tûj

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /tuːʒ/

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
tûj	tûjtir	herî tûj tûjtirîn

tûj, t-ya nerm

Tişta/ê serikê wê / wî pirr zirav
(bi taybetî daku bikare tiştan kun bike, wek derzî yan nişterê):
derziyeke tûj
tişta/ê ku devikê wê xweş tiştan dibire:
kêreke tûj
Tişta/ê dikare devê mirovî biarîne anku bizûrîne ger mirov bixwe (wek bîberan anku îsotan anku filfilan).
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
tundrew
- bi qasî ku ji haya wî çêbûbu, daxwazeke wiha tûj di dilê wî de serî ranekirîbû... — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 52, ISBN 978-605-2246-80-1)

Herwiha

tîj
twîj

Bide ber

Jê

(lêker) tûj bûn
(lêker) tûj kirin
(navdêr) tûjbûn
(navdêr) tûjkirin
(rengdêr) tûjbûyî
(rengdêr) tûjkirî
tûjahî
tûjandin
tûjandî
tûjatî
tûjayî
tûjî
tûjîn
tûjîtî
tûjtî

Etîmolojî

Hevreha tîj.

proto-hindûewropî *(s)teig- ("tûj kirin")

proto-îranî *tî(n)c- ("tûj kirin")

avestayî: teêçe- ("tûj")

farisiya kevn: tigre- ("tûj")

pehlewî: tîj, tyz ("tûj")

farisî: tîz ("tûj")

kurdî: tîj > tûj ("tûj")

belûçî: tēz ("tûj")

hewramî: tej, tîj ("tûj") ...

zazakî: tûj, tîj ("tûj")

sanskrîtî: tej- ("tûj kirin")

yûnanî: stizein ("kun kirin")

latînî: stinguere ("kun kirin")

almanî: stechen ("kun kirin")

îngilîzî: stick ("gilç, darikê zirav, "kun kirin") ...

Çavkanî:

Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 92.,
Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 389 ,
Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 85,
MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966,
Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.

Bi zaravayên din

Hewramî: tej, tîj
Zazakî: tûj, tîj

Werger

xweş dibire

Aklanon: talum
Almanî: scharf → de
Aromanî: tãljos
Asamî: ধাৰ (dhar), চোকা (süka)
Azerî: iti → az
Baskî: zorrotz
Başkîrî: үткер (ütker)
Bau bidayuh: biroja'
Bayerî: scharf
Belarusî: во́стры → be (vóstry)
Bîkoliya naverast: matarom
Bukidnon manoboyiya rojavayî: garang
Bulgarî: о́стър → bg (óstǎr)
Burmayî: ချွန် → my (hkywan), ချွန်ထက် → my (hkywanhtak)
Çeçenî: ира (ira)
Çekî: ostrý → cs
Çînî:
Mandarînî: 銳利 (ruìlì)
Danmarkî: skarp → da, spids → da
Endonezyayî: tajam → id
Erebî: حَادّ‎ (ḥādd)
Ermenî: սուր → hy (sur)
Erzayî: пшти (pšti)
Esperantoyî: akra → eo
Evenî: эмэр (əmər)
Evenkî: эмэр (əmər)
Farisî: تیز‎ → fa (tiz)
Ferî: hvassur → fo
Fînî: terävä → fi
Fransî: affilé → fr, coupant → fr, affuté → fr, tranchant → fr, acéré → fr, effilé → fr, aigu → fr
Friyolî: učât, spuntît, spiçât
Gaelîka skotî: geur, biorach, searbh
Gurcî: მახვილი (maxvili)
Higaononî: magalang
Hmongî: ntse
Holendî: scherp → nl
Îbranî: חַד‎ → he n (ḥad), שָׁנוּן‎ → he n (shanún)
Îdoyî: akuta → io
Îlokanoyî: natadem
Îngilîziya kevn: scearp → ang
Îngilîzî: sharp → en
Îngûşî: ира (ira)
Îranunî: matarem
Îrlendî: géar, aichear, faobhrach
Îtalî: affilato → it, aguzzo → it
Îvatanî: madanutuk
Îzlendî: hvass → is
Japonî: 鋭い → ja (するどい, surudoi), 鋭利な → ja (えいりな, eiri na), 犀利な (さいりな, sairi na)
Javayiya kevn: tajĕm
Javayî: landhep → jv
Kapampanganî: mataram
Kapverdî: afiadu, afióde
Kaşûbî: òstri
Katalanî: esmolat, agut → ca
Koreyî: 날카로운 → ko (nalkaroun)
Krioyî: shap
Ladînoyî: agudo, aguzado
Latgalî: oss n
Latînî: acer → la n, acutus → la n
Latviyayî: ass → lv n, asa m
Lîtwanî: aštrus n
Lombardî: guzz, güss
Maguindanaoyî: magarang
Makedonî: остар (ostar)
Malezî: tajam → ms
Mançûyî: ᡩᠠᠴᡠᠩᡤᠠ (dacungga)
Mansakayî: tarum
Maranaoyî: magarang
Mecarî: éles → hu
Mongolî: хурц → mn (hurts)
Mongolî: ᠬᠤ‍ᠷ‍ᠴ‍ᠠ (qu‍r‍č‍a)
Navajoyî: deení
Norwecî: skarp → no
Oksîtanî: agusat, agut → oc
Osetî: цыргъ (cyrǧ)
Oskanî: 𐌀𐌊𐌓𐌉 (akri)
Osmanî: كسكین‎ (keskin)
Plodîşî: schoap
Polonî: ostry → pl
Portugalî: afiado → pt, aguçado → pt, agudo → pt
Rapanuyî: ka'i
Romanyayî: ascuțit → ro
Rusî: о́стрый → ru (óstryj)
Sanskrîtî: तीक्ष्ण → sa (tīkṣṇa)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: о̀шта̄р

Latînî: òštār → sh
Slovakî: ostrý
Slovenî: oster → sl
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: wótšy

Sorbiya jorîn: wótry
Spanî: agudo → es, afilado → es, filoso → es
Sundanî: seukeut
Swêdî: skarp → sv, vass → sv
Tagalogî: matalim
Tamîlî: கூரான → ta (kūrāṉa)
Tayî: คม → th (kom)
Telûgûyî: పదునైన (padunaina)
Tetûmî: kroat
Tirkî: keskin → tr
Ûkraynî: го́стрий (hóstryj)
Viyetnamî: sắc → vi, bén → vi
Walonî: côpant, awijhî → wa
Weylsî: miniog → cy
Ximêrî: មុត → km (mut)
Yakutî: сытыы (sıtıı)
Yidîşî: שאַרף‎ (sharf)
Yûnanî: κοφτερός → el n (kofterós)
Kevn: ὀξύς (oxús)
Zêlandî: scherp
Zimanê destan ê emerîkî: Open8@BackHand-PalmDown-FlatB@CenterChesthigh-PalmDown Open8@NearBackHand-PalmDown
ǃXóõ: ǃqáũ

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

serikzirav

Almanî: spitz → de, scharf → de
Aromanî: sumigos
Bîkoliya naverast: mapanas
Bulgarî: заострен → bg (zaostren)
Çekî: ostrý → cs
Endonezyayî: tajam → id
Ermenî: սուր → hy (sur)
Esperantoyî: akra → eo
Farisî: تیز‎ → fa (tiz)
Ferî: spískur
Fînî: terävä → fi
Fransî: affuté → fr, pointu → fr
Gaelîka skotî: rinn-gheur, biorach, guineach
Hmongî: ntse
Holendî: scherp → nl, puntig → nl, gepunt → nl
Îbranî: חַד‎ → he n (ḥad)
Îlokanoyî: dakap
Îngilîzî: sharp → en, pointed → en
Îrlendî: géar, biorach
Îtalî: appuntito → it
Kapverdî: afiadu, afióde
Latviyayî: ass → lv n, asa m
Makedonî: остар n (ostar)
Norwecî: spiss → no
Osmanî: سیوری‎ (sivri)
Polonî: ostry → pl
Portugalî: pontudo → pt, pontiagudo → pt
Rapanuyî: ka'i
Romanyayî: ascuțit → ro
Rusî: о́стрый → ru (óstryj)
Sanskrîtî: तिग्म → sa (tigma)
Slovenî: oster → sl
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: wótšy

Sorbiya jorîn: wótry
Spanî: filoso → es
Sundanî: seukeut
Swêdî: vass → sv
Tagalogî: matulis
Tayî: แหลม → th (hlɛ̌ɛm)
Tirkî: sivri → tr
Ûkraynî: го́стрий (hóstryj)
Ximêrî: ស្រួច → km (sruəc)
Yidîşî: שאַרף‎ (sharf)

Yûnanî: αιχμηρός → el n (aichmirós)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

tama dijwar

Almanî: scharf → de
Azerî: tünd
Bulgarî: пикантен → bg (pikanten)
Çînî:
Mandarînî: 辣 → zh (là)
Erebî: حَار‎ → ar (ḥār)
Erebî: حَرَّاق‎ (ḥarrāʔ)

Erebiya kendavî: سبايسي‎ n (sbāysi. spāysi)

Erebiya hîcazî: حَرَّاق‎ (ḥarrāg), حار‎ (ḥār)

Erebî: حار‎ → ar (ḥārr)

Erebî: حار‎ → ar (ḥārr)

Erebiya başûrê şamê: حار‎ (ḥārr), بيحْرِق‎ (béḥreg), حَرَّاق‎ (ḥarrāg)

Erebî: حار‎ → ar (ḥārr)
Ermenî: կծու → hy (kcu)
Fînî: tulinen → fi
Gaelîka skotî: spìosrach
Holendî: scherp → nl, pikant → nl
Îbranî: חריף‎ → he n (kharíf)
Îngilîzî: spicy → en, hot → en
Îrlendî: te
Îtalî: piccante → it
Îzlendî: sterkur → is
Japonî: 辛い → ja
Katalanî: picant → ca
Maorî: puhahana
Mecarî: csípős → hu
Portugalî: picante → pt
Romanyayî: iute → ro
Rusî: о́стрый → ru (óstryj)
Spanî: picante → es
Tagalogî: maanghang

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.