ხსნარები

მარილწყალის მომზადება წყალში სუფრის მარილის(NaCl) გახსნით.

ხსნარი ქიმიაში — ნარევი, რომელიც შედგება ორი ან მეტი ნივთიერებისგან . ის ნივთიერება, რომელშიც იხსნება სხვა ნივთიერება, ცნობილია როგორც გამხსნელი. ჩვეულებრივ, ხსნარში გამხსნელი ნივთიერება უფრო მეტია, ვიდრე გახსნილი. ხსნარში გახსნილი ნივთიერების კონცენტრაცია მასაში გამოისახება მთლიანი ხსნარის მასის პროცენტულად. ტერმინ „წყალხსნარში“ კი იგულისხმება ხსნარი სადაც ერთ-ერთი ნივთიერება აუცილებლად წყალია.

ხსნარის ტიპები

აირადი ხსნარი

თუ გამხსნელი არის აირი მოცემულ პირობებში მასში მხოლოდ აირები იხსნება. ამგვარი ხსნარის მაგალითია ჰაერი (აზოტში გახსნილი ჟანგბადი და სხვა აირები). ლიტერატურის ნაწილში, ისინი არც კი განიხილებიან, როგორც ხსნარები, მაგრამ განიხილებიან, როგორც ნარევები.

თხევადი ხსნარი

თუ გამხსნელი თხევადია, მაშინ თითქმის ყველა აირის, სითხეების და მყარი ნივთიერებების გახსნაა მასში შესაძლებელი. ზოგიერთი მაგალითი:

• აირი თხევად გამხსნელში

• წყალში გახსნილი ჟანგბადი
• წყალში გახსნილი ნახშირორჟანგი - ნაკლებად მარტივი მაგალითია, რადგან თან ახლავს ქიმიური რეაქცია (წარმოიქმნება იონები).

• თხევადი თხევად გამხსნელში

• ორი ან ორზე მეტი თხევადი ნივთიერების შერევით მაგრამ სხვადასხვა კონცენტრაციით, რთა მივიღოთ ხსნარის მუდმივა. (ხსნარის ჰომოგენიზაცია)
• ალკოჰოლური სასმელების, ძირითადად წყალში ეთანოლის გახსნა.

• მყარი თხევად გამხსნელში

• საქაროზას წყალში გახსნა.
• ნატრიუმის ქლორიდი (NaCl) (სუფრის მარილი) ან ნებისმიერი სხვა მარილი წყალში გახსნა, რომლებიც ქმნიან ელექტროლიტებს: დაშლისას, მარილი იყოფა იონებად.
• არა-წყალხსნარში სადაც გამხსნელი წყალი არ არის.
• მოცემულია მაგალითები როდესაც თხევადი ხსნარები არ არის ერთგვაროვანი ასეთებია: კოლოიდები, სუსპენზიები ემულსიები კი არ განიხილება ხსნარებად.

მყარი ხნარი

იმ შემთხვევაში თუ გამხსნელი მყარი ნივთიერება, მაშინ მასში შეიძლება გაიხსნან აირები, სითხეები და მყარი ნივთიერებები.

• აირი მყარ გამხსნელში

• წყალბადი საკმაოდ კარგად იხსნება მეტალებში, განსაკუთრებით პალადიუმში; ეს შესწავლილია, როგორც წყალბადის შენახვის საშუალება.

• თხევადი მყარ გამხსნელში

• ვერცხლისწყლის ოქროში გახსნა(ფორმირდება ამალგამი).
• წყლის გახსნა შაქარში ფორმირდება (ტენიანი მყარი ნივთიერება).
• ჰექსანის პარაფინის ცვილში გახსნა.

• მყარი მყარ გამხსნელში

• ფოლადი ნახშირბადის და რკინის შენადნობი (ნარევი).
• შენადნობები რომლებიც ჰგვანან ბრინჯაოს და სხვა მრავალს.
• პოლიმერების დანამატები(ნივთიერებები რომლებიც ზრდიან პლასტიურობას ან ამცირებენ მასალების სიბლანტეს).

რესურსები ინტერნეტში

• IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "solution". doi:10.1351/goldbook.S05746

სქოლიო

პორტალი ქიმია