Jump to content

Իրինա Կալինեց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իրինա Կալինեց
ուկրաիներեն՝ Ірина Онуфріївна Калинець
Ծնվել էդեկտեմբերի 6, 1940(1940-12-06)
ԾննդավայրԼվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էհուլիսի 31, 2012(2012-07-31)[1] (71 տարեկան)
Վախճանի վայրԼվով, Ուկրաինա
ԳերեզմանԼիչակիվ գերեզմանատուն[2]
Մասնագիտությունմանկագիր, գրող և բանաստեղծուհի
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա
ԿրթությունԼվովի համալսարան
Անդամակցություն1st Verkhovna Rada?
Աշխատավայր«Լվովի պոլիտեխնիկա» ազգային համալսարան
Պարգևներ
Օլգա իշխանուհու III աստիճանի շքանշան
Կայքkhpg.org/en/index.php?id=1343766434
 Iryna Kalynets Վիքիպահեստում

Իրինա Օնիֆրիևնա Կալինեց (մինչ ամուսնությունը՝ Ստասիվ, ուկրաիներեն՝ Ірина Онуфріївна Стасів-Калинець, դեկտեմբերի 6, 1940(1940-12-06), Լվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 31, 2012(2012-07-31)[1], Լվով, Ուկրաինա), ուկրաինացի բանաստեղծուհի, այլադավանական շարժման ակտիվիստ, ուկրաինական ազգայնական և իրավապաշտպանական շարժման ակտիվիստ, բանասեր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրինա Կալինեցը ծնվել է Ուկրաինայի հունական կաթոլիկ եկեղեցու հավատացյալների ընտանիքում։ Ավարտել է Լվովի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի սլավոնական բաժինը՝ մասնագիտանալով դասավանդման ոլորտում։ Կալինեցն աշխատել է որպես մեթոդիստ տարածաշրջանային Ժողովրդական արվեստի տանը, ուսուցիչ, գրադարանավար, ուկրաինական լեզվի և գրականության ուսուցիչ Լվովի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում (այժմ՝ «Львовская политехника» ազգային համալսարան)։

1990 թվականին Կալինեցն ընտրվել է Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի պատգամավոր։ 1990 թվականի մայիսից եղել է Լվովի մարզային կրթության վարչության պետ։ Նա իրականացրել է դպրոցական համակարգի բարեփոխում դպրոցական համակարգի ուկրաինացման ուղղությամբ, մասնավորապես, նրա նախաձեռնությամբ չեղյալ է հայտարարվել ռուսաց լեզվի ուսուցումը տարրական դպրոցում, ռուսական դպրոցների և դասարանների թիվը Լվովում և տարածաշրջանում կրճատվել է, համապատասխան փոփոխություններ են կատարվել ուսումնական ծրագրերում և այլն։

Իրինա Կալինեցը մահացել է երկարատև հիվանդությունից հետո՝ 2012 թվականին[3]։

Այլախոհական գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1970 թվականին ուկրաինացի մշակութային գործիչներին պաշտպանելու համար հալածանքների է ենթարկվել և հեռացվել աշխատանքից։ Աշխատել է որպես ջուլհակ։ Դպրոցում դասավանդել է լեզու և գրականություն։ 1970 թվականի հուլիսին ստորագրել է Լվովի 9 քաղաքացիների բողոքը ուկրաինացի այլախոհ Վալենտին Մորոզի ձերբակալության դեմ։ Նույն թվականի աշնանը ամուսնու հետ միջնորդություն է ուղարկել ԽՍՀՄ դատախազություն՝ խնդրելով իրեն թույլ տալ ներկա գտնվել Վալենտին Մորոզի դատավարությանը։ Նա նամակ է գրել ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի նախագահ Ալեքսեյ Կոսիգինին Վալենտին Մորոզի հարազատների և ընկերների անունից, նամակ Ուկրաինական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդին՝ բողոքելով դատավարության ընթացքում խախտումների դեմ։ 1971 թվականի դեկտեմբերին ստորագրել է այլախոհ Նինա Ստրոկատայի պաշտպանության հասարակական հանձնաժողով ստեղծելու մասին դեկլարացիան։ 1972 թվականի հունվարին ձերբակալվել է, նույն թվականի հուլիսին «հակախորհրդային ագիտացիայի և քարոզչության» համար դատապարտվել է 6 տարվա ազատազրկման խիստ ռեժիմի ճամբարում և 3 տարի աքսորում։ Վեց ամիս անց նրա ամուսինը՝ բանաստեղծ Իգոր Կալինեցը, դատապարտվել է նույն մեղադրանքով և պատիժը կրել է Չիտայի մարզում։ Ազատ է արձակվել 1981 թվականին։

1980-ականների կեսերից Իրինա Կալինեցը հանդես է եկել որպես Արևմտյան Ուկրաինայի և Լվովի հասարակական և մշակութային կյանքի ակտիվիստ, մասնակցել Մեմորիալ և Ուկրաինայի Ժողովրդական Ռուխ կազմակերպությունների ստեղծմանը։

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրինա Կալինեցը հեղինակ է «Поезії», «Шлюб з полином» ժողովածուների, «Лелека і Чорна Хмара», «Казки іграшкового телефону»(2001), «Пімбо-Бімбо» (2000) մանկական գրքերի, «Вбивство тисячолітньої давнини» (2002) պատմական դեդեկտիվի, «Студії над „Словом о полку Ігоревім“», «Загадки хрещення України-Руси» մենագրությունների, «Тарас Шевченко і святий Августин» գիտական հետազոտության, բազմաթիվ հրապարակախոսական հոդվածների, էսսեների և այլն։

1998 թվականին հասարակական գործունեության համար ճանաչվել է «Աշխարհի հերոս» (ԱՄՆ, Ռոչեսթեր), 2000 թվականին պարգևատրվել է Արքայադուստր Օլգայի III աստիճանի շքանշանով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Померла поетеса-дисидентка Ірина Калинець
  2. (not translated to en) Вітер в долоняхLviv: 2017. — P. 46. — 416 p.
  3. «Association of Ukrainians in Great Britain -». www.augb.co.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 16-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իրինա Կալինեց» հոդվածին։