Alabama

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Alabama (homónimos).

Alabama, ou Estado de Alabama, é un estado da rexión sueste dos Estados Unidos de América. Linda ao norte co estado de Tennessee, ao leste co estado de Xeorxia, ao sur co estado de Florida e co Golfo de México e, ao oeste, co estado de Mississippi. Alabama ocupa o posto 30^o en canto a superficie se refire, así coma o 24^o en termos de poboación do país, posuíndo ao redor de 5,1 millóns de habitantes, segundo datos de 2023.

Alabama

State of Alabama (en)
Bandeira Brasón
Himno	Alabama (en) (1931)
Lema	«Audemus jura nostra defendere (en) »
Símbolo oficial	Pica-pau-mosqueado (pt) (aves)
Alcume	The Yellowhammer State e Heart of Dixie
Epónimo	Alabama people (en)
Localización
32°42′N 86°42′O
Estado	Estados Unidos de América
Capital	Montgomery (1846–)
Contén a división administrativa	Condado de Autauga (pt) Condado de Baldwin (pt) Condado de Barbour (pt) ../... 67+
Poboación
Poboación	5.024.279 (2020) (37,01 hab./km²)
Número de fogares	1.888.504 (2020)
Lingua oficial	lingua inglesa
Xeografía
Parte de	Estados Unidos continentais
Superficie	135.765 km²
Auga	3,39 %
Altitude	152 m
Punto máis alto	Monte Cheaha (pt) (735 m)
Punto máis baixo	Golfo de México
Comparte fronteira con	Florida, sur Tennessee, norte Xeorxia, leste Mississippi, oeste
Datos históricos
Precedido por	Territorio de Alabama
Creación	14 de decembro de 1819
Organización política
Órgano executivo	Government of Alabama (en)
• Governador (pt)	Kay Ivey (pt) (2017–)
Órgano lexislativo	Cortes de Alabama ,
Máxima autoridade xudicial	Alabama Supreme Court (en)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−06:00 hora estándar do centro America/Chicago (pt)
ISO 3166-2	US-AL
Identificador GNIS	1779775
Páxina web	alabama.gov

Alabama é alcumado "Yellowhammer State", en honra á ave estatal, aínda que tamén é coñecido coma "Heart of Dixie" ou "Cotton State", é dicir, "Corazón de Dixie" e "Estado Algodoeiro" respectivamente. Alabama posúe unha xeografía diversa, co montañoso Val de Tennessee abranguendo parte do norte mentres que, a Baía de Mobile, un porto de moita importancia histórica, se localiza ao sur. A capital de Alabama é Montgomery, mais a súa maior cidade, tanto en poboación coma en área, é Huntsville.

Xeografía

Alabama ten unha superficie de 135.765 km², está dividido en 67 condados. O seu territorio é patelo, 734 metros é a altura máxima, regado por varios ríos, entre os que destacan o Alabama e o Tennessee.

Condados

Alabama está dividido administrativamente en 67 condados: Autauga, Baldwin, Barbour, Bibb, Blount, Bullock, Butler, Calhoun, Chambers, Cherokee, Chilton, Choctaw, Clarke, Clay, Cleburne, Coffee, Colbert, Conecuh, Coosa, Covington, Crenshaw, Cullman, Dale, Dallas, DeKalb, Elmore, Escambia, Etowah, Fayette, Franklin, Geneva, Greene, Hale, Henry, Houston, Jackson, Jefferson, Lamar, Lauderdale, Lawrence, Lee, Limestone, Lowndes, Macon, Madison, Marengo, Marion, Marshall, Mobile, Monroe, Montgomery, Morgan, Perry, Pickens, Pike, Randolph, Russell, St. Clair, Shelby, Sumter, Talladega, Tallapoosa, Tuscaloosa, Walker, Washington, Wilcox e Winston.

Historia

Precolombiana

Antes da chegada dos europeos no actual Estado de Alabama vivían os chickasaw, choctaw, creek, koasati, mobile e o pobo alabama que dá nome ao estado, de fala muskogee, e os cherokees de fala iroquesa, que se pensa que emigraron cara ao sur desde a zona dos Grandes Lagos, en base á semellanza da súa lingua coas da Confederación Iroquesa. A historia dos pobos nativos reflíctese na toponimia.

Concepción dos artistas do Moundville, un sitio da cultura Mississippi no río Black Warrior no condado de Hale

Sobre o 12.000-10.000 a. C., os nativos americanos apareceron na hoxe chamada Rexión Sureña. Os paleoindios eran cazadores-recolectores que perseguían diferentes animais, incluíndo megafauna extinta no Plistoceno superior. As súas dietas baseáronse principalmente en plantas, recollidas e procesadas por mulleres que aprenderan sobre froitos secos, bagas e outras froitas, e raíces diversas. O Período Woodland arredor do 1000 a. C. estivo marcado polo desenvolvemento da cerámica e a horticultura a pequena escala.

A cultura Mississippi xurdiu cando houbo excedentes de cultivos de millo e feixón mesoamericanos que levou ao crecemento da poboación. O aumento da densidade orixinou centros rexionais, dos cales o maior foi Cahokia, na actual Illinois onda a confluencia dos ríos Illinois e Mississippi. A cultura estendeuse polos ríos Ohio e Mississippi e os seus afluentes. A súa poboación de 20.000 a 30.000 habitantes no seu pico superou a de calquera das cidades europeas posteriores en América do Norte até o ano 1800.

O comercio cos pobos indíxenas do nordeste a través do río Ohio comezou durante o período do túmulo funerario (1000 a.C – 700 d.C.) e continuou até o Contacto europeo. A cultura Mississippi agraria cubriu a maior parte do Estado dende 1000 a 1600 d.C., sendo un dos seus principais centros en Moundville, Alabama, o segundo complexo máis grande deste período nos Estados Unidos. Uns 29 túmulos de terras sobreviven neste sitio.

A análise dos artefactos recuperados das escavacións arqueolóxicas en Moundville foron a base para que os estudosos formulasen as características do Complexo Cerimonial do Sueste (SECC). Ao contrario da crenza popular, a SECC parece non ter vínculos directos coa cultura de Mesoamérica e desenvolveuse de forma independente. O Complexo representa un compoñente importante da relixión dos pobos de Mississippi; é un dos medios principais polos que se entende a súa relixión.

Os primeiros Muskogee son ​​considerados descendentes probables da cultura Mississippi ao longo do río Tennessee no Tennessee moderno, Xeorxia e Alabama. Poden estar relacionados coa Utinahica do sur de Xeorxia.

Colonización europea

Concepción do artista do Taskigi Site, un montículo fortificado e unha aldea preto de Wetumpka, Alabama

Os conquistadores casteláns foron os primeiros europeos en entrar en Alabama, reclamando terras para a Coroa. Chamaron á rexión como La Florida, que se estendía até o estado peninsular do sueste que agora leva o nome. No momento en que os casteláns fixeron as primeiras incursións cara ao interior desde as costas do golfo de México, moitos centros políticos dos Mississippi xa estaban en decadencia, ou abandonados.

Aínda que un membro da expedición de Pánfilo de Narváez de 1528 puido entrar no sur de Alabama, a primeira visita totalmente documentada foi do explorador Hernando de Soto. En 1539 fixo unha ardua expedición ao longo dos ríos Coosa, Alabama e Tombigbee.

A cultura do Sur dos Apalaches foi identificada provisionalmente como a protohistórica Provincia de Tuskaloosa que atopou a expedición de Soto en 1540. O Taskigi Mound é un túmulo de plataforma e un lugar de aldea fortificada situado na confluencia dos ríos Coosa, Tallapoosa e Alabama preto de Wetumpka. Consérvase como parte do Fort Toulouse-Fort Jackson State Historic Site e é un dos lugares incluídos nos Museos da Universidade de Alabama "Alabama Indigenous Mound Trail".

Os ingleses tamén reclamaron a rexión ao norte do golfo de México. Carlos II de Inglaterra incluía a maior parte do territorio da moderna Alabama na Provincia de Carolina, con terras concedidas a algúns dos seus favoritos polas cartas de 1663 e 1665. Os comerciantes ingleses de Carolina frecuentaban o val xa en 1687 para comerciar con peles de cervo cos nativos americanos.

mapa de 1725 de Mobile, o primeiro asentamento europeo permanente de Alabama

Os franceses tamén colonizaron a rexión. En 1702 fundaron un asentamento no río Mobile preto da súa desembocadura, construíndo o Fort Louis. Durante os nove anos seguintes, esta foi a sede do goberno francés de Nova Francia ou La Louisiane (Louisiana ou Luisiana, polo nome de Lois XIV). En 1711, abandonaron Fort Louis por mor das repetidas inundacións. Os colonos reconstruíron un forte en terreos máis elevados coñecido como Fort Conde. Este foi o inicio do que se desenvolveu como o actual Mobile, o primeiro asentamento europeo permanente en Alabama. Biloxi foi outro dos primeiros asentamentos franceses na costa do Golfo, ao oeste no que hoxe é Mississippi.

Os franceses e os ingleses disputaron a rexión, tentando cada un deles forxar fortes alianzas coas tribos indias. Para fortalecer a súa posición, defender aos seus aliados indios e atraer outras tribos a eles, os franceses estableceron os postos militares de Fort Toulouse, preto da unión dos ríos Coosa e Tallapoosa e Fort Tombecbe no río Tombigbee.

Os franceses e os ingleses competiron polo comercio indio no que hoxe é o estado de Alabama entre aproximadamente os anos 1690 e 1750, momento no que estalou a Guerra francesa e india. Foi a fronte norteamericana da Guerra dos Sete Anos entre eses dous Estados-nación europeos, ou daquela incipientes imperios. Aínda que os franceses reclamaron o territorio como seu e tentaron gobernalo desde Fort Toulouse, para comerciar cos indios, os ingleses asentados fóra das Carolinas infiltráronse na rexión e tamén se dedicaron ao comercio. Os ingleses foran máis eficaces en tanto que operaban de forma independente, mentres que o goberno francés estaba máis directamente implicado nas súas colonias. Sobre esta nota, Edmund Burke sinalaría máis tarde que os colonos ingleses en América deberían a súa liberdade máis "ao descoido [da Coroa] que a

"ao descoido [da Coroa] que ao seu deseño". Esta era unha política coñecida como "desatención sanitaria". A distancia entre as colonias e os países de orixe fixo que sempre puidesen operar con certa liberdade.^{[Cómpre referencia]}A concesión da coroa inglesa da Xeorxia a Oglethorpe e os seus asociados en 1732 incluíu unha parte do que hoxe é o norte de Alabama. En 1739, Oglethorpe visitou os indios Creek ao oeste do río Chattahoochee e fixo un tratado con eles.

O Tratado de París de 1763, que puxo fin á Guerra dos Sete Anos despois da derrota de Francia por Gran Bretaña, fixo que Francia cedese os seus territorios ao leste do Mississippi a Gran Bretaña. Gran Bretaña chegou ao control indiscutible da rexión entre o Chattahoochee e o Mississippi, en termos doutras potencias europeas. Por suposto que non consultara con ningún dos numerosos pobos indíxenas aos que nominalmente "gobernaba". A porción de Alabama debaixo do paralelo 31 foi considerada parte da Florida occidental británica. A Coroa Británica definiu a parte ao norte desta liña como parte do "País de Illinois"; a zona ao oeste das montañas Apalaches debía ser reservada para o seu uso polas tribos nativas americanas. Os colonos europeos-americanos non debían invadir ese territorio, pero pronto o fixeron. En 1767, Gran Bretaña expandiu a provincia de Florida Occidental cara ao norte até os 32°28'N de latitude.

Máis dunha década despois, durante a Guerra Revolucionaria Americana, os británicos cederon informalmente esta rexión da Florida Occidental a España. Polo Tratado de Versalles, o 3 de setembro de 1783, Gran Bretaña cedeu formalmente a Florida Occidental a España. Polo Tratado de París (1783), asinado o mesmo día, Gran Bretaña cedeu aos recentemente establecidos Estados Unidos toda esta provincia ao norte de 31°N, sentando así as bases dunha longa controversia.

Mississippi Territory cambios 1798–1817.

Polo Tratado de Madrid de 1795, España cedeu aos Estados Unidos as terras ao leste do Mississippi entre os 31°N e os 32°28'N. Tres anos máis tarde, en 1798, o Congreso organizou este distrito como o Territorio de Mississippi. Unha franxa de terra de 12 ou 14 millas de ancho preto do actual límite norte de Alabama e Mississippi foi reclamada por Carolina do Sur, como parte das anteriores extensións esperanzadoras das colonias orientais cara ao oeste. En 1787, durante as negociacións constitucionais, Carolina do Sur cedeu esta reclamación ao goberno federal. Xeorxia tamén reivindicou todas as terras comprendidas entre o paralelo 31º e o paralelo 35º desde o seu límite occidental actual até o río Mississippi, e non renunciou á súa reclamación até 1802. Dous anos máis tarde, estendéronse os límites do Territorio de Mississippi. para incluír toda a cesión de Xeorxia.

En 1812, o Congreso engadiu o distrito Mobile de Florida Occidental ao Territorio de Mississippi, alegando que estaba incluído na Compra de Louisiana. Ao ano seguinte, o xeneral James Wilkinson ocupou o distrito Mobile cunha forza militar; os españois non resistiron. Así, toda a área do actual estado de Alabama quedou baixo a xurisdición dos Estados Unidos. Varias tribos nativas americanas poderosas aínda ocupaban a maior parte da terra, con algunha propiedade formal recoñecida por tratado cos Estados Unidos. Cinco das principais tribos pasaron a ser coñecidas como as Cinco Tribos Civilizadas, xa que tiñan culturas moi complexas e adoptaron algúns elementos da cultura europeo-estadounidense.

En 1817, o territorio de Mississippi foi dividido. A parte occidental, que atraera poboación máis rapidamente, converteuse no estado de Mississippi. A parte oriental converteuse no Territorio de Alabama, con St. Stephens no río Tombigbee como sede temporal do goberno.

O conflito entre as diversas tribos de Alabama e os colonos americanos aumentou rapidamente a principios do século XIX porque os americanos seguían invadindo os territorios nativos americanos. O gran xefe shawnee Tecumseh visitou a rexión en 1811, buscando forxar unha alianza india entre estas tribos para unirse á súa resistencia na zona dos Grandes Lagos. Co estalido da Guerra de 1812, Gran Bretaña alentou o movemento de resistencia de Tecumseh, coa esperanza de expulsar aos colonos estadounidenses do oeste dos Apalaches. Varias tribos estaban divididas en opinión. O pobo creek caeu na guerra civil (1813–1814). A violencia entre creeks e americanos aumentou, culminando no masacre de Fort Mims. Comezou a guerra a grande escala entre os Estados Unidos e os Creeks "Red Stick"; eran os membros máis tradicionais da súa sociedade que se resistían á invasión. A chamada Nación Cherokee, o pobo chickasaw, os choctaw e outras faccións creek permaneceron neutrais ou aliadas cos Estados Unidos durante a guerra; estaban moi descentralizados nas alianzas. Algúns guerreiros serviron coas tropas estadounidenses e as milicias voluntarias de Xeorxia, Carolina do Sur e Tennessee marcharon cara a Alabama, loitando contra os Red Sticks.

Máis tarde, as tropas federais convertéronse na principal forza de combate dos Estados Unidos. O xeneral Andrew Jackson foi o comandante das forzas estadounidenses durante a Guerra Creek e no continuo esforzo contra os británicos na Guerra de 1812. O seu liderado e éxito militar durante as guerras convertérono nun heroe nacional. O Tratado de Fort Jackson (9 de agosto de 1814) puxo fin á Guerra Creek. Segundo os termos do tratado, o Creek, Red Sticks e os neutrais por igual cederon preto da metade do actual estado de Alabama aos Estados Unidos. Debido ás cesións posteriores dos cheroquis, chickasaw e choctaw en 1816, conservaron só preto dunha cuarta parte dos seus antigos territorios no estado.

Primeiros anos de Estado

En 1819, Alabama foi admitido como o 22º estado da Unión. A súa constitución prevía un sufraxio igual para os homes brancos (segundo a regra dunha gota), un estándar que abandonou na súa constitución de 1901, que reduciu o sufraxio dos homes negros (que xa non votaban) e dos brancos pobres, privando de decenas de miles de votantes.

1823 Map of Alabama

Un dos primeiros problemas do novo estado foron as finanzas. Dado que a cantidade de diñeiro en circulación non era suficiente para satisfacer as demandas da crecente poboación, instituíuse un sistema de bancos estatais. Emitéronse bonos do Estado e vendéronse terreos públicos para garantir o capital, e os billetes dos bancos, prestados con garantía, convertéronse nun medio de cambio. As perspectivas de ingresos dos bancos levaron á lexislatura de 1836 a abolir todos os impostos para fins estatais. O Pánico de 1837 acabou cunha gran parte dos activos dos bancos, deixando o estado pobre. A continuación viñeron as revelacións dunha xestión moi descoidada e corrupta. En 1843 os bancos foron postos en liquidación. Despois de dispoñer de todos os seus activos dispoñibles, o estado asumiu os pasivos restantes, polos que prometera a súa fe e crédito.

En 1830 o Congreso aprobou a Lei de eliminación de indios baixo o liderado do presidente Andrew Jackson, que autorizaba a eliminación das tribos do sueste ao oeste do río Mississippi, incluíndo as cinco tribos civilizadas de Creek, Cherokee, Choctaw, Chickasaw e Seminole (en Florida). En 1832, o goberno nacional prevía a eliminación dos Creek a través do Tratado de Cusseta. Antes de que se producise a eliminación entre 1834 e 1837, a lexislatura estatal organizou os condados nas terras que se cederían, e os colonos europeos-americanos acudiron antes de que os nativos americanos marcharan.

Até 1832, o Partido Democrático-Republicano foi o único no estado. Os desacordos sobre se un estado podía anular unha lei federal provocaron unha división dentro do partido Demócrata. Aproximadamente na mesma época o partido Whig xurdiu como partido de oposición. Recibiu o apoio de plantadores e veciños, mentres que os demócratas eran máis fortes entre os campesiños pobres e as comunidades católicas (descendentes de colonos franceses e españois) da zona de Mobile. Durante algún tempo, os whigs foron case tan numerosos como os demócratas, pero nunca conseguiron o control do goberno estatal. A facción dos Dereitos dos Estados estaba en minoría; con todo, baixo o seu líder persistente, William L. Yancey (1814–1863), impuxéronse aos demócratas en 1848 para adoptar os seus puntos de vista máis radicais.

Moeda de 1921 conmemorativa do centenario de Alabama como Estado (1819-1919).

Durante a axitación polo Wilmot Proviso, que prohibiría a escravitude dos territorios adquiridos a México como resultado da Guerra mexicana (1848), Yancey provocou a Convención do Estado Democrático de 1848 para adoptar a coñecida como "Plataforma de Alabama". Declarou que nin o Congreso nin o goberno dun territorio tiñan dereito a interferir coa escravitude nun territorio, que os que tiñan opinións contrarias non eran demócratas e que os demócratas de Alabama non apoiarían a un candidato á presidencia se non o facía de acordo con eles. Esta plataforma foi avalada por convencións en Florida e Virxinia e polas lexislaturas de Xeorxia e Alabama.

Antes da guerra de Alabama, os ricos plantadores crearon grandes plantacións de algodón con base no fértil Black Belt central da rexión das terras altas, que dependía do traballo de africanos escravos. Decenas de miles de escravos foron transportados e vendidos no estado polos comerciantes de escravos do Comercio de escravos atlántico que os compraron no Alto Sur. Nas montañas e a pé dos montes, os brancos máis pobres practicaban a agricultura de subsistencia. En 1860 os negros (case todos os escravos) constituían o 45% das 964.201 persoas do estado.

As tensións relacionadas coa escravitude dividiron a moitas delegacións estatais no Congreso, xa que este organismo tentaba determinar o futuro dos territorios máis aló do río Mississippi. Tras a aprobación polo Congreso do Compromiso de 1850, que asignaba certos territorios como escravos ou libres.

O estado de Alabama separouse da Unión para se unir aos Estados Confederados de América o 11 de xaneiro de 1861, ao que contribuíu con 120.000 soldados á Guerra Civil Americana. Foi readmitida na Unión en xuño de 1868.