷ دوران اوج فیلمسازی مستند در لیتوانی است. مهمترین سینماگران لیتوانی در این دوران جورگیس لینارتاس و ولاداس سیپایتیس بودند. در سال ۱۹۳۱ اولین هفته‌نامه سینمایی لیتوانیایی با نام خبرهای سینما (Kino naujienos) منتشر شد. ۲ فیلم مدافع سرباز لیتوانی (۱۹۲۸) و اولیتر جولنیس (۱۹۳۱) با تهیه‌کنندگی شرکت فیلمسازی Akis برجسته‌ترین فیلم‌های آن دوران هستند.[۶]
سینمای ۱۹۴۰ تا ۱۹۹۰
[ویرایش]پس از اشغال لیتوانی توسط ارتش سرخ شوروی و ایجاد جمهوری سوسیالیستی لیتوانی، استودیو خبری لیتوانی ایجاد شد. این سازمان در سال ۱۹۶۲ به استودیو فیلم لیتوانی Lietuvos kino studija تغییر نام داد.[۷]
اولین فیلم تولید شده پس از اشغال لیتوانی با مشارکت موس‌فیلم انجام گرفت. این روند تولید مشترک فیلم با دیگر جمهوری‌های شوروی به عنوان یک سیاست کمیته فرهنگی حزب کمونیست شوروی تا سال ۱۹۵۳ و زمان مرگ استالین ادامه یافت. ۳ فیلم بسیار مهم این دوران افق آبی (۱۹۵۷) ساخته ویتاوتاس میکالائوسکاس و احساسات (۱۹۶۸) ساخته الجیریس داوسا و آلمانتاس گریکیویشیوس و جنگهای صلیبی شمالی (۱۹۷۲) ساخته ماری یوناس گیدریس قابل اشاره هستند.[۸][۹]
گیسیس لوکسس، هنریکاس سابلویشیس، آریناس شبریناس و رایمونداس وابالاس از مهمترین سینماگران بدنه سینمایی لیتوانی بودند. جدای از این سینمای لیتوانی برای اولین بار در رده جهانی نیز درخشید و ده سال ناهار (۱۹۸۷) ساخته آویوا اسلزین برنده جایزه اسکار بهترین فیلم مستند شد.[۱۰]
سینمای مدرن
[ویرایش]۱۰ سال پس از استقلال لیتوانی، بدنه سینمایی این کشور به طرز قابل اعتنایی رشد کرده بود. در این فاصله ۲ فیلم بلند سینمایی و بیش از ۱۰ مستند بلند تولید شده بود. ویتوتاس ژالاکویچیوس با فیلم جانوری که از دریا بیرون می‌آید (۱۹۹۲) و آلگیمانتاس پویپا با فیلم گردن بندی از دندان گرگ (۱۹۹۷) در دهه ۹۰ برنده جایزه‌های مختلفی برای سینمای لیتوانی شدند و هم چنان روند رو به رشد سینمای مستند نیز در این کشور دنبال می‌شد. شاروناس بارتاس، آندریوس استونیس، آریناس ماتلیس، آدریوس جوزیناس و جانینا لاپینسکایت از دیگر چهره‌های موفق این دوران بدنه سینمایی لیتوانی بودند.[۱۱]
شاروناس بارتاس با ۳ فیلم راهرو (۱۹۹۵)، خانه(۱۹۹۷) و سرمازده (۲۰۱۷) از پرکارترین کارگردان‌های لیتوانیایی است. هم‌چنین سرما زده در بخش دو هفته کارگردانان هفتادمین جشنواره فیلم کن انتخاب شد.[۱۲][۱۳][۱۴]
اینگه‌بورگا داپکونایته موفق‌ترین بازیگر زن سینمای لیتوانی است. از فیلم‌های او می‌توان به هفت سال در تبت، آفتاب‌سوخته، سایه خون‌آشام، خیزش هانیبال، شرلوک هولمز و بوسه زندگی اشاره کرد.[۱۵][۱۶]
رابرت زمکیس نیز به عنوان یک کارگردان با تبار لیتوانیایی همواره مورد احترام بوده‌است. در سال ۲۰۱۱ با تشکیل مؤسسه گروه فیلم ویلنیوس Vilnius Film Cluster زمینه همکاری با اچ بی‌او و نتفلیکس فراهم آمد.[۱۷][۱۸]
روند تولید مشترک با گروه فیلم ویلنیوس در سال بعد بسیار پربار بود چنانچه گاهی چند استودیو و کمپانی فیلمسازی همزمان در لیتوانی برای تولید فیلم حضور داشتند. اگرچه مینی سریال چرنوبیل (۲۰۱۹) احتمالاً از مهمترین تولیدات مشترک با لیتوانی است اما سریال‌هایی مانند چیزهای عجیب (۲۰۱۶) و کاترین کبیر (۲۰۲۰) به ترتیب با نتفلیکس و بی‌بی‌سی مهمترین تولیدهای مشترک منظور می‌شوند.[۱۹][۲۰]
آمار و ارقام
[ویرایش]در حال حاضر در لیتوانی نزدیک به ۱۰۰ سالن مدرن نمایش فیلم وجود دارد. سرانه تولید سالیانه این کشور ۲۹ فیلم بلند، ۵ فیلم مستند و ۷ فیلم انیمیشن است. جمعیت سینماروی این کشور نیز سالیانه ۴ میلیون نفر برآورد شده‌اند.[۲۱][۲۲]
منابع
[ویرایش]- ↑ «News releases - Oficialiosios statistikos portalas». web.archive.org. ۲۰۱۸-۱۲-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ "World Economic Outlook Databases". IMF (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ «UIS Statistics». data.uis.unesco.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Data Concerning the History of Lithuanian Cinema». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۹-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Kinas tarpukario Lietuvoje (IV): kinas spaudoje | KINFO.LT» (به لیتوانیایی). ۲۰۲۰-۰۹-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Lietuvos kinas - Lietuvos Kinas». sites.google.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Faktai ir statistika –» (به لیتوانیایی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Herkus mantas». www.lfc.lt. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ Giedrys, Marijonas (1974-10-17), Herkus Mantas, Antanas Surna, Eugenija Pleskyte, Algimantas Masiulis, Stasis Petronaitis, Lietuvos Kinostudija, Lithuanian Film Studio, retrieved 2020-10-10
- ↑ Desk, BWW News. "Oct. 20, NYC Premiere 'Wonderful Losers: A Different World' by DGA Documentary Winner Arunas Matelis". BroadwayWorld.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ Kancereviciute، Aukse. «LITHUANIA: Country Report 2016 - FilmNewEurope.com». www.filmneweurope.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Fortnight 2017 | La Quinzaine des Réalisateurs». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۴-۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ "Koridorius | The Corridor". www.berlinale.de (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ Stratton, David; Stratton, David (1995-12-11). "The Corridor". Variety (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ «2001 :: Moscow International Film Festival». web.archive.org. ۲۰۱۳-۰۳-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ «Taymor's 'Tempest' to Close Venice Fest». TheWrap (به انگلیسی). ۲۰۱۰-۰۷-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.
- ↑ MITA. "Kino klasterio kompleksinės paslaugos padeda laimėti didelius užsakymus". vz.lt (به لیتوانیایی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ EN.DELFI. "Lithuanian tax incentives for film production successfully raised to 30%". DELFI (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ EN.DELFI. "Lithuanian tax incentives for film production successfully raised to 30%". DELFI (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ "Cinema of Lithuania". Wikipedia (به انگلیسی). 2020-10-02.
- ↑ EN.DELFI. "2018 was marked as the best year for Lithuanian cinema market after the restoration of independence". DELFI (به انگلیسی). Retrieved 2020-10-10.
- ↑ Kancereviciute، Aukse. «Swedish TV Series Hamilton Shoots in Lithuania - FilmNewEurope.com». www.filmneweurope.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۰.