Jump to content

Հեռավոր Արևելք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հեռավոր Արևելք - Ասիայի արևելքի պետություններին ու տարածքներին տրվող ընդհանուր անվանումը։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորաբար Հեռավոր Արևելքի մեջ ներառում են Հյուսիսարևելյան, Արևելյան և Հարավարևլյան Ասիան։ ՌԴ-ի ծայր արևելյան մասը՝ Պրիմորի, Խաբարովսկի և Կամչատկայի երկրամասերը, Մագադանի, Սախալինի և Ամուրի մարզերը, ինչպես նաև Սախա ⟨Յակուտիա⟩ Հանրապետության ու Անդրբալկանյան երկրամասի արևելյան մասերը, Ճապոնիան, Չինաստանի արևելյան մասը, Կորեայի Հանրապետությունն ու Կորեայի ժողովրդադեմոկրատական Հանրապետությունը։ «Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան» աշխարհաքաղաքական հայեցակարգի մի մասն է։ Հեռավոր Արևելքը ողողվում Հյուսիսային Սառուցյալ, Հնդկական և Խաղաղ օվկիանոսներով, իսկ արևմուտքում Ատլանտյան օվկիանոսի ներմայրցամաքային ծովերով։ Անվանումը տրված է ըստ Ասիայում տարածաշրջանի աշխարհագրական դիրքի։

Հեռավոր Արևելքի երկրները և տարածքները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պայմանականորեն Հեռավոր Արևելք համարվող տարածքներ և երկրամասեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածաշրջանի[1] և
տարածքի անունը, դրոշը
Տարածք
(կմ²)
Բնակչություն
(2008 est.)
Բնակչության խտությունը
(կմ²)
Մայրաքաղաք Կառավարություն Տարադրամ Պետական լեզու Զինանշան
Արևելյան Ասիա
{{{2}}} Չինաստան[2]
9,598,094[3]
1,370,536,875[4] 161.0 Պեկին Միակողմանի ղեկավարվող պետություն
Սոցիալիստական հանրապետություն
Չինական յուան Չինարեն
{{{2}}} Հոնգ Կոնգ[5] 1,104 6,985,200 6,352.0 Հոնգ Կոնգ Մի երկիր, երկու համակարգ Հոնգ Կոնգ դոլար Կանտոն,
Անգլերեն
{{{2}}} Ճապոնիա 377,873 127,433,494 337.0 Տոկիո Խորհրդարանական ժողովրդավարություն
Սահմանադրական միապետություն
Յեն առանց

Ճապոներեն, ինչպես դե ֆակտո

{{{2}}} Մակաու[6] 28.6 520,400 17,310.0 Մակաու մեկ պետություն, երկու համակարգ Կանտոն,
Պորտուգալերեն
{{{2}}} Մոնղոլիա 1,564,116 2,951,786 1.7 Ուլան Բատոր խորհրդարանական հանրապետություն տուգրիկ Մոնղոլերեն
{{{2}}} Հյուսիսային Կորեա 120,540 23,301,725 190.0 Փխենյան Ջուչե,

Սոցիալիստական հանրապետություն

Կորեերեն
{{{2}}} Հարավային Կորեա 100,032 49,044,790 493.0 Սեուլ նախագահական հանրապետություն վոն Կորեերեն
Թայվան Թայվան[7] 36,188 22,911,292 633.12 Թայբեյ Կիսանախագահական համակարգ Նոր Տայվան դոլարը Թայվանի մեծ օգտագործմամբ Մնդարին
Հարավային Ասիա
{{{2}}} Բրունեյ 5,765 381,371 66.0 Բանդար Սերի Բեգավան Բացարձակ իսլամական սուլթանություն Բրունեյի դոլարը Մալայ
{{{2}}} Կամբոջա 181,035 14,241,640 78.0 Պնոմպեն Սահմանադրական միապետություն Ռիել Խմեր
{{{2}}} Արևելյան Թիմոր[8] 15,410 1,115,000 64.0 Դիլի խորհրդարանական հանրապետություն ԱՄՆ դոլար / Կոնտավո մետաղադրամներ Տետում և Պորտուգալերեն
{{{2}}} Ինդոնեզիա[9] 1,919,588 237,512,355 123.8 Ջակարտա Պրեզիդենտական հանրապետություն ռուփի Ինդոնեզերեն
{{{2}}} Լաոս 236,800 6,521,998 25.0 Վիենտյան Սոցիալիստական հանրապետություն կիպ Լաո
{{{2}}} Մալայզիա 329,847 27,730,000 83.0 Կուալա Լումպուր Սահմանափակ միապետություն,
Խորհրդարանական ժողովրդավարություն
Մալազիական ռինգիտ Մալայ, անգլերեն,

Մանդարին և Թամիլն

{{{2}}} Մյանմար 676,578 55,390,000 75.0 Նայպյիդաու Military junta Կյատ Բուրմ
{{{2}}} Պապուա Նոր Գվինեա 462,840 6,732,000 14.5 Պորտ Մորսբի Unitary parliamentary
constitutional monarchy
կինա Հիրի Մոտու, Տոկ Փիզին, և Անգլերեն
{{{2}}} Ֆիլիպիններ 300,000 90,500,000 295.0 Մանիլա Միավորական Նախագահական

սահմանադրական հանրապետություն

Ֆիլիպինյան պեսո Ֆիլիպիներեն և Անգլերեն
{{{2}}} Սինգապուր 707.1 4,588,600 6,489.0 Սինգապուր Խորհրդարանական հանրապետություն Սինգապուրի դոլար Մալայ, English,
Mandarin, and Tamil
{{{2}}}Թաիլանդ 513,115 63,038,247 122.0 Բանգկոկ Խորհրդարանական ժողովրդավարություն,

Սահմանադրական միապետություն

Թաիլանդական բահտ Թայ
{{{2}}} Վիետնամ 331,690 86,116,559 253.0 Հանոյ Սոցիալիստական հանրապետություն Դոնգ Վիետնամերեն
Հյուսիսային Ասիա
{{{2}}} Ռուսաստանի Հեռավոր արևելք (Ռուսաստան)[10] 6,215,900[11] 6,692,865[11] 3.0 Մոսկվա Ֆեդերալ կիսա-պրեզիդենտական հանրապետություն Ռուսական ռուբլի Ռուսերեն և
27 այլ co-պետական լեզուներ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1.   Continental regions as per UN categorisations (map), except 12. Depending on definitions, various territories cited below (notes 6, 11-13, 15, 17-19, 21-23) may be in one or both of Asia and Europe, Africa, or Oceania.
  2.   The state is commonly known as simply "China", which is subsumed by the eponymous entity and civilisation (China). Figures given are for mainland China only, and do not include Hong Kong, Macau, and Taiwan.
  3. Includes PRC-administered area (Aksai Chin and Trans-Karakoram Tract, both territories claimed by India).
  4. Information listed is for mainland China only. The Special Administrative Regions of the PRC (Hong Kong and Macau), the island territories under the control of the Republic of China (which includes the islands of Taiwan, Quemoy, and Matsu) are excluded).
  5.   Hong Kong is a Special Administrative Region (SAR) of the PRC.
  6.   Macau is a Special Administrative Region (SAR) of the PRC.
  7.   Figures are for the area under the de facto control of the Republic of China (ROC) government, commonly referred to as Taiwan. Claimed in whole by the PRC; see political status of Taiwan.
  8.   East Timor is often considered a transcontinental country in Southeastern Asia and Oceania.
  9. Indonesia is often considered a transcontinental country in Southeastern Asia and Oceania; figures do not include Irian Jaya and Maluku Islands, frequently reckoned in Oceania (Melanesia/Australasia).
  10.   Russia is generally considered a transcontinental country in Eastern Europe (UN region) and Northern Asia; population and area figures are for Asian portion only.
  11. 11,0 11,1 Only includes the area of Far Eastern Federal District.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 360