پرش به محتوا

فیروز نادری

صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فیروز نادری
فیروز نادری در سال ۲۰۱۰
زادهٔ۵ فروردین ۱۳۲۵
شیراز، فارس، ایران[۱]
درگذشت۱۹ خرداد ۱۴۰۲ (۷۷ سال)
ملیتایرانی-آمریکایی
پیشههوافضا
سازماناتحادیه روابط عمومی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار
آثار برجستهمعاونت آزمایشگاه پیش‌رانش جت (JPL)
مدیریت پروژه‌های مریخ
منصبمدیرکل اکتشافات منظومهٔ شمسی (ناسا)
مدیرکل اکتشافات مریخ (ناسا)

فیروز مایکل نادری (انگلیسی: Firouz Michael Naderi;[۲][۳] ۵ فروردین ۱۳۲۵ – ۱۹ خرداد ۱۴۰۲)،[۱][۴] دانشمند برجستهٔ ایرانی آمریکایی بود که ۳۶ سال از عمر خود را در موقعیت‌های مختلف فنی و اجرایی در ناسا به عنوان معاون پیشین مدیرکل تنظیم راهبردهای آزمایشگاه پیش‌رانش جت (JPL) و مدیرکل اکتشافات منظومهٔ شمسی (از ۱۵ اوت ۲۰۱۱) سپری کرد.[۲]

او در فوریهٔ ۲۰۱۶ بازنشسته شد. او پس از آن به عنوان مشاور مدیریتی، مشاور شرکت‌های نوپا در حوزه فناوری‌های پیشرفته و سخنران عمومی فعالیت داشت.

فیروز نادری در سال‌های پایانی خود بیش از پیش برای برقراری دموکراسی در ایران تلاش می‌کرد.[۵]

زندگی و تحصیلات

فیروز نادری در ۵ فروردین ۱۳۲۵ در شیراز زاده شد.[۶][۷][۸] او تحصیلات متوسطهٔ خود را در ایران به پایان رساند و پس از آن به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشتهٔ مهندسی برق پی گرفت. وی دورهٔ کارشناسی خود را در دانشگاه ایالتی آیووا و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به پایان رساند.[۹][۱۰] نادری، پس از پایان تحصیل به ایران بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز سنجش از دور ایران فعالیت کرد.

فیروز نادری در هنگام مدیر فنی مرکز سنجش از دور ایران، روزنامهٔ رستاخیز، ۱۸ شهریور ۱۳۵۷

فیروز نادری در مدت همکاری خود با ناسا مشاغل فنی و مدیریتی بسیاری را در زمینهٔ ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اخترفیزیک، اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومهٔ شمسی برعهده داشت.[۱۱] نادری از سال ۱۹۹۶ مدیر برنامهٔ منشأ حیات ناسا بود. وی در سال ۱۹۷۶ به آزمایشگاه پیش‌رانش جت پیوست و به‌عنوان مدیر آزمایش‌های پروازی علوم فضا و مدیر طرح پراکندگی‌سنجی ناسا به کار پرداخت. علاوه بر این وی در مرکز مدیریت ناسا، سرپرستی برنامهٔ فناوری ارتباطات پیشرفتهٔ ماهواره‌ای را بر عهده داشت و در آزمایشگاه پیش‌رانش جت نیز مدیر برنامه ماهواره‌های متحرک بود. وی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ مدیریت برنامهٔ تازه‌تأسیس برنامهٔ کاوش مریخ را بر عهده گرفت. وظیفهٔ مرکز برنامهٔ مریخ آن است که همه پژوهش‌های مربوط به مریخ را هدایت و برنامه‌ریزی کند.[۱۲] در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمَت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز آزمایشگاه پیشرانش جت، از مهم‌ترین مراکز فضایی ناسا منصوب شد و در سمت جدید به‌عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای مرکز، تجارب خود در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان از زمین تا کهکشان‌های دور به کار برد. وی همچنین مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا ۲۰ ساله آزمایشگاه پیشرانش جت را برعهده داشت.[۱۱] وی در سال ۲۰۱۱ به سمت مدیر پژوهش‌های روباتیک منظومه خورشیدی منصوب شد.[۱۳]
فیروز نادری در مصاحبه با برنامهٔ پارازیت به این سؤال که نظرش دربارهٔ تئوری استیون هاوکینگ دربارهٔ عدم وجود خدا چیست پاسخ داد که به هیچ نوع دین و مذهب اعتقاد ندارد. خدا برایش از دین مجزا است و اندیشه سپیریچوال دارد.[۱۴]

کار در ناسا

نادری در سپتامبر ۱۹۷۹ به عنوان مهندس سیستم‌های ارتباطی در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا آغاز به کار کرد[۱۵] و در طی سه دهه فعالیت حرفه‌ای، به جایگاه‌های مدیریتی و اجرایی بالاتر دست یافت.

فیروز نادری از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ برنامه اوریجین را مدیریت کرد که یک برنامه بلندپروازانه و پر از فناوری برای جست‌وجوی سیارات مشابه زمین در اطراف سایر ستارگان بود. همچنین وی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ مدیریت برنامهٔ تازه‌تأسیس برنامهٔ کاوش مریخ را بر عهده گرفت.[۴]

مدیریت کاوشگرهای مریخ

معروفیت نادری بیشتر به‌خاطر ۲ کاوشگر مریخ یعنی اسپریت و آپورچونیتی بود که با مدیریت او اطلاعات زیادی از جمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ به بشر داد. وی در فروردین ۱۳۷۹ در شرایطی که چندین مأموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست در طی ۴ سال، ۳ مأموریت مهم از جمله پرتاب ۲ کاوشگر مریخ‌نورد اسپریت و آپورچونیتی را با موفقیت به انجام رساند.[۱۱]

دستیار مدیریت در پروژه آزمایشگاه پیشرانش جت

فیروز نادری پس از برنامه مریخ، نادری به عنوان نخستین معاون عملیاتی آزمایشگاه پیشرانه جت برای تعیین ساختار و استراتژی این پروژه منصوب شد.[۱۶] او به عنوان مقام ارشد آزمایشگاه برای نظارت بر آزمایشگاه پیشرانه جت و افسر ارشد برنامه‌ریزی استراتژیک عمل کرد.

مدیر پروژه کاوش منظومه شمسی

در پنج سال آخر حضورش در JPL، او مدیر پروژه کاوش منظومه شمسی بود[۱۷] و مسئولیت فضاپیمای کاسینی در زحل، مأموریت دان به سیارک‌های وستا و سرس، مأموریت جونو به مشتری و ساخت اولین بالگرد مریخی و یک مأموریت چند میلیارد دلاری به اروپا (یکی از قمرهای مشتری) را برای جستجوی حیات در خارج از زمین بر عهده داشت.

سیارک نادری

فیروز نادری پس از ۳۶ سال در فوریهٔ ۲۰۱۶ از ناسا بازنشسته شد. اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی به پاس زحمات وی در اخترشناسی، سیارک 1989 EL1 را به سیارک ۵۵۱۵ نادری، تغییر نام داده است.[۱۸]

زندگی بعد از ناسا

در دوران پس از ناسا، نادری به عنوان مشاور مدیریت، مشاور استارت‌آپ‌های فناوری پیشرفته در مراحل اولیه (به عنوان مثال، OpalAi) و سخنران عمومی، فعالیت داشت. او همچنین در کامیونیتی ایرانی-آمریکایی‌ها، به عنوان مربی و راهنمایی برای نسل بعدی رهبران، خدمت کرد.

تدریس و سخنرانی‌های عمومی

نادری اغلب به عنوان سخنران اصلی و انگیزشی در کنفرانس‌ها و کارگاه‌ها دعوت می‌شد. او برای انجمن‌های دانشجویی بسیاری از دانشگاه‌ها سخنرانی کرد، از جمله:

نادری همچنین در دانشگاه استنفورد به تدریس کلاس‌های ویژه ای با موضوع «مدیریت برنامه‌های پیچیدهٔ بزرگ» می‌پرداخت.

گرایش‌های سیاسی

نظر او در مورد نظام سیاسی در ایران این بود که مردمان ساکن ایران، باید بهترین نظام دولتی را برای خود برگزینند. هرچند خود او، طرفدار حکومتی سکولار بود که با دموکراسی انتخاب شده باشد و حقوق بشر و آزادی‌های مدنی را کاملاً رعایت کند و جدایی دین از سیاست را محترم بشمارد. او هیچ وابستگی مذهبی نداشت. با این حال، در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۱، خود را فردی «معتقد به معنویات» دانست و به «چیزی» فراتر از خود اعتقاد داشت، اما نه در چارچوب هیچ مذهبی.[۲۳]

نمایندگی از ایران در ۸۹مین دوره از جوایز اسکار (۲۰۱۷)

پس از انصراف اصغر فرهادی کارگردان فیلم فروشنده از حضور در مراسم اسکار ۲۰۱۷ — که در اعتراض به فرمان اجرایی ۱۳۷۶۹ مبنی بر جلوگیری از ورود شهروندان هفت کشور عمدتاً مسلمان از جمله ایران به خاک آمریکا صورت گرفت — وی انوشه انصاری و فیروز نادری را به‌عنوان نمایندگانش برای حضور در مراسم اُسکار معرفی کرد.[۲۴] در این مراسم، فیلم فروشنده توانست جایزهٔ اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را به‌دست‌آورد و در پی آن، انوشه انصاری و فیروز نادری، جایزهٔ اُسکار را به جانشینی از سوی اصغر فرهادی دریافت کردند. در این مراسم متن سخنان اصغر فرهادی در غیاب او توسط انوشه انصاری خوانده شد.[۲۵][۲۶][۲۷]

آسیب نخاع گردن و درگذشت

در اطلاعیه‌ای که در فیس‌بوک نادری همراه با عکسی از او در تخت بیمارستان منتشر شده، آمده بود که او در پی افت ناگهانی ضربان قلب از حال رفته و به‌دلیل برخورد سرش به دیوار و جابه‌جایی مهرهٔ گردن، نخاعش آسیب دیده است که باعث شده از گردن به پایین فلج شود. او گفت که عمل جراحی‌اش دوشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۲ انجام شده و دوران نقاهتش چهار تا پنج ماه طول می‌کشد.[۲۸] اما در روز ۱۹ خرداد ۱۴۰۲ و همزمان با بیستمین سالگرد پرتاب مریخ نورد اسپریت به فضا، در سن ۷۷ سالگی درگذشت.[۴]

جوایز و افتخارات

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "New Mars research facility to involve scientists, kids - NASA". Nasa. Archived from the original on 30 September 2016. Retrieved 2016-02-14.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «JPL Announces Personnel Appointments». NASA. ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۶.
  3. ↑ «The ACTS Initiative - NASA Technical Reports Server (NTRS)» (PDF). ناسا. Dr. F. Michael Naderi
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «فیروز نادری محقق برجسته ایرانی در سن ۷۷ سالگی در آمریکا درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ خرداد ۱۴۰۲.
  5. ↑ «فیروز نادری محقق برجسته ایرانی در سن ۷۷ سالگی در آمریکا درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ خرداد ۱۴۰۲.
  6. ↑ «فیروز نادری در آستانه 72 سالگی». قلم نیوز. ۲۲ اسفند ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۱۰.
  7. ↑ https://www.tappersia.com/firouz-naderi/
  8. ↑ https://dayan.ir/فیروز-نادری/
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ "JPL Announces Personnel Appointments". NASA Jet Propulsion Laboratory (به انگلیسی). California Institute of Technology. 20 July 2011. Retrieved 23 May 2017.
  10. ↑ «Invitation to Public Lecture by Dr. Firouz Naderi». Sharif University of Technology Association. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۳.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ «مصاحبه با فیروز نادری». سایت نجوم ایران. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۳.
  12. ↑ "NASA - JPL's New Associate Director Led Successful Mars Exploration". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 2023-06-10.
  13. ↑ JPL Announces Personnel Appointments (۲۰ ژوئیه ۲۰۱۱). «jpl.nasa.gov». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۱.
  14. ↑ «نسخه طولانی‌تر مصاحبه با فیروز نادری در پارازیت». YouTube. صفحه رسمی پارازیت در یوتیوب. ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۱. صص. دقیقه ۱۰:۴۹. دریافت‌شده در ۲۳ مه ۲۰۱۷.
  15. ↑ Leising, Charles J.; Sherwood, Brent; Adler, Mark; Wessen, Randii R.; Naderi, Firouz M. (2010-03). "Recent improvements in JPL's mission formulation process". 2010 IEEE Aerospace Conference. IEEE. doi:10.1109/aero.2010.5446881. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  16. ↑ https://www.jpl.nasa.gov. «JPL's New Associate Director Led Successful Mars Exploration». NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۹.
  17. ↑ "Allnutt, (Ian) Peter, (26 April 1917–7 June 2016)". Who Was Who. Oxford University Press. 2007-12-01.
  18. ↑ "Firouz Naderi". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-06-22.
  19. ↑ "Firouz Naderi". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-10-03.
  20. ↑ "Firouz Naderi". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-10-03.
  21. ↑ "Firouz Naderi". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-10-03.
  22. ↑ "Firouz Naderi". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-10-03.
  23. ↑ نسخه طولانی‌تر مصاحبه با فیروز نادری در پارازیت, retrieved 2023-10-10
  24. ↑ «اصغر فرهادی نمایندگانش را در اسکار معرفی کرد». ایسنا. ۶ اسفند ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۳.
  25. ↑ «فرهادی با "فروشنده" دومین اسکار ایران را به ارمغان آورد». Deutsche Welle. ۲۷ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۳.
  26. ↑ «دومین اسکار برای اصغر فرهادی؛ «فروشنده» بهترین فیلم خارجی ۲۰۱۷». صدای آمریکا. ۹ اسفند ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۷.
  27. ↑ «اسکار ۲۰۱۷؛ «فروشنده» برنده شد». رادیو فردا. ۹ اسفند ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۷.
  28. ↑ Bibisha Neupane (May 29, 2023). "Influencer Dr Firouz Naderi Accident Update: Neck Injury And Paralysis". Genius Celebs (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-10.
  29. ↑ "List of minor planets: 5001–6000". Wikipedia (به انگلیسی). 2017-03-30.
  30. ↑ «NASA names asteroid after scientist of Iranian origin». Azerbaijan, Trend News Agency. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۸ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۱۰.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ فیروز نادری موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به فیروز نادری در ویکی‌گفتاورد موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فیروز_نادری&oldid=40407848»