Екавски изговор

Екавски изговор (исто така екавица) е еден од трите изговори на српскиот, хрватскиот и босанскиот јазик и еден од двата кој се прифатени во книжевните варијанти на јазиците. Според тоа, екавскиот и ијекавскиот изговор се сметаат за литературни, што не е случај со икавскиот.

Географски, екавивцата се говори: на Косово и Метохија и Тимочка краина (постар екавски), јужна Србија (торлачки), поголем дел на Шумадија и Војводина (помлад екавски), додека екавски енклави постојат во Славонија (шќакавски или шокачки) и Подравјето (Осиек, Вуковар, Нашице)

Изговорот го добил името според рефлексот на прасловенскиот јат (ѣ = [æ:]), т.е. неговата замена со е:

ѣ → е

млѣко → млеко (mleko)

цвѣтъ → цвет (cvet)

мѣсто → место (mesto)

Замената на јатот со е е најзастапена и најчеста, но не и апсолутна:

ѣ → и

долѣвати → доливати

нѣсмь → нисам

дури и ѣ → а

тѣлѣгъı → таљиге

Последниот пример е специфичен и единствен.

Во основа термините екавски, (и)јекавски и икавски се однесуваат за говорите на штокавскиот дијалект, односно дијалектот кој е основа на книжевните српски, хрватски и босански јазик. Алтернативно, терминологијата може да се прошири на кајкавските и чакавските хрватски дијалекти. Уште повеќе, бидејќи јатот е прасловенски глас со рефлекси во сите современи словенски јазици, оваа терминологија може да се адаптира и за други словенски јазици. По таа логика македонскиот јазик би имал екавски изговор.

Надворешни врски

• Карта на српскохрватските дијалекти според Брабец, Красте и Живковиќ
• Карта на штокавските дијалекти според Далибор Брозовиќ (пристапено на 7.7.2011) Архивирано на 7 јули 2011 г.

Поврзано

• ијекавски изговор
• икавски изговор
• српски јазик