Lysistrata

Lysistrata ipsa, ab Aubrey Beardsley picta

Lysistrata (Graece: Λυσιστράτη), drama Aristophanis anno 411 a.C.n. verisimiliter in Lenaeis apparuit. In comoediis servatis Lysistrata ultima fabula in qua de pace et prima ubi de mulieribus in civitate agitur dici potestː nam sequentur paucos post menses eodem anno Dionysiis doctae Thesmophoriazusae et paucos post annos Ecclesiazusae. Lysistrata est comoedia saepe obscena (in scholis olim non legebatur) eademque utopica. Philologi quoque eam scrutantur ob Laconicae dialecti transcriptionem in personarum Sparta venientium sermonibus ab Aristophane elaboratam. Editio princeps huius fabulae anno 1515 apud Philippum Iuntam Florentiae in lucem prodiit.

Argumentum

Lysistrata, femina Atheniensis, vult Bellum Peloponnesiacum terminare. Cum aliis feminis, et Atheniensibus et Lacedaemoniensibus, pactum facit ne ulla femina umquam cum marito concubitum faciat usque ad finem belli. Eodem tempore, feminae Acropolin occupant et aerarium capiunt. Viri, libidine enervati, bellum statim finiunt et pacem faciunt.

Personae

Editio princeps textus Graeci, 1515 (1516 in stilo novo).

• Λυσιστράτη, Lysistrata, quod Latine "exercitus dissolutrix" dici potest.
• Καλονίκη, Calonice mulier Atheniensis, "pulchra victoria".
• Μυρρίνη, Myrrina alia mulier Athenienis
• Λαμπιτώ, Lampito femina Lacedaemonia
• Χόρος ἀνδρῶν, Chorus virum senum
• Χόρος γυναικῶν, Chorus mulierum
• Πρόβουλος, probulus hoc est unus e decem tribunis extraordinariis a senatu (boulê) post cladem in Sicilia acceptam designatis
• Tres mulieres
• Cinesias, Myrrinae maritus
• Lacedaemonius praeco
• Lacedaemonius legatus
• Duo legati Athenienses

Scaena Lysistratae domum ostendit atque pone Acropolis introitum (Propylaea dictas).

Summarium

Lysistrata anno 2007 doctaː Lysistrata inter Athenienses et Lacedaemonios legatos.

• Prologusː Instigante Lysistrata mulieres tam Athenienses quam Peloponnesiacae coeunt et coniurationem faciunt ad pacem viris imponendam, quibus Veneris voluptatem tamdiu recusare decernunt quamdiu bello renuntiare noluerint. Non sine molestia comitibus consilium suum persuasit Lysistrata quia viris carere res horrendissima et misserrima eis videbatur. Prima tamen Laconica Lamito consensit et ceterae exemplum earum aegerrime secutae sunt. Iusiurando denique sese obstrinxerunt, immolato supra magnum poculum vini Thasii urceolo. Quod tamen ad viros compellendos fortasse non satis fuisset nisi insuper Lysistrata mulieres iam seniores in Acropolim ad arcem occupandam et thesaurum bello necessarium secludendum immisisset. Lampito similem seditionem motura Spartam proficiscitur obsides relinquens puellam Corinthiam et alteram ex Boeotia (quae civitates tum Lacedaemoniorum sociae erant). Quo facto Lysistrata et eius amicae in Acropolim ad opem ferendam currunt.
• Parodosː intrat chorus senum ligni fasces ferentium quibus portas Acropolis incendere volunt nisi mulieres eas aperuissent. Altera ex parte intrat chorus mulierum urnas aquae plenas ferentes quibus post varia convicia et altercationes taedas extinguunt et senes lavant.
• Agonː magistratus quidam ad remos emendos pecuniam ex aerario sumere vult. Non putat enim, quamvis a senibus de earum audacia praemonitus, posse fieri ut mulieres eum ab introitu prohibeant. At postquam sagittarios Lysistratam comprehendere iussit ceterae feminae numero validiores eos fugant. Tum arguere coepit bellum ad mulieres non pertinere. Lysistrata respondet diutius feminas tacuisse eo magis quo plures et maiores dolores quam viri ex bello perciperent. Nunc vero ipsi audirent dum feminae quid faciendum sit deliberant. Ita infecta re et rediturum cum maiore vi minitans magistratus abiit.
• Parabasis vel secundus agonː duo chori senum et mulierum scaenam soli occupant. De vera parabasi tamen non agitur quoniam duo chori inter se conviciis et minis disceptationem de feminarum in civitate partibus peragunt. Cum aliorum facinorum tum et adfectatae tyrannidis senes mulieres incusabant. Interim tempus praeterisse videtur et actio post paucos dies repetitur.
• Episodia ː iam Lysistrata de incepti successu anxia apparetː multae enim feminae Veneris et maritorum desiderio ad adversarios transfugere conantur. Speciosas fallacesque causas comice adlegant. Exempli graria ultima galeam deae Athenae sub tunica condidit atque praegnans esse simulabat domum redire sibi ut liceret. Quas omnes intra moenia Acropolis retrahit Lysistrata. Tunc vero membro virili erecto et Veneris cupidine animi turbatus accurrit Myrrinae maritus Cinesias qui Lysistratam suppliciter rogat ut uxorem sibi mittat. Quae consensit postquam Myrrinam quomodo cum marito ageret certiorem fecit. Quae variis dilationibus cupidinem Cinesiae fefellit et postquam diu eum excruciavit momento critico effugit. Senes chori miserum solantur, omnes mulieres pravas esse dicentes. Tum Sparta advenit praeco ubi eadem gessit Lampito quae Lysistrata Athenisː quocirca magistratus Atheniensis praeconem rogat an hastam sub tunica geratǃ Ambo legatos de pace quam celerrime eligendos esse arbitrantur rem intolerandam ut evaderent.
• Stasimonː virum coryphaeus nihil tam insuperabilem esse quam feminam fatetur. Tum mulierum coryphaeus blanditiis eum flectere incipitː vestem induit et culicem ex eius oculo elicit. Quibus commotus cum feminis in gratiam redit et ambo semichori in unum coalescunt et triumphalem cantum ordiuntur spectatores ad pecuniam aut cibos accipiendos invitantes.
• Exodosː Lysistrata formosissimam et nudam puellam, Reconciliationem, legatis utriusque civitatis mittit quae eos ad se ducat. Ita postquam praeteritas amborum iniurias reprehendit atque beneficia mutua commemoravit facile eis persuadet ut pacem componant. Fabula cum convivio et bacchicis saltationibus desinit. Ultimis versibus Laconice celebrantur Apollo, Dioscuri, Helena atque imprimis Athena. Sunt tamen qui verum finem perisse credant.

Editiones et commentarii

• Editio princeps Graeca Florentiae apud Philippum Iuntam anno 1515 in lucem prodiit.
• Berglerus, Stephanus et Dukerus, Carolus Andreas. Aristophanis Comoediae Undecim, Graece et Latine. Lugduni Batavorum: apud Samuelem et Ioannem Luchtmans, 1760.
• Henderson, Jeffrey. Aristophanes: Lysistrata, editio et commentarium. Oxonii: Clarendon Press, 1987. ISBN 0198140495 Recensio critica
• Manfred Landfester, Aristophanes. Lysistrate ; herausgegeben, übersetzt und kommentiert, De Gruyter, 2019 Nonnullae paginae apud Guglum librorum
• Franca Perusino, Lisistrata, I Canti, Aristofane, Romae, 2016 Recensio critica
• Van Leeuwen J., Aristophanis Lysistrata: cum prolegomenis et commentariis, Lugduni Batavorum, apud A. W. Sijthoff, 1903

Plura legere si cupis

Lysistrata Berolini anno 1920 docta.

• Laurent André, Angélique Auvray et Line Mercier, "« Aux sources de la comédie » : un projet de mise en scène de Lysistrata", in L'Antiquité et la vie des arts, Presses universitaires de Franche-Comté, 2012ː 203-211
• Angela Maria Andrisano, "Le public féminin du théâtre grec. A propos de la Lysistrata d’Aristophane", Methodos, 2007.
• Simon Byl, "Le stéréotype de la femme athénienne dans Lysistrata", Revue belge de Philologie et d'Histoire, 1991ː 33-43
• Cahiers de Fontenay, 17, 1979ː Aristophane : Les Femmes et la Cité.
• N.D. et A.C.,"Lysistrata, Coulisses Revue de théâtre, 1991ː 40-50
• Luca Fezzi,"Gli Ateniesi e gli altri nella "Lysistrata" di Aristofane", Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. Classe di Lettere e Filosofia, 1996ː 549-577
• Helene P. Foley, "The "Female Intruder" Reconsidered: Women in Aristophanes' Lysistrata and Ecclesiazusae", Classical Philology, 1982ː 1-21
• Elsa García Novo, , "Mujeres al poder: Una lectura de Lisístrata", Cuadernos de filología clásica: Estudios griegos e indoeuropeos, 1991ː 43-56.
• Juan Carlos Iglesias Zoido, "Los múltiples rostros de Lisístrata: Tradición e influencia de la Lisístrata de Aristófanes", CFC (g): Estudios griegos e indoeuropeosː 95-114.
• Looking at Lysistrata : eight essays and a new version of Aristophanes' provocative comedy (curante David Stuttard). Duckworth, 2010 Recensio critica
• Nicole Loraux, Les enfants d'Athéna : idées athéniennes sur la citoyenneté et la division des sexes, Lutetiae, Seuil, 1990 Recensio critica Altera recensio critica
• Michèle Rosellini, "Lysistrata : une mise en scène de la féminité", Cahiers de Fontenay, 1979ː 11-32
• Jay M. Semel,"Sexual humor and Harmony in "Lysistrata"", CLA Journal, 1981ː 28-36
• Alan H. Sommerstein, "Aristophanes and the Events of 411", The Journal of Hellenic Studies, 1977ː 112-126
• Dina Urgen Chueca, "Una nueva visión sobre el feminismo en Lisístrata de Aristófanes", Anuario del Centro de la Universidad Nacional de Educación a Distancia en Calatayud, 2019ː 245-60
• Agnès Verlet, "Lysistrata, comédie de la déliaison", Les Lettres de la SPF, 2017ː 34-44
• H. D. Westlake, "The "Lysistrata" and the War", Phoenix, 1980ː 38-54

Nexus externi

• Textus apud Vicifontem
• Lysistrata apud Greekmythology.com

Aristophanis fabulae