Սեդլեցի ոսկրատուն

Սեդլեցի ոսկրատուն;
	Սեդլեցի ոսկրատունը
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	ոսկրատուն
Երկիր	Չեխիա
Տեղագրություն	Sedlec?
Դավանանք	կաթոլիկություն
Ժառանգության կարգավիճակ	Չեխիայի մշակույթի հուշարձան
Հիմնադիր	Օտտոկար II
Ճարտարապետական ոճ	Գոթիկա
	Sedlec Ossuary Վիքիպահեստում
	sedlec.info(չեխ.)(անգլ.)(գերմ.)

Սեդլեցի ոսկրատուն (չեխ․՝ Kostnice v Sedlci) կամ Բոլոր սրբերի մատուռ (չեխ․՝ Kostel Všech svatých), գոթական գերեզմանոցային ժամատուն (երբեմն նաև ընդունվում է որպես կապելլա կամ մատուռ) չեխական Սեդլեցում, Կուտնա Գոռա քաղաքում։

Այն համարվում է Չեխիայի ամենամեծ ոսկրատունը, որի կրիպտեում հավաքված են հսկայական թվով ոսկորներ։ Մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում մատուռի ներքին ինտերիերը, որն ամբողջովին զարդարված է մարդկային գանգերով և ոսկորներով. այդ նպատակի համար կիրառվել են ավելի քան 40.000 մարդկային կմախքներ։

Պատմություն

1278 թվականին Հենրիխը, Կուտնա Գոռա քաղաքի արվարձան Սեդլեցի ցիստերցիանական մենաստանի աբբահայրը, Չեխիայի Օտտոկար 2-րդ արքայի կողմից ուղարկվել է Ավետյաց երկիր։ Հետ գալուց նա մի քիչ հող բերեց Գողգոթայից և շաղ տվեց աբբայության գերեզմանոցով մեկ։

Այդ լուրը արագորեն տարածում գտավ տարածաշրջանում։ Դրանից հետո այն դարձավ Կենտրոնական Եվրոպայի բնակիչների համար հուղարկավորման ամենահայտնի վայրերից մեկը։ Հազարավոր մարդիկ էին երազում մեռնելուց հետո հենց այդտեղ գտնել իրենց վերջին հանգիստը։ Միջնադարյան պատերազմներն ու սև մահի՝ ժանտախտի համաճարակները 14-րդ դարի կեսերին, ինչպես նաև Հուսյան հեղափոխական շարժումը 15-րդ դարի սկզբին, կտրուկ մեծացրին այս գերեզմանատունը, քանի որ զոհերին հիմնականում այստեղ էին հուղարկավորում։

1400-ական թվականներին գերեզմանոցի կենտրոնական մասում կառուցվեց դամբարանով գոթական տաճար։ Դամբարանը պետք է ծառայեր որպես ոսկորների ամբար, որոնք հանվել էին գերեզմաններից, քանի որ այլևս գերեզմանոցում ազատ տեղ չէր մնացել։ Ազատված տարածքներում կամ կրկին թաղումներ էին կատարում, կամ էլ շինարարություն անում։ Ըստ տարածված լեգենդի, 1511 թվականից հետո, գերեզմաններից ոսկորների դուրս հանումը և ամբարելը դամբարանում կատարում էր Սեդլեցի ցիստերցիանական մենաստանի վանականներից մեկը։

1703-1710 թվականներին տաճարը վերակառուցվել է։ Ավելացվել է նոր մուտք, որպեսզի վերջինս պահի խոնարհված արտաքին պատը։ Վերին հարկը կառուցվեց բարոկկո ոճով։

1784 թվականին կայսրը կարգադրեց փակել Սեդլեցի ոսկրատունը և մենաստանը։ Ժամատունն ու վանական հողերը գնեց Շվարցենբերգի ընտանիքը^[1]։

1870 թվականին այս ընտանիքը վարձեց փայտափորագիր Ֆրանտիշեկ Ռինտին (František Rint), որպեսզի նա կարգավորի ու դասավորի կուտակված ոսկրակույտը։ Վերջինս լծվեց աշխատանքի և եկեղեցին ստացավ այսօրվա տեսքը։ Ամբողջ ինտերիերը այսօր զարդարված է ոսկորներով ու գանգերով. այդ թվում ջահերը, զինանշանները, գրությունները, մոմակալները։

Մաուռը բաց է այցելուների համար ամեն օր, առավոտից իրիկուն։

Տես նաև

Ոսկրատուն

Գրականություն

Horyna, Mojmír, Jan Blažej Santini-Aichel, Karolinum, Praha 1998.
Horyna, Mojmír, Santini: Stavby J. B. Santiniho na Žďársku, Resident, Žďár nad Sázavou 1999.
Kryšková, Anna – Látalová, Barbora – Kraut, Jan et al., Záměření církevní architektury J. B. Santiniho, Vysoké účení technické v Brně, Brno 2010.
Kulich, Jan, Kostnice. Kutná Hora – Sedlec, Gloriet, Chlumec nad Cidlinou 2002.

Ծանոթագրություններ

↑ Шварценберги — старинный и богатый немецкий аристократический род, впервые упоминаемый в 1172 году.

Արտաքին հղումներ

Պաշտոնական կայք (անգլ.) (գերմ.)
Kostnice v Sedlci Արխիվացված 2009-04-25 Wayback Machine, Reflex 50/2006 (on-line pouze v placené zóně)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սեդլեցի ոսկրատուն» հոդվածին։

[1] Шварценберги — старинный и богатый немецкий аристократический род, впервые упоминаемый в 1172 году.

[1]