Naar inhoud springen

Brokem

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De kèrk van Brokem

Brokem (Nederlands: Broekhem) ies 'n groate wiek in de gemeinte Valkeberg aan de Geul. Qua aantal inweunersj ies Brokem de twiède kern van de gemeinte. Bies 1940 huèrde Brokem bie de toenmalige gemeinte Houtem.

Brokem weurt doorsjneje door de sjpoorlien van Mestreech nao Heerle en vèlt oetein in twiè deile, Brokem-Zuud en Brokem-Noord. De oudste kern van Brokem liek in 't deil ten zuje van 't sjpoor. Hie liek ouch 't gehöch Sjtraobeek. Brokem-Noord neumde me vreuger ouch waal 't Krejjedörp. Dees benaming kömp van 't aafval oet de bakoves veur baksjtein die hie sjtonge ten tieje van de boew van Huize Boslust (kloaster). Ouch löp de provinciale weeg door Brokem woa-aan versjillende monumentaal villa's oet 't ing van de 19e en 't begin van de 20e ièw liegke. Zudelik van dae groate doorgaansweeg bevingk ziech 'n woonwiek oet de jaore '60 van de 20e ièw, op de plaats woa daoveur de Loeszak haet gelege, dat zin beemde aan de Geul. Ouch bevingk ziech hie attractiepark De Valkeneer. De Loeszak huèrde bie de veurmalige haof Kenge op g'n Ing.

Umdat Brokem kort bie de toeristeplaats Valkeberg liek, liegke hie ouch versjillende hotels.

Gesjiedenis

[bewirk | brón bewèrke]

De ièrsjte sjrieftelike vermelding van Brokem dateert oet 1391. 't Dörp weurt in ein akte van 26 juni van dat jaor geneump es Bruchem en Bruckem.

Geboewe en bezeenswaerdighede

[bewirk | brón bewèrke]

De kèrk van Brokem ies gewiejd aan de heilige Jozef. Ze woort geboewd tusje 1929 en 1931 en ies óntworpe door de architek Alphons Boosten. 't Ies 'n mergele driebeukige kèrk. De kèrk haet 'ne tore dae in d'n hook tösje sjeep en transep sjteit. Wie Boosten de kèrk óntworp vong me zien óntwerp tamelik revolutionair; de Bissjoppelike Boewcommissie van 't bisdom Remung haet versjillende veranderinge in zien óntwerp geëis. In 't interieur van de kèrk vink me nog väöl details oet d'n tied woa-in de kèrk geboewd ies. De glaas-in-loadvènstere zint van Charles Eyck en Henri Jonas

Aan de driejsprunk mèt de Crièmersjtraot sjteit 'n houte mini-kapelke, op de plaats van 'n vreuger mergele exemplaar.
Langs de Crièmersjtraot zint reste van Romeinse graver gevonge.
Ten noorde van de sjpoorlien liek 'n buurt mèt riekeshoezer oet de jaore vieftig, de Blomebuurt (deze naam kump van de sjtraote die allenei nao blome zint verneump).
Hie liek de miedelbaar sjoal en 't industrieterrein van Valkeberg (Ravensberg). Aansjletend begint de Ravesbösj. Vlakbie bevingk ziech 't kloaster van de zuustersj Franciscannesse (aan De Sjtoepert).

Bekinde luuj oet Brokem

[bewirk | brón bewèrke]
  • Jo van Aken (geboortedatum onbekind) Fotograaf, haet o.a. mètgewèrk aan versjillende Valkebergse beuk.
  • Jan Notten, sjriever en samesjtèller van de Veldeke-sjpelling in 1983.
  • Sjef Diederen, gebore in Brokem, 'ne Limburgse zenger

Vereiniginge

[bewirk | brón bewèrke]
[bewirk | brón bewèrke]
 
Gemeinte Valkeberg aan de Geul
Vaan van Valkenburg aan de Geul
Dörper: Berg · Brokem · Houtem · Oud-Valkeberg · Sjin op Geul · Sub · Valkeberg · Vild
Buurtsjappe en gehuchte: Boete de Paort · D'n Emmaberg · Geulem · De Hièk · De Hièkerbeek · Haersjtraot · Iezere · Ingwege · Keuteberg · De Nerem · Oas · De Plenkert · Sint Gerlach · Sint-Pièter · Sjuèmer · De Sjtoepert · Sjtraobaek · Sjtröch · Terbliet · Vroenhof · Walem