Pesantrèn

Salah siji pesantren ing Indonesia

Pesantren, pondhok pesantrèn, utawa karan pondhok waé, iku sekolah kang duwé dhasar agama Islam manggon ana ing asrama kang ana ing Indonésia. Pendidikan ing njero pesantren duwé tujuan kanggo golèk kawruh ngenani al-Qur'an lan Sunat Rasul, kanthi nyinaoni basa Arab lan kaidah-kaidah tata basa-basa Arab. Para pelajar ana ing pesantrèn (dijenengi santri) sinau ana ing pesantrèn iki, lan manggon ana ing asrama kang wis disediakaké déning pesantrèn. Institusi kang kaya iki uga ana ing nagara-nagara liyané; tuladhané yaiku ana ingi Malaysia lan Thailand kidul kang sinebut sekolah pondok, lan uga ing India lan Pakistan kang sinebut madrasa Islamia.

Dhéfinisi pesantrèn

Istilah pesantren asalé saka tembung pe-santri-an, tembung "santri" duwé teges murid utawa siswa Basa Jawa. Istilah pondhok asalé saka tembung Basa Arab funduuq (فندوق) kang tegesé yaiku panginepan. Khusus ing Acèh, pesantren sinebut uga karo jeneng dayah. Lumrahé pesantrèn dipandhégani déning Kyai. Kanggo ngatur kagiyatan lan kauripan ana ing pondhok pesantrèn, kyai milih salah siji santri senior kanggo ngatur para adhi-adhi kelasé, wong-wong kang dipilih iku racaké dijenengi lurah pondhok. Tujuan para santri dipisahke saka wong tuwané yaiku supaya para santri bisa urip mandiri lan uga bisa ningkatake gayutan karo kyai lan uga Tuhan. Panemu liya, njelasake pesantren asalé saka tembung santri kang bisa ditegesi karo panggo santri. Tembung santri asalé saka tembung Cantrik (basa Sansakerta, utawa Jawa) kang duwé teges wong kang ngetutaké marang guru banjur dikembangaké déning Perguruan Taman Siswa ana ing sistem asrama kang dijenengi Pawiyatan. Istilah santri uga ana ing basa Tamil, kang tegesé guru ngaji, lajeng C. C Berg duwé panemu ngenani istilah santri mau yaiku asalé saka tembung shastri, tegesé yaiku wong-wong kang ngerti babagan buku-buku suci agama Hindhu utawa sarjana ahli kitab suci agama Hindhu.