Jump to content

Ավարներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ավարներ (այլ կիրառումներ)
Ավարներ
Ընդհանուր քանակ

մոտ 1.205.000 մարդ

Բնակեցում
Ռուսաստան Ռուսաստան 912.090
Դաղստանի Հանրապետություն Դաղստանի Հանրապետություն 850.011
Ադրբեջան Ադրբեջան 49.800-160.000
Թուրքիա Թուրքիա 53.000
Վրաստան Վրաստան մոտ 12.000
Ուկրաինա Ուկրաինա մոտ 15.500
Ղազախստան Ղազախստան 52.200
Լեզու(ներ)
Ավարերեն
Հավատք(ներ)
Սուննի իսլամ

Ավարներ (ավար․` магIарулал[1][2][3]), Կովկասի ժողովուրդներից մեկը, որը բնակվում է լեռնային Դաղստանի արևմտյան մասում և մասամբ Ադրբեջանում։ Ավարների թիվը 396 հազար է (1970)։ Լեզուն ավարերենն է։

Հնուց ի վեր ավարները ապրել են լեռնային Դաղստանում, արևելյան Վրաստանում և հյուսիսային Ադրբեջանում։ Այդ տարածքը անվանում են Ավարստան։ Այսօրվա Դաղստանի քանակով ամենամեծ ժողովուրդն է։

Բնակության տարածքը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբաղեցնում են լեռնային Դաղստանի մեծագույն մասը, ապրում են նաև հանրապետության հյուսիսային (դաշտային) հատվածում։ Ադրբեջանում ավարները ապրում են հիմնականում Բալականի և Զաքաթալայի շրջաններում, որտեղ 1999 թ.-ի դրությամբ հասնում էին 49,800 մարդու։ ՌԴ-ում ապրում են նաև հարևան Չեչնիայում, Կալմիկիայում։

Մայր լեզուն հանդիսանում է ավարերենը, որը պատկանում է հյուսիս-կովկասյան ընտանիքի նախ-դաղստանյան լեզվախմբին։ Ավարերենը այսօր հանդիսանում է մեռյալ Ալարոդյան լեզվական աշխարհի կենդանի շարունակությունը։ Լավ են տիրապետում ռուսերենին և կումիկերենին (Դաղստանի ավարները), թուրքերենին (Թուրքիայի ավարները), ադրբեջաներենին (Ադրբեջանի ավարները

Հավատացյալները հիմնականում դավանում են իսլամը (սուննի ճյուղը)։ Հայտնի է նաև, որ 6-13 դարերում ավարյան Սարիր պետությունը եղել է քրիստոնյա երկիր։ Հավատացյալ ավարները մուսուլման-սունիներ են։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «АВАРЦЫ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 30-ին.
  2. Косвен М О., Гарданов Б. А Народы Кавказа. — Институт этнографии имени Н.Н. Миклухо-Маклая, 1960.
  3. Малая советская энциклопедия. — 1933. — С. 47.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 608