Texas

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Texas is ein vaan de staote vaan de VS. Op Alaska nao is 't qua oppervlak de groetste, qua inwoenertal de groetste op Californië nao. De standaardaofkorting veur de staot is TX. De hoofstad is Austin, mer de groetste stad is Houston.

Demografie

Texas kint e groet aontal Spaonssprekende, ouch wel Hispanics geneump. 'n Deil vaan de lui is recent geïmmigreerd vaanoet Mexico en Zuid-Amerika. Wat uniek is veer Texas is tot 't de einege staot is boe de Mexicaanse cultuur geleidelek euver geit in de Texaonse cultuur. De cultuur weurt ouch wel Tex-Mex geneump. De etnische probleme die in väöl zuieleke staote aonwezig zien, zien in Texas naogenóg aofwezeg.

Religie

Katholiek 28%
Baptisme 21%
Lutheranisme 3%
Methodisme 8%
Christendom, euverege 18%
Atheïsme 11%
Islam 1%
Euverege 10%

Economie

Sinds de jaore '50 is Texas 'ne staot gewore mèt väöl industrie. In de 21ste iew begos Texas ziech te oontwikkele es 'ne staot boe väöl digitaol technologie woort oontwikkeld. De koste veur 't levesoonderhaajd zien in Texas taomelek lieg; d'r weurt door de staot gein inkomstebelasting geheve; de belasting op handel is lieg; en de euverheidsbemeujenis is gering. Texas kint daodoor vaanaof de jaore 'ne forse economische greuj.

Geografie

Texas heet 'n oppervlak vaan 696.241 km², boevaan 2,5% water. 't Grens aon Mexico, New Mexico, Oklahoma, Arkansas en Louisiana. Texas besteit veurnaomelek oet weuste, en heet e steppeklimaat, get wat in Europa allein in 't zuielekste punt vaan Spanje is te vinde.

Historie

Texas veur de Europeane

Texas ligk tösse twie belaankrieke cultureel gebiede vaan 't Noord-Amerika vaan veur de Europeane: de Southwestern gebiede en de gebiede vaan de Plains. Dit waore twie machtege stamme in deen tied. Die stamme hadde väöl oonderstamme. Toen de Europeane kaome, is de Indianecultuur sterk achteroet gegaange, mie es in aander staote.

Texas nao de Europeane

Op 6 november 1528 oontdèkte Álvar Núñez Cabeza de Vaca 't Texas vaan allewijl. Hiel laank heet 't gehuurd bij Mexico, mer nao 'nen oorlog mèt dit land woort 't in 1828 'ne staot vaan de VS.

Rippebliek Texas

Neet zoe lang nao de oontdèkking, in 1836, woort Texas 'n apaart land: de Rippebliek vaan Texas. 't Groondgebeed veel min of mie same mèt 't Texas vaan allewijl plus nog e groet stök land ten noordweste vaan Texas. De precieze grenze waore neet gaans dudelek.

D'r ontstoond binne de rippebliek ruizing. De nationaliste wèlde de oonaofhaankelekheid behawwe, de indiane Texas boete plaotse en 't land oetbreije tot aon de Groeten Oceaon. De populaire Sam Houston wilde zjus same leve mèt de Indiane en Texas bij de VS touwveuge.

Texas in de VS

In 1845 stumde de mierderheid veur Texas es staot in de VS, en op 29 december woort Texas es staot in de VS opgenomme. Doordat de westgrenze vaan Texas neet duidelijk waren was er nu een groot stuk land dat zowel door de VS als door Mexico werd geclaimd. Dit leidde een jaar later tot de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog. Doordat de westegrenze vaan Texas neet dudelek waore, waor d'r noe e groet stök land dat zoewel door de VS wie door Mexico woort geclaimd. Dit leide e jaor later tot de Amerikaans-Mexicaansen Oorlog.

De veendel vaan Texas

De veendel vaan Texas weurt ouch wel de einzaom staar veendel geneump. Volges väöl bronne is de Texaonse veendel d'n innegste staotsveendel dee op dezelfde huugte maag haange wie de veendel vaan de VS, es alle twie de veendels weure gehese. Dit is evels neet woer: edere staotsveendel maag eve hoeg gehese weure es de Amerikaanse veendel, boebij wel moot weure gezag tot de vlag vaan de VS links moot haange.

Graofsjappe

Betrach Lies vaan graofsjappe in Texas veur 't hoofartikel euver dit óngerwerp.

Texas besteit oet 254 graofsjappe, boevaan 't groetste Brewster County en dat mèt de mieste bevolking Harris County is. Texas heet mie graofsjappe es eder aander staot.

Vereinigde Staote van Amerika