Демир Хисар
| Демир Хисар | |
|---|---|
| град | |
.JPG) Улица во Демир Хисар | |
  Демир Хисар | |
| Координати: 41°13′N 21°12′E / 41.217° СГШ; 21.200° ИГД | |
| Држава | Македонија |
| Регион | Пелагониски Регион |
| Општина | Демир Хисар |
| Население (2021) | |
| • Вкупно | 2,431 |
| Час. појас | UTC+1 |
| • Лето (ЛСВ) | UTC+2 (UTC) |
| Повик. бр. | +389 047 |
| Рег. таб. | DH |
| Мреж. место | www.demirhisar.gov.mk |
Демир Хисар (порано: с. Мургашево) — град во југозападниот дел на Македонија и административен центар на истоимената општина.
Географија
[уреди | уреди извор]Градот се наоѓа во ридско-планински регион, а мал дел по течението на Црна Река е низински. Посебен знак на одбележување на оваа област се планините Бигла, Илинска и Плакенска Планина, на која што се наоѓа и највисокиот врв Сталев Камен со висина од 2.000 м., коишто ја одделуваат Демирхисарската област од Преспанско-охридската област.
Потекло на поимот
[уреди | уреди извор]Поради богатството на овие планини со железна руда, и областа го добива името Железник или Железнец, кое се менувало во зависност од владателите во различни периоди. Оваа област се среќава и како Сидеро Кастрон, што од грчки значи Железна Тврдина, а Демир Хисар е име што Турците го дале на оваа област што би значело Железна Тврдина. Тоа е името што и денес го носи.
Историја
[уреди | уреди извор]Во почетокот на XVII век, во Битолско постои христијанското село Мургаш. Во судскиот регистар на битолскиот кадија од 1640 година се споменува, дека поради прекумерно зголемување на арачот и другите вообичаени немуслимански даноци, целото население на селото, освен еден, „неверникот Дујо“, пребегало. Бидејќи долговите и даноците биле побарани од Дујо (Дуј), тој исто така избегал, а властите се обиделе да го вратат со поедноставуање на некои давачки.[1]
Населбата почнува да се развива некаде од средината на декември 1945 година, кога во Демир Хисар е формирана општествено - политичка административна заедница - Околиски народен одбор, прво со седиште во с. Лопатица, а од пролетта 1946 година, по извршената територијална исправка, седиштето е пренесено во село Мургашево, со седиште во стариот Слепчански ан (на местото на денешната автобуска станица).
Денес, Демир Хисар е урбанизирана населба од градски тип која ги има сите услови на мало гратче. Изградена е електрична мрежа, водовод, одводна канализација, асфалтирани улици и поврзана е со современ коловоз со соседните градови Битола (28 км), Крушево (25 км), Кичево (51 км) и Прилеп (38 км).
Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.[2]
Население
[уреди | уреди извор]Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Албанци и 50 Македонци.[3]
На пописот од 2002 година, градот има 2.593 жители, со што претставува најмалиот град во Македонија. Следува табела на националната структура на населението:[4]
| Националност | Вкупно |
| Македонци | 2 473 |
| Албанци | 62 |
| Турци | 22 |
| Роми | 11 |
| Власи | 6 |
| Срби | 7 |
| Бошњаци | 2 |
| Други | 10 |
Според последниот попис на населението на Македонија од 2021 година, Демир Хисар има 2.431 жители.
Следува табела на народносната структура на населението:
| Народност | Вкупно |
| Македонци | 2.281 |
| Албанци | 39 |
| Турци | 1 |
| Роми | 16 |
| Власи | 9 |
| Срби | 5 |
| Бошњаци | 0 |
| Други | 80 |
Следува табела на национална припадност на Демир Хисар во пописите 1948-2021:[5]
| Години | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Власи | Срби | Бошњаци | Ост. | Лица без под. | Вкупно |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948 | — | — | — | — | — | — | — | — | — | 543 |
| 1953 | 449 | 27 | 412 | — | 1 | 3 | — | 10 | — | 902 |
| 1961 | 1.047 | 39 | 24 | — | — | 5 | — | 14 | — | 1.129 |
| 1971 | 1.731 | 30 | 34 | 4 | — | 17 | — | 12 | — | 1.828 |
| 1981 | 2.154 | 75 | 19 | 17 | 1 | 14 | — | 12 | — | 2.283 |
| 1991 | 2.097 | 13 | 6 | 1 | 3 | 4 | — | 7 | — | 2.131 |
| 1994 | 2.336 | 9 | 4 | — | 2 | 1 | — | 95 | — | 2.447 |
| 2002 | 2.473 | 62 | 22 | 11 | 6 | 7 | 2 | 10 | — | 2.593 |
| 2021 | 2.281 | 39 | 1 | 16 | 9 | 5 | 0 | 11 | 69 | 2.431 |
Демир Хисар како урбана населба, од своето формирање постојано бележи пораст на населението. Така спрема пописот во 1961 г. населбата броела 1129 жители, а во 1981 година имало 2283. Тоа докажува дека луѓето од селските населби нагло ги напуштале своите домови и се населувале во Демир Хисар.
Администрација и политика
[уреди | уреди извор]Избирачко место
[уреди | уреди извор]Во градот постојат избирачките места бр. 623, 623/1 и 624 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[6]
На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.904 гласачи.[7]
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Петров, Петър, съставител (1987). По следите на насилието. Документи и материали за налагане на исляма, част I. София: Наука и изкуство. стр. 38.
- ↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година) *Државен завод за статистика http://makstat.stat.gov.mk Архивирано на 3 февруари 2020 г..
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор] |
„Демир Хисар“ на Ризницата ? |
- Портал на општина Демир Хисар Архивирано на 9 февруари 2014 г.
- Демир Хисар низ фотографии Архивирано на 4 март 2016 г.
- Демир Хисар — официјален профил на Фејсбук
| ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
_1941.jpg){kind=link}
|