Jump to content

Կառլո Գոլդոնի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Կառլո Գոլդոնի
իտալ.՝ Carlo Goldoni
Ծննդյան անունիտալ.՝ Carlo Goldoni
Ծնվել էփետրվարի 25, 1707(1707-02-25)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4][5][6][…]
Վախճանվել էփետրվարի 6, 1793(1793-02-06)[7][8][6][…] (85 տարեկան)
Վախճանի վայրՓարիզ, Ֆրանսիա[4][6]
Գրական անունPolisseno Fegejo[9]
Մասնագիտությունդրամատուրգ, գրող, լիբրետիստ, սցենարիստ, թարգմանիչ, բանաստեղծ-փաստաբան, բանաստեղծ և ռեժիսոր
Լեզուվենետիկերեն, իտալերեն և ֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Վենետիկի հանրապետություն,  Ֆրանսիայի թագավորություն,  Ֆրանսիայի թագավորություն և Առաջին ֆրանսիական հանրապետություն
ԿրթությունUniversity of Modena and Reggio Emilia?, Պադովայի համալսարան և Պավիայի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներԵրկու տիրոջ ծառա, Հյուրանոցի տիրուհի, Lo speziale?, La donna di garbo? և Il bugiardo?
ԱնդամակցությունԱրկադիայի ակադեմիա
ԱմուսինNicoletta Connio? և Nicoletta Connio?[10]
 Carlo Goldoni Վիքիպահեստում

Կառլո Գոլդոնի (իտալ.՝ Carlo Goldoni, փետրվարի 25, 1707(1707-02-25)[1][2][3][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4][5][6][…] - փետրվարի 6, 1793(1793-02-06)[7][8][6][…], Փարիզ, Ֆրանսիա[4][6]), իտալացի թատերագիր, լիբրետոների հեղինակ, թատրոնի ռեֆորմատոր, ազգային կատակերգության հիմնադիրը։

Կենսագրություն

Ապրել և ստեղծագործել է Վենետիկում։ Գրել է ավելի քան 200 պիես։ Նրա ստեղծագործություններից հատկապես հայտնի է «Երկու տիրոջ ծառան» կատակերգությունը։

1731 թվականին ավարտել է Պադուայի համալսարանը, աշխատել որպես փաստաբան։ Առաջին հաջողությունը կապված է «Վելիզար» (1734 թվականին) ողբակատակերգության հետ։ Որպես թատրոնի ռեֆորմատոր Գոլդոնի դիմակների կատակերգությունը փոխարինել է կայուն տեքստ և մարդկային կենդանի բնավորություններ ունեցող դրամատուրգիայով։ Թատրոնի վերաբերյալ իր տեսական սկզբունքները շարադրել է «Կատակերգական թատրոն» (1750 թվականին) պիես-մանիֆեստում։ 1748-1753 թվականներին ստեղծել է «Խորամանկ այրին», «Սրճարան», «Երկու տիրոջ ծառա», «Հյուրանոցի տիրուհին» ն այլ կատակերգություններ։ Գոլդոնի ստեղծագործությունների հերոսները մեծ մասամբ ժողովրդական կերպարներ են («Խոհարարուհիներ», 1755 թվականին, «Խաչմերուկ», 1756 թվականին, «Ուրախ կանայք», 1758 թվականին, «Կյոջինյան տուրուդմբոց», 1762 թվականին)։ Դա նորարարական երևույթ էր 18-րդ դարի դրամատուրգիայում։ Ստեղծագործական վերջին շրջանը Գոլդոնի անցկացրել է Ֆրանսիայում, որտեղ ֆրանսիական հրատարակված «Փնթփնթան-բարերարը» (1771 թվականին) պիեսը նրան բերել է համաեվրոպական հռչակ։ Գոլդոնին գրել է 267 պիես և մեծ ազդեցություն է թողել դրամատուրգիայի ու թատրոնի զարգացման վրա։ Գոլդոնիից նախախորհրդային և առանձնապես խորհրդային շրջանում Թբիլիսիի, Բաքվի, Երևանի, Լենինականի հայկական թատրոններում բեմադրվել են «Դոն Գրեգորիո», «Հյուրանոցի տիրուհին», «Վենետիկյան երկվորյակներ» կատակերգությունները։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Carlo Goldoni (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Гольдони Карло // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Wurzbach D. C. v. Goldoni, Karl (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 5. — S. 253.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Internet Movie Database — 1990.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Strappini L. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2001. — Vol. 57.
  9. ↑ OPAC SBN (իտալ.)
  10. ↑ Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line (իտալ.)

Գրականություն

  • Ferdinando Meneghezzi, «Della vita e delle opere di Carlo Goldoni» (Мил., 1827);
  • Luigi Carer, «Saggi sulla vita e le opere di Carlo Goldoni» (Վենետիկ, 1825);
  • Gherardo de’Rossi, «Del moderno teatro comico italiano e del suo Restavratore Carlo Goldoni» (Բասանո, 1794); * Molmenti, «C. Goldoni» (1875).
  • Карло Гольдони. 300 лет. Антология. СПб., 2007.
  • Молодцова М. Карло Гольдони. Очерк творчества. СПб., 2009. ISBN 978-5-88689-051-8
  • Дживелегов А. Карло Гольдони и его комедии// Гольдони К. Комедии. М., 1949. С. 705 - 724.
  • Луцкер П. В. Карьера Гольдони — опытного либреттиста // Искусствознание : журнал. —М, 2012. — № 1—2. — С. 410—422. — ISSN 2073-316X.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլո Գոլդոնի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 147)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կառլո_Գոլդոնի&oldid=8693975» էջից