Jump to content

Աֆեթ Ինան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աֆեթ Ինան
թուրքերեն՝ Afet İnan
Ծնվել էնոյեմբերի 29, 1908(1908-11-29)
Սալոնիկի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել էհունիսի 8, 1985(1985-06-08)[1] (76 տարեկան)
Անկարա, Թուրքիա
բնական մահով
ԳերեզմանՋեբեջի Ասրի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն և  Թուրքիա
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ, պատմաբան, սոցիոլոգ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Անկարայի համալսարան
Գործունեության ոլորտպատմություն
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
Ալմա մատերԺնևի համալսարան և Նոտր դամ դը Սիոն դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինթուրքերեն[2][3]
Հայրİsmail Hakkı Uzmay?
 Afet İnan Վիքիպահեստում

Այշե Աֆեթ Ինան կամ Աֆեթինան (թուրքերեն՝ Ayşe Afet İnan, նոյեմբերի 29, 1908(1908-11-29), Սալոնիկի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հունիսի 8, 1985(1985-06-08)[1], Անկարա, Թուրքիա), թուրք պատմաբան և սոցիոլոգ։ Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրքի որդեգրած ութ աղջիկներից մեկն էր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աֆեթ Ինանը ծնվել է Իսմայիլ Հակկի Բեյի և Շևզանե հանըմի ընտանիքում[4]՝ 1908 թվականին, Քեսենդիրի շրջանում (Պոլյորոզ, ներկայիս՝ Կասանդրա), Սալոնիկի Վիլայեթում[5]։

Ընթացող Բալկանյան պատերազմների պատճառով նա և նրա ընտանիքը արտագաթել են Ադապազար։ 1913 թվականի մարտի 4-ին սկսել է հաճախել Ադապազարի միջնակարգ դպրոց։ Ապա նրանք տեղափոխվել են Անկարա, Միհալիչչիկ, Կարաոգլան, Բիգա։ Նրա մայրը` Շևզանե հանըմը, մահացել է տուբերկուլյոզից` 1915 թվականի մայիսի 15-ին։ Քանի որ նրա հայրն ամուսնանում է մի երտասարդ աղջկա հետ, Այշեն որոշում է դառնալ ուսուցչուհի և իր աշխատած գումարով առանձին ապրել[6]։ Բիգայում գտնվելու ժամանակ հորից և նրա երկրորդ կնոջից ծնվում է նրա փոքր քույրը՝ Նազիհեն։ 1920 թվականին նա ավարտել է իր վեցամյա տարրական կրթությունը։ 1921 թվականին նրանք բնակություն են հաստատում Ալանյայում։ 1922 թվականին Էլմալիում ստանում է ուսուցչի որակավորում և նշանակվում է Էլմալի աղջիկների համար նախատեսված դպրոցի տնօրենի պաշտոնին։ 1925 թվականին ավարտել է Բուրսայի կանանց համար նախատեսված մանկավարժական քոլեջը և Իզմիրի միջնակարգ դպրոցում աշխատել է որպես ուսուցիչ։ Նույն տարվա հոկտեմբերին Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի Իզմիր կատարած այցի ժամանակ նրանք հանդիպել են։

Ձախից աջ. Ռուկիե (Էրկին), Սաբիհա (Գյոքչեն), Աֆեթ (Ինան) և Զեհրա Այլին՝ Մ. Ք. Աթաթուրքի որդեգրած դուստրերը:

Ապա 1925 թվականին Մուսթաֆան Աֆեթին ուղարկում է Լոզան, Շվեյցարիա՝ ֆրանսերեն սովորելու նպատակով։ 1927 թվականին Թուրքիա վերադառնալուց հետո նա ընդունվում է Ստամբուլի Նոտր Դամ դե Սիոն ֆրանսիական լիցեյը։ Լիցեյն ավարտելուց հետո նա նշանակվում է միջնակարգ դպրոցի պատմության ուսուցչուհու պաշտոնին։ 1935 թվականին Աֆեթ Ինանը դարձյալ մեկնում է Շվեյցարիա և 1936 թվականից մինչև 1938 թվականը սովորում է Ժնևի համալսարանում։ 1939 թվականին՝ ուսումն ավարտելուց հետո, նա սոցիոլոգիայի ոլորտում ստանում է դոկտորի կոչում։ 1950 թվականին դառնում է Անկարայի համալսարանի պրոֆեսոր։

Նա եղել է Թուրքական պատմական ընկերության համահիմնադիրն ու ղեկավար անդամը։

Ինանը մահացել է 1985 թվականի հունիսի 8-ին Անկարայում՝ թողնելով իր ամուսնուն և զավակներին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
  3. ↑ CONOR.Sl
  4. ↑ Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, Remzi Kitabevi, 2005, 978-975-14-1065-8, p. 16. (թուրքերեն)
  5. ↑ Arı İnan, Profesör Doktor Afet İnan, p. 23.
  6. ↑ İpek Çalışlar, Latife Hanım, ISBN Doğan Kitap, 2006, 978-975-293-478-8, p. 384. (թուրքերեն)

Մատենագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Medeni bilgiler ve M. Kemal Atatürk'ün el yazıları, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1969
  • Atatürk'ten yazdıklarım, Ankara, 1969
  • Recherches Sur les Caractéres Anthropologiques des Population de la Turquie, Genève, 1939
  • Türk Amirali Piri Reis'in Hayatı ve Eserleri
  • L'émancipation de la Femme Turque
  • Eski Mısır Tarih ve Medeniyeti, 1956 (History of the Ancient Egypt)
  • Biography Արխիվացված 2020-08-11 Wayback Machine (թուրքերեն)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆեթ Ինան» հոդվածին։
 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աֆեթ_Ինան&oldid=9175473» էջից