Robigalia

Robigalia erant feriae Romanae rusticae septimo Kalendas Maias -id est die 25 Aprilis- celebratae dei Robigi placandi causa (qui apud poetas nonnumquam dea fit Robigo nomine), ne frumenta laedere vellet.

De ritibus

Quo die canis necnon ovis bidens ad quintum miliarium viae Claudiae a flamine Quirinali prope lucum dei sacrificabatur. Eodem die ludi cursorii fiebant maioribus minoribusque cursibus. Robigalia regem Sabinum Numam Pompilium primum instituisse plures auctores tradiderunt^[1]. Antiquissima igitur Romanis videbantur. Qui deus etenim, sive ipse morbus erat, sive morbum cui nomini robigo erat et plantas urebat, cum ceteris virentibus tum praecipue frumentis immitere avertereque poterat, agricolis erat placandus. Unde versus Columellae :

Hinc mala Rubigo viridis ne torreat herbas,

sanguine lactentis catuli placatur et extis.

Fontes

Aulus Gellius libro quinto Noctium Atticarum XII,14.
Columella libro decimo de Re rustica, versibus 341-342.
Fasti Praenestini
Ovidius, libro quarto Fastorum versibus 905-942.
Plinius octavo decimo libro Naturalis Historiae, capitulis 284-285.
Varro libro primo Rerum Rusticarum I,6.

Plura legere si cupis

Frédéric Blaive, "Le rituel romain des "Robigalia" et le sacrifice du chien dans le monde indo-européen", Latomus, 1995: 279-289
Jean-Claude Lacam, "Le sacrifice du chien dans les communautés grecques, étrusques, italiques et romaines : approche comparatiste", Mélanges de l'école française de Rome, 2008ː 29-80
Morgan E Palmer, "A Blight on the Pax Augusta. The Robigalia in Ovid's Fasti", The Classical World, 2018ː 503-523
Anne Reynolds, "The classical continuum in roman humanismː the festival of Pasquino, the Robigalia, and satire", Bibliothèque d'Humanisme et Renaissance, 1987ː 289-307
D. M. Secoy, A. E. Smith, "Superstition and Social Practices against Agricultural Pests", Environmental Review, 1977ː 2-18
Fabrizio Vistoli, "Nota di aggiornamento critico e bibliografico sui Robigalia", La Parola del Passato, 2009ː 35–46.

Notae

↑ Plinius Maior XVIII.285: Robigalia Numa constituit anno regni sui XI, quae nunc aguntur a. d. VII kal. Mai., quoniam tunc fere segetes robigo occupat et Tertullianus, De Spectaculis, V,8.

Nexus externi

Treccani Daremberg et Saglio

Feriae Romanae et ludi publici

Adonia • Agonalia • Ambarvalia • Amburbium • Argei • Armilustrium • Ludi Apollinares • Augustalia • Bacchanalia • Sacra Bonae Deae • Brumalia • Ludi Capitolini • Caprotinia • Caristia • Carmentalia • Cerealia • Compitalia • Consualia • Divalia • Eponalia • Equirria • Equus October • Faunalia • Februa • Feralia • Floralia • Fontinalia • Fordicidia • Furrinalia • Hilaria • Ieiunium Cereris • Iovis epulum • Iuturnalia • Larentalia • Feriae Latinae • Lemuralia • Liberalia • Lucaria • Lupercalia • Matralia • Matronalia • Meditrinalia • Megalesia • Mercuralia • Navigium Isidis • Nemoralia • Neptunalia • Opalia • Opiconsivia • Parentalia • Parilia • Portumnalia • Poplifugia • Ludi Plebeii • Quinquatria • Quinquatrus minusculae • Quirinalia • Regifugium • Robigalia • Ludi Romani • Saturnalia • Sol invictus • Rosalia • Ludi Saeculares • Sementivae • Septimontium • Ludi Taurii • Terminalia • Tubilustrium • Veneralia • Sacra Veneris Genetricis • Vertumnalia • Vestalia • Vinalia • Vitulatio • Volturnalia • Vulcanalia

[1] Plinius Maior XVIII.285: Robigalia Numa constituit anno regni sui XI, quae nunc aguntur a. d. VII kal. Mai., quoniam tunc fere segetes robigo occupat et Tertullianus, De Spectaculis, V,8.

[1]