O Porriño
O Porriño é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Vigo, en concreto ao Val da Louriña. Segundo o IGE en 2014 tiña 18.508 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «porriñés».
| O Porriño | |
|---|---|
 | |
 Casa do Concello. | |
 | |
| Situación | |
| Xentilicio[1] | porriñés |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia de Pontevedra |
| Comarca | Comarca de Vigo |
| Poboación | 18.508 hab. (2014)[2][3] |
| Área | 61,2 km²[3] |
| Densidade | 302,42 hab./km² |
| Entidades de poboación | 8 Parroquias e 114 Lugares[4] |
| Capital do concello | O Porriño |
| Política (2015) | |
| Alcaldesa | Eva García de la Torre (PSdeG-PSOE) |
| Concelleiros | BNG: 2 PPdeG: 8 PSdeG-PSOE: 4 Outros: UDDL 2, EU-SON 1 |
| Eleccións municipais no Porriño | |
| Uso do galego[5] (2011) | |
| Galegofalantes | 31,98% |
| Na rede | |
| http://www.concellodoporrino.net | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Xeografía
Limita ao norte co municipio de Mos, ao noroeste co de Vigo, ao oeste co de Gondomar, ao sur co de Tui, ao sursueste co de Salceda de Caselas e ao leste co de Ponteareas.
Medio ambiente
O Porriño sofre un deterioro medioambiental dende principios do século XX, que se está intentado paliar[6].
No actual emprazamento dos parques industrias do concello estendíase un enorme ecosistema de lagoas, hábitat de moitas especies. A maioría deste territorio foi secado e recheado do que só se conserva o espazo natural das Gándaras de Budiño. Neste lugar atópanse especies vexetais e animais. Na fauna destaca o sapoconcho galego e a erceta común. Na flora destaca a presenza dunha planta carnívora, a orballiña (Drosera rotundifolia).
O río Louro ademais, que atravesa esta zona e a propia vila do Porriño, está moi contaminado[7]. Tamén as canteiras supoñen un forte impacto paisaxístico e acústico.
Poboación
| Censo total 2014 | 18.508 habitantes |
|---|---|
| Menores de 15 anos | 2.743 (14.82 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 12.909 (69.75 %) |
| Maiores de 65 anos | 2.856 (15.43 %) |
Fonte: Instituto Nacional de Estadística, INE 1857-2011
Historia
No municipio encontráronse abundantes vestixios do Paleolítico e da Idade de Bronce, especialmente na parroquia de Budiño, o que evidencia unha moi temporá ocupación do territorio.
Durante a Idade Media o réxime señorial estivo fortemente consolidado no Porriño, dominado por castelos dos que hoxe apenas se conservan restos: os castelos de Mirabel e Orbenlle e a fortaleza de Erbilone.
O Porriño naceu como poboación de cruzamento de camiños, situado ademais na ruta de peregrinación a Santiago dende Portugal.
Formou parte da provincia de Tui ata a división constitucional e a reforma posterior, que derivou na súa inclusión definitiva na provincia de Pontevedra. A totalidade das parroquias integrábanse daquela na xurisdición do Porriño, dependente do Conde de Salvaterra do Miño, agás Budiño con xurisdición propia dos veciños.
Neste territorio, nos primeiros anos do século XIX, chegaron a funcionar concellos en Mosende e O Porriño. Iniciado o proceso de constitución definitiva dos concellos actuais, no século XIX, dentro do Partido xudicial de Tui, créase o concello do Porriño, integrado daquela por sete parroquias, aínda que coa mesma estrutura superficial. Con posterioridade, en 1904, creouse a parroquia de Cans, segregada da de Atios; ademais dende 1920 funciona a Entidade Local Menor de Chenlo.
Patrimonio
En 2007, o Concello do Porriño promoveu unha votación popular para escoller sete lugares destacados no municipio, as sete marabillas do Porriño. As escollidas, por esta orde, foron as seguintes:
- Faro de Budiño, un monte formado por enormes penas de granito con paredes case verticais, visible dende todo o val da Louriña.
- Casa do Concello, un edificio construído entre 1921 e 1924 en estilo rexionalista. O seu autor é o arquitecto porriñés Antonio Palacios. A casa do concello do Porriño foi recentemente reformada e ampliada, a partir do edificio construído por Antonio Palacios para este uso e inaugurado en 1924. É unha edificación en pedra dotada dunha gran monumentalidade en relación coa pouca superficie que ocupa, na que resalta un pórtico na súa parte frontal, a torre ameada, a profusión de vans e a rica ornamentación. O edificio ardeu no ano 1976, destruíndose o seu interior na práctica totalidade. A reforma iniciada posteriormente remata en 1983. En todo caso, a insuficiencia espacial foi cada vez máis patente e levou á ampliación lateral do edificio en datas máis recentes.
- Gándaras de Budiño, unha zona húmida creada pola confluencia do río Louro con varios regatos, creando un sistema de lagoas, brañas e bosques de ribeira. Forma parte da Rede Natura 2000.
- Roteiro da rocha e a auga en Carracido, un percorrido circular duns 4 quilómetros no que se atopan penedos, zonas arboradas, muíños, lavadoiros etcétera.
- Muíños de auga das parroquias, elementos do patrimonio popular espallados polas sete parroquias, máis de corenta atópanse restaurados.
- A Risca, zona de 10 hectáreas dentro do monte Gulpilleira do Porriño, con abundantes penedos de formas singulares e boas vistas sobre o val.
- Fonte do Cristo, outra obra de Antonio Palacios, inaugurada en 1905, de estilo ecléctico e carácter vertical, combina a pedra co ferro e a louza.
Goberno e política
- Artigo principal: Eleccións municipais no Porriño.
O alcalde do concello do Porriño é Nelson Santos Argibay, único concelleiro elixido de Ciudadanos por Porriño. Acadou a alcaldía tras unha moción de censura en xaneiro de 2010, apoiada polo PPdG (cuxo actual portavoz no pleno é Manuel Carrera Punzón) e Independientes de Porriño, de Gonzalo Ordóñez. Até entón, o alcalde fora Raúl Francés Rodríguez, do BNG, que gobernaba co apoio do PSdG-PSOE dende as eleccións do 2003, cando lle arrebatou a alcaldía ao popular Jose Manuel Barros González.
O concello de Porriño estrutúrase en diferentes concellerías: de cultura e normalización lingüística, de servizos municipais: deportes, mocidade, transportes e alumeado público; de medio ambiente; de benestar social e participación cidadá, de promoción económica, turismo e comercio e policía local; e de obras. O concello celebra plenos ordinarios cada mes, aínda que con frecuencia celébranse plenos extraordinarios, co fin de debater temas e problemas que afectan ao concello.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Economía
O concello do Porriño conta cunha importante industria, grazas principalmente á súa situación nun importante nó de comunicacións próximo á cidade de Vigo e a Portugal. A puxanza industrial do municipio tivo como precursores a instalación no Porriño en 1924 de Marucoga (primeiro matadoiro cooperativo de Galicia) e en 1939 da química Zeltia.
Na actualidade, o granito extraído das canteiras deste municipio, coñecido como "rosa porriño", é transportado a mercados internacionais dende o Porto de Vigo. Nos últimos anos aumentou notablemente a capacidade transformadora da industria graniteira, que agora incluso importa materias primas doutros países para a súa elaboración.
O municipio conta ademais con dous parques industriais, As Gándaras e A Granxa, e un tecido empresarial bastante diversificado, no que destacan as industrias químico-farmacéutica (CZ Veterinaria), da automoción, alimentación e loxística. No Porriño teñen a súa sede dous dos centros tecnolóxicos punteiros de Galicia: o CTAG (Centro Tecnolóxico do Automóbil de Galicia) e Aimen (Asociación de Investigación Metalúrxica do Noroeste).
Esta puxanza industrial sitúano como o terceiro concello con máis capacidade industrial da provincia de Pontevedra[Cómpre referencia], o primeiro en relación coa súa poboación. A pesar disto, mantén unha taxa de desemprego lixeiramente superior á media galega[Cómpre referencia].
Deporte
Varios dos equipos de fútbol do concello son o Porriño Industrial Club de Fútbol, Unión Deportiva Atios e Club Deportivo Pontellas, os tres de división preferente autonómica na tempada 2014-15. No balonmán está o Club Balonmano Porriño.
No ano 1999 celebrouse no concello o Campionato de España de Ciclocross.
Galería de imaxes
- Artigo principal: Galería de imaxes do Porriño.
-
Monumento a Antonio Palacios. -
Monte Galiñeiro. -
Igrexa de Santo Estevo de Cans.
Parroquias
Lugares do Porriño
Para unha lista completa de todos os lugares do concello do Porriño vexa: Lugares do Porriño.
Notas
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2023) "O Porriño".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ Plan Especial - O Porriño
- ↑ A pinga que colma o vaso do estragado río Louro
- ↑ Eleccións municipais de 2003
- ↑ Eleccións municipais de 2007
Véxase tamén
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: O Porriño  |
Ligazóns externas
|
Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |