Սերգեյ Շչերբակով
| Սերգեյ Շչերբակով ռուս.՝ Щербаков, Сергей Петрович | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1960-ականներ |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 26, 1988 |
| Մահվան վայր | Կեմերովո, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | սերիական մարդասպան, electrician և ռազմական գործիչ |
Սերգեյ Պետրովիչ Շչերբակով (ռուս.՝ Сергей Петрович Щербаков, 1960-ականներ - սեպտեմբերի 26, 1988, Կեմերովո, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային սերիական մարդասպան և բռնավոր։ 1985 թվականին նա սպանել է 6 հոգու՝ 5 կնոջ, որոնցից մեկը հղի է եղել և պատանի աղջկա Կեմերովոյի շրջանի Լենինսկ-Կուզնեցկի քաղաքում։ Սպանության երկու զոհի, այդ թվում ամենափոքրին, Շչերբակովը բռնաբարել է։ Նաև նրա հաշվին եղել են 3 սպանության մահափորձ և ունեցվածքի դեմ հանցագործություններ։ Շչերբակովը դատապարտվել է մահապատժի և գնդակահարվել Կեմերովոյի քննչական մեկուսարանում։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Աղբյուրներում Սերգեյ Շչերբակովի ծննդյան ճշգրիտ ամսաթիվը և վայրը չի հաղորդվում։ 1985 թվականին նա 23 տարեկան էր։ Այդ ժամանակ նրա մայրը աշխատում էր Լենինսկի-Կուզնեցկի կիսակոքսինգի գործարանում[1]։ Որպես երեխա, Սերգեյը լուռ և աննկատ տղա էր։ Շչերբակովի դպրոցի 8-րդ դասարանն ավարտելուց հետո ընդունվել է ՇՏՈՒ, ապա զորակոչվել բանակ, որտեղ կատարել է զինամթերքի գողություն։ Շչերբակովը սիրահարված է եղել մի աղջկա, սակայն վերջինս նրան բանակից չի սպասել՝ ամուսնանալով մեկ այլ տղամարդու հետ[2]։ Հետագայում Շչերբակովի սպանությունները դրդվում էին դրանով[3]։
Զորացրվելուց հետո Սերգեյ Շչերբակովն ապրել է Լենինսկա Կուզնեցկու քաղաքի մասնավոր հատվածում, աշխատել է Յարոսլավսկու անվան հանքահորում ստորգետնյա էլեկտրիկ[4]։ Ամուսնացել է ամուսնալուծված՝ Իրինա անունով հղի կնոջ հետ, ում նախկին ամուսինը գտնվում էր ազատազրկման մեջ։ Շչերբակովը խանդում էր կնոջը անցյալի հանդեպ, պարբերաբար ծեծում ու խոշտանգում էր նրան։ Չնայած դրան՝ Իրինան երեխա է ունեցել նախկին ամուսնուց[5]։ Շչերբակովին դա նյարդայնացրել է։ Նա սառել է Իրինայի հանդեպ, սկսել թափառել փողոցներով, ծեծել անցորդներին, հափշտակել գլխարկները։ Կինը մտածում էր, որ Սերգեյը սիրուհի ունի, և ուզում էր վրեժ լուծել, որպեսզի ամուսինը կորցնի հետաքրքրությունը այլ կանանց նկատմամբ[6]։
Սպանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շուտով Շչերբակովն իսկապես կորցրել է սեքսուալ հետաքրքրությունը շրջապատի կանանց նկատմամբ, իսկ 1985 թվականի գարնանը սկսել է սպանել նրանց[7]։ Այդ ժամանակ Լենինսկի-Կուզնեցկու մասնավոր հատվածը շատ վատ էր լուսավորված, ինչը հեշտացնում էր հարձակումների հնարավորությունները[8]։ Մոլագարը զոհերի վրա հարձակվել է հիմնականում օրվա մութ ժամերին՝ մուրճով մահացու հարվածներ հասցնելով գլխին (մի դեպքում նույնպես օգտագործել է մետաղալարեր՝ խեղդելու համար, մյուսում դանակահարել է զոհին, բայց նա ողջ է մնացել)։[9] Շչերբակովը մուրճը կրում էր տաբատի գրպանում կամ տեղափոխում մանկասայլակով (այդ դեպքում մարդասպանը կնոջը ասում էր, որ սայլակով շինանյութ է տեղափոխում տուն կառուցելու համար)[10]։ Սկզբում նա չէր բռնաբարում իր զոհերին, բայց հետո սկսեց դա անել։ Սերգեյ Շչերբակովը կնոջը դիմավորել է աշխատանքից, ասելով, որ վախենում է, որ ինչ որ մեկը կհարձակվի նրա վրա, և նույն օրը դուրս է եկել տանից և սպանություն կատարել[11]։
Շչերբակովն իր առաջին սպանությունը կատարել է մայիսի 7-ին թիվ 10 դպրոցի շրջանում[12]։ Զոհ Է դարձել 27-ամյա հղի Տատյանա Բերդյուգինան[13]։ Նա պառկել է տեղի հիվանդանոցի պաթոլոգիայի բաժանմունքում՝ պտղի պահպանման համար, սակայն մայիսյան տոներին նրան բաց են թողել։ Սպանության վայրում հայտնաբերել են միայն լուցկու տուփ՝ արյան հետքով։ Տատյանա Բերդյուգինայի սպանությունից հետո Լենինսկ-Կուզնեցկու փողոցներ են դուրս եկել ոստիկանության ուժեղացված պարեկները։ Գիշերային շրջայցեր էին կազմակերպվում, իրավապահ մարմինների աշխատակցուհիները խայծ էին կատարում հանցագործի համար[14]։
Շչերբակովի երկրորդ զոհը դարձել է դերձակ Վերա Չուլյուկովան։ Մարդասպանը մի քանի մետր հեռավորության վրա հարվածել է զոհին և մի քանի անգամ մուրճով հարվածել նրա գլխին[12]։ Նա նաև Վերայիվ վերցրել է 10 ռուբլի և անձնական իրերը, այդ թվում, երկու պայուսակ[15]։ Զոհը գիտակցության է եկել, սակայն, նկատելով դա, արդեն իսկ հանցագործության վայրը լքած մոլագարը վերադարձել է և նորից խփել նրան[16]։ Երբ Չուլյուկովան շտապօգնությունը տարել է, նա դեռ ողջ էր, սակայն մեկ շաբաթ անց մահացել է[12]։ Սպանվածը ուներ մանկահասակ դդուստր[17]։ Սպանության ականատեսը եղել է մոտակայքում ապրող Ելենա Կորշունովան։ Իր տանից նա լսել է ճիչը, նայել պատուհանից և լույսի ու ստվերի խաղի շնորհիվ տեսել հարևան տան պատին, որը լուսավորված էր լապտերով, ինչպես է մի մարդ մուրճով հարվածում մյուսի գլխին, ապա քարշ է տալիս գետնին[18]։
Հետաքննությունը ենթադրում է, որ սպանությունները կատարում է նույն մարդը։ Հանցագործությունների դրդապատճառի մասին բազմաթիվ լուրեր էին պտտվում. դպրոցականների շրջանում կարծիք կար, որ մոլագարը զոհերին ընտրում է քարտային խմբաքանակի արդյունքում, մյուսները պնդում էին, որ նա սպանում է մարդկանց որոշակի նշաններով՝ նրանց, ովքեր հերթի վերջում են, գնում է որոշակի վայրի կինոյի տոմսեր կամ մատանիներ է կրում[19]։ Բոլոր լուրերը հասնում էին քննության։
Մի օր ավտոբուսի կանգառում երկու կանայք, խոսելով մարդասպանի մասին, վիճում էին, թե ով և որտեղ է նա աշխատում. սպանդանոցում կամ դիահերձարանում։ Կանգառին ներկա էր բժիշկ-վնասվածքաբան Թորոպովը։ Նա միջամտում է խոսակցությանը՝ մեղադրելով կանանց զրպարտության մեջ (մեկ այլ վարկածով ՝ Թորոպովը ավտոբուսով գնալիս կատակում է սպանություններին իր մասնակցության մասին)։ Վիճող կանայք գնացին։ Նրանցից մեկը հիշել է Թորոպովի հատկությունները։ Հաջորդ օրը նա ձերբակալվել է։ Վարկած էր մշակվում, որ Թորոպովը մարդկանց սպանում է մասնագիտական հետաքրքրությունից ելնելով, սակայն քննիչները պարզել են նրա անմեղությունը[12]։ Բայց բժիշկը ստիպված էր հեռանալ Լենինսկից՝ Կուզնեցկիից, քանի որ լուրեր էին պտտվում, որ նա արդարադատությունից դուրս է եկել։ Լուրեր էին շրջանառվում նաև, որ սպանություններ է կատարում «ֆրանսիացի» մականունով անհայտ անձը կամ նրա եղբայրը, կամ կեղծ բեղերով ճաղատ մարդը, կամ հանցավոր խմբավորումը[9]։
Շչերբակովի երրորդ զոհը դարձել Է Նադեժդա Մեդվեդևան, ով աշխատում էր երկրորդ հերթափոխով։ Դրանից կարճ ժամանակ անց Լենինսկա Կուզնեցկու բնակիչներից մեկը դիմել է ոստիկանություն՝ աղբամանում մարդու գլուխ հայտնաբերելով։ Ոստիկանությունը պարզել է, որ դա մանեկեն է եղել[20]։
Հուլիսի 15-ին Շչերբակովը հարձակվել է Տատյանա Գալկինի վրա և դանակով հարվածել նրան, սակայն զոհին հաջողվել է փախչել մոլագարից։ Բժիշկները փրկել են նրա կյանքը[21]։ Նույն օրը Շչերբակովը չորրորդ սպանությունն է կատարել Գորկու անվան այգում։ Զոհ Է դարձել 15-ամյա Վերա Կոլեսնիկովան։ Մոլագարն առաջին անգամ սպանությունից առաջ բռնաբարել է զոհին, այնուհետև խեղդել է նախորդ զոհերից մեկի վրայից հանված թաշկինակով։ Հուլիսի 20-ին Շչերբակովն ինքն է զանգահարել ոստիկանություն՝ հայտնելով, որ դիակ է հայտնաբերել։ Հանցագործության վայրում հայտնաբերված հետքերը վկայում են այն մասին, որ մարդասպանը, հարձակում գործելով, ինչ-որ բան է դրել գետնին (հետագայում պարզվել է, որ դա եղել է վրան-թիկնոց)[22]։
Լենինսկում՝ Կուզնեցկում, խուճապ է սկսվել։ Ձեռնարկությունների աշխատակիցները հրաժարվել են երեկոյան հերթափոխի դուրս գալ։ Ներքին զորքերը դուրս են եկել տագնապով։[23] Ոստիկանության աշխատակիցները շրջել են ձեռնարկություններում՝ կոչ անելով հայտնել յուրաքանչյուր կասկածելի դեպքի մասին։ Բացահայտվել են բազմաթիվ այլ հանցագործություններ։ Մշակվել է այն վարկածը, որ մոլագարը եկվոր է, սակայն այն արդյունք չի տվել[12]։
Մոլագարի հինգերորդ զոհը Եկատերինա Լիզունովան է։ Շչերբակովը մտել է շինարարական վագոն, որտեղ նա աշխատել է, բռնաբարել է Եկատերինային և սպանել։ Այս անգամ հանցագործությունը կատարվել է ցերեկը։ Բացի գանգուղեղային վնասվածքից, զոհի մարմնի վրա լարով խեղդվածի հետքեր են եղել։ Գտնվել է վկա, ով տեսել է, թե ինչպես է երիտասարդը մտնում վագոն։ Հեռվից վկան չի կարողացել մանրամասն քննել մարդասպանին, սակայն քննիչները հասկացել են, որ մոլագարը փոխում է մարտավարությունը[24]։ Գործը սկսել են քննել ԽՍՀՄ ՆԳՆ-ն ու կուսակցությունը[25]։
Լիզունովայի սպանությունից հետո մոլագարը հարձակվել է հանքի աշխատակցուհու վրա, սակայն հատուկ ջոկատը փրկել է նրա կյանքը։ Նա քերծել է հարձակվողի դեմքը[26]։ Մանյակի արյան մի մասը նրա եղունգների տակ է մնացել, ինչը քննիչներին թույլ է տվել իմանալ նրա արյան խումբը։ Հարձակման ևս մեկ զոհ Շչերբակովին ոտքի տակ է նետել պայուսակը[27]։ Հանցագործը սայթաքել է ու ընկել, և զոհը փախավ։ Ոստիկանության հետ զրույցում նա ասել է, որ արտաքնապես մոլագարը «գեղեցիկ» էր։ Հարձակումների ականատեսները հայտնել են, որ հանցագործություններից ոչ հեռու տեսել են մանկասայլակով տղամարդու[28]։
Սեպտեմբերի 21-ին մոլագարը կատարել է իր 6-րդ և վերջին սպանությունը[9]։ Զոհ է դարձել Ելենա Մուրատովան։ Նա վերադառնում էր ընկերուհու հետ դիսկոտեկից, և այդ պահին աղջիկների հետևից գնացել է Շչերբակովը, ով առաջարկե է Մուրատովային տուն տանել, ասելով, որ նա կարող է մոլագարի զոհ դառնալ։ Նա հրաժարվել է, բայց Շչերբակովը շարունակել է նրանց հետևից գնալ։ Երբ Աղջիկները բաժանվել են, մարդասպանը Մուրատովայի գլխին 40 հարված է հասցրել մուրճով և նրանից ոսկե ժամացույց վերցրել։ Դեպքի վայրում հայտնաբերվել են հակաքիմիական պաշտպանության շղարշ փաթեթներ[29]։
Կալանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լենինսկ-Կուզնեցկում խռովություն էր հասունանում։ Քաղաքի դատախազը հրաժարական է տվել[30]։ Սակայն հետո Ելենա Մուրատովայի ընկերուհին Լենինսկի-Կուզնեցկի քաղգործկոմի պետի տեղակալ Ստեփան Կրիոնիին հայտնել է, որ գիտի, թե որ փողոցում է ապրում Ելենայի վրա հարձակվածը։ Ոստիկանությունը սկսել է շրջանցել այդ փողոցում գտնվող տները[31]։ Շչերբակովի տան բակում հայտնաբերվել է տակառի մեջ թաքցրած վրան, որը նա գետնին էր փռել բռնաբարությունից և Վերա Կոլեսնիկովին սպանելուց առաջ, և հին մանկասայլակը, գետնին փռված էին մառլային տոպրակներ։ Վերին հագուստի գրպանում հայտնաբերվել են մոլագարի վերջին զոհից հափշտակված ոսկյա ժամացույցները։ Հանցագործի այտին թարմ քերծվածք էր երևում։ Սերգեյ Շչերբակովը ձեռբակալվել է։ Նրա տանը խուզարկության ժամանակ հայտնաբերվել են զինամթերք, որը նա գողացել է բանակում ծառայելիս, և մարդասպանի զոհերին պատկանող ոսկյա զարդերը[32]։
Քննություն, դատ և մահապատիժ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քննչական փորձի ժամանակ Շչերբակովը ամեն ինչ խոստովանել է։ Մոլագարը հաճույք էր զգում՝ պատմելով իր կատարած հարձակումների մասին[33]։ Սակայն հանցագործի մայրը նրան հայտնել է, որ ինքնասպան է եղել իր մանկության ընկեր Վիկտոր Պոպովը, ով տառապում էր ալկոհոլիզմով[9][12]։ Դրանից հետո Շչերբակովը փոխել է ցուցմունքները՝ Պոպովին մեղադրելով սպանությունների մեջ։ Տարբերակի մշակման համար պահանջվեց երկու տարի։ Հետաքննությունը ցույց է տվել Պոպովի անմեղությունը։ Որոշ հանցագործությունների մեջ ինքնասպանները ալիբի են ունեցել[12]։
Դատավարության ընթացքում մոլագարը փորձել է հասնել պատժի մեղմացման՝ ասելով, որ իրեն դավաճանած աղջիկը կոտրել է իր կյանքը[34]։ Լենինսկ-Կուզնեցկի քաղաքային դատարանը Սերգեյ Շչերբակովին մահապատժի Է դատապարտել գույքի բռնագրավմամբ գնդակահարության միջոցով[9]։ Դատապարտյալը դատավճիռը բողոքարկել է ԽՍՀՄ Գերագույն Դատարանում, սակայն նրան ներում շնորհելը մերժվել է[12]։ 1988 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Կեմերովոյի քննչական մեկուսարանում դատավճիռն ի կատար է ածվել։[9] Չնայած դրան՝ լուրեր էին շրջանառվում, որ Շչերբակովին ոչ թե գնդակահարել են, այլ ուղարկել ուրանային հանքերի համար աշխատելու[35][9]։
Զանգվածային մշակույթում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վավերագրական ֆիլմ «Քննությունը վարում էին... » «Գեղեցկուհին» շարքից (2017)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Каневский, 36:56-37:05
- ↑ Каневский, 38:35-39:07
- ↑ Каневский, 38:01-38:14
- ↑ Каневский, 38:35-38:43
- ↑ Каневский, 37:49-37:54
- ↑ Каневский, 39:12-40:47
- ↑ Каневский, 40:48-40:53
- ↑ Каневский, 01:22-01:38, 17:05-17:16
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Кривов
- ↑ Каневский, 42:32-42:48
- ↑ Каневский, 42:17-42:32
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 Кихаева, Никитина
- ↑ Каневский, 05:08-05:12
- ↑ Каневский, 05:47-06:54
- ↑ Каневский, 09:58-10:05
- ↑ Каневский, 09:42-09:52, 10:05-10:11
- ↑ Каневский, 09:29-09:42
- ↑ Каневский, 08:28-09:00
- ↑ Каневский, 12:25-13:46
- ↑ Каневский, 19:56-20:45
- ↑ Каневский, 20:55-22:44
- ↑ Каневский, 22:45-23:56
- ↑ Каневский, 24:01-25:16
- ↑ Каневский, 25:26-26:17
- ↑ Каневский, 26:27-26:33
- ↑ Каневский, 27:50-28:24
- ↑ Каневский, 28:28-28:56
- ↑ Каневский, 30:24-30:36
- ↑ Каневский, 31:13-32:23
- ↑ Каневский, 33:10-33:39
- ↑ Каневский, 34:06-34:54
- ↑ Каневский, 36:29-38:25
- ↑ Каневский, 41:25-41:51
- ↑ Каневский, 42:51-42:59
- ↑ Каневский, 43:31-43:39
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Каневский Л. (3 сентября 2017). ««Красавчик»». НТВ. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 3-ին.
- Кихаева А., Никитина Л. ««Маньяк, известный на весь Союз» // «Молчание улиц: 6 преступлений, которые навсегда запомнил город Кемерово»». Интернет-журнал Avokado. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 17-ին.
- Кривов И. (27 марта 2013). ««Паук»». «Слово-сочетание» — Журналистика в Кузбассе. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 17-ին.
{{cite web}}: Check|url=value (օգնություն)