Падовски универзитет
Università di Padova | |
Податотека:University of Padua seal.svg | |
латински: Universitas Studii Paduani | |
Гесло | Universa Universis Patavina Libertas (Латински) |
---|---|
На македонски | Слободата на Падова е универзална за сите |
Вид | Јавен |
Основан | 1222 |
Ректор | Даниела Мапели |
Студенти | 59,317 |
Додипломци | 38,495 |
Постдипломци | 20,822 |
Место | Падова, Италија |
Кампус | Урбан (Универзитетски град) |
Спортски тимови | [1] |
Бои | Падовско црвено |
unipd.it/en |
Универзитетот во Падова ( италијански: Università degli Studi di Padova, UNIPD) е еден од најстарите универзитети во Европа и Италија, отворен во Падова во 1222 година од група студенти и наставници од Болоња.[1] Во периодот од XV до XVIII век бил главен образовен центар на Венецијанската Република. Во 2010 година, универзитетот имал приближно 65.000 студенти.[2] Во 2021 година институтот Цензис го рангирал на второ место во категоријата „најдобар универзитет“ меѓу италијанските високообразовни институции со преку 40.000 студенти,[3] а на Шангајската листа е меѓу најдобрите 200 универзитети во светот.[4]
Историја
[уреди | уреди извор]Универзитетот бил основан во 1222 година од наставници и студенти кои го напуштиле Болоњскиот универзитет во потрага по поголема академска слобода („Libertas scholastica“). Првите изучувани области биле правото и теологијата. Наставната програма брзо се проширила и во 1399 година институцијата била поделена на: Правен универзитет (Universitas Iuristarum) каде што се изучувале граѓанско и канонско право и Природонаучен универзитет (Universitas Artistarum) каде се предавало астрономија, дијалектика, филозофија, граматика, медицина и реторика. Имало и Теолошки универзитет (Universitas Theologorum), основан во 1373 година од Урбан V.
Универзитетот во Падова станал еден од центрите на науката (астрономија, медицина, право) за време на ренесансата, бил спонзориран од Венецијанската Република која му обезбедила независност од схоластичката догма и од влијанијата од Рим. Овде студирале или работеле познати личности од времето на ренесансата и на раниот нов век како Пико дела Мирандола, Никола Кузански, Коперник, еден од основачите на италијанскиот литературен јазик Пјетро Бембо, Торквато Тасо, Галилео, Везалиус, првиот белоруски печатар Франциск Скарина.
На 25 јуни 1678 година, Елена Лукреција Корнаро Пископија, венецијанска благородничка и математичар, станала прва жена во светот која се стекнала со звањето доктор по филозофија. Во меѓувреме, универзитетот го усвоил мотото: „Слободата на Падова е универзална за сите “ (Universa universis patavina libertas).
Сепак, универзитетот имал турбулентна историја и немало настава во 1237–61, 1509–17, 1848–50.
Ботаничката градина во Падова, основана од Универзитетот во 1545 година, е една од најстарите градини од ваков вид во светот. Постара од неа само онаа која Медичи ја создале во Пиза во 1544 година. Покрај градината, универзитетот има и девет музеи, меѓу кои и музејот за историја на физиката.
Од 1595 година, познатиот анатомски театар во Падова привлекува уметници и научници кои го проучуваат човечкото тело за време на јавните сецирања. Тоа е најстари преживеан постојан анатомски театар во Европа.
Универзитетот станал еден од универзитетите на Кралството Италија во 1873 година, и оттогаш е еден од најпрестижните во земјата поради неговиот придонес во науката и научните истражувања.
Со неодамнешните промени во италијанското законодавство на италијанските универзитети им се дало поголема автономија, а во 1995 година Падовскиот универзитет усвоил нов статут со кој добива поголема независност.
Рангирање
[уреди | уреди извор]Универзитетот е постојано рангиран меѓу најдобрите италијански универзитети. „Тајмс“ во 2020 година го рангирал универзитетот на четвртото место во Италија.[5]
На меѓународно ниво, за 2020 година Тајмс го рангирал универзитетот од 201 до 250 место.[5] Во 2019 на Шангајската листа универзитетот се наоѓа од 201 до 300 место во светот.[6]
Познати личности
[уреди | уреди извор]Алумни
[уреди | уреди извор]Познати личности кои го посетувале Падовскиот универзитет се:[8]
- Во природните науки
- Никола Коперник (1473–1543) полски математичар и астроном
- Џон Кајус (1510–1573) англиски лекар
- Везалиус (1514–1564) познат како основач на модерната човечка анатомија
- Габриеле Фалопио (1523–1562) анатом; анатомија на главата и внатрешното уво; репродуктивните органи
- Френсис Волсингем (околу 1532-1590) шпион на кралицата Елизабета I
- Вилијам Харви (1578–1657) анатом; ја опишал работата на срцето и кардиоваскулаторниот систем
- Џорџ Ент (1604–1689) англиски анатом
- Томас Браун (1605–1682) англиски писател и лекар
- Натаниел Итон (1610-1674), прв декан на колеџот Харвард
- Томазо Перели, италијански астроном
- Федерико Фагин (1941-) дизајнер на првиот комерцијален микропроцесор
- Марио Рицето (1945–) италијански виролог; работел со вирусот кој предизвикува хепатитис Д
- Лујџи Дал'Игна (1966-) Генерален директор на Дукати Корс
- Во политиката и владеењето
- Јоанис Каподистријас (1776-1831), прв гувернер на Грција, министер за надворешни работи на Руското Царство
- Лујџи Луцати (1841-1927), финансиер, политички економист, социјален филозоф и правник, 20-ти премиер на Италија
- Александрос Маврокордатос (1791-1865), премиер на Грција
- Сенешал Константин Кантакузино Столник (околу 1650–1716), романски благородник и хуманист кој имал високи функции во Кнежевството Влашка. Автор на „Историја на Влашка“ (незавршена), прв Романец кој дипломирал на овој престижен универзитет.[9]
- Во уметноста, теологијата и литературата
- Никола Кузански (1401–1464), во канонско право. Германски филозоф, теолог, правник и астроном.
- Реџиналд Пол, кардинал
- Теофилос Коридалеј (1563–1546) грчки неоаристотелски филозоф, го започнал коридализмот.
- Борис Пахор, писател
- Џовани Пико, хуманист
- Елена Корнаро Пископија (1646-1684), првата жена што докторирала по филозофија
- Ангел Силезиус, германски свештеник, лекар и поет
- Франциск Скарина, печатач на првата книга на источнословенски јазик
- Џузепе Тартини, музичар и композитор
- Торквато Тасо, поет
- Мозес Хајим Лузато, кабалист и драматург, основач на хебрејската литература
- Уго Фосколо
- Пјетро Бембо, поет и кардинал
- Даниеле Барбаро, преведувач на Витрувиј
- Џакомо Казанова, патник, автор и заводник
Познати професори
[уреди | уреди извор]- Ермолао Барбаро (1454–1493), назначен за професор по филозофија во 1477 г.
- Галилео Галилеј (1564–1642) предавал математика [10] од 1592 до 1610 година
- Елена Корнаро Пископија (1646 – 1684), предавала математика и прва жена која докторирала [11]
- Антонио Валиснери (1661-1730) имал катедра за практична и теоретска медицина, помеѓу 1700 и 1730 година.
- Џовани Батиста Моргањи (1681-1771) имал катедра за теоретска медицина и анатомија, помеѓу 1711 и 1771 година.
Одделенија
[уреди | уреди извор]Универзитетот во Падова нуди широк спектар на дипломи, организирани од одделенија:
- Одделение за агрономија, храна, природни ресурси, животни и животна средина
- Катедра за биологија
- Катедра за животинска медицина, производство и здравје
- Оддел за биомедицински науки
- Оддел за срцеви, торакални и васкуларни науки
- Катедра за хемиски науки
- Катедра за градежништво, животна средина и архитектонско инженерство
- Одделот за комуникациски науки
- Катедра за компаративна биомедицина и наука за храна
- Катедра за културно наследство: археологија и историја на уметност, кино и музика
- Катедра за развојна психологија и социјализација
- Катедра за економија и менаџмент
- Катедра за општа психологија
- Катедра за геонауки
- Одделот за историски и географски науки и античкиот свет
- Катедра за индустриско инженерство
- Катедра за информатичко инженерство Архивирано на 11 март 2022 г.
- Одделение за земјиште, животна средина, земјоделство и шумарство
- Катедра за лингвистички и книжевни студии
- Катедра за менаџмент и инженерство
- Катедра за математика
- Оддел за медицина
- Оддел за молекуларна медицина
- Оддел за невронауки
- Катедра за фармацевтски и фармаколошки науки
- Катедра за филозофија, социологија, образование и применета психологија
- Катедра за физика и астрономија
- Катедра за политички и правни науки и меѓународни студии
- Одделение за приватно право и критика на правото
- Одделение за јавно, меѓународно и право на заедницата
- Катедра за статистички науки
- Оддел за хирургија, онкологија и гастроентерологија
- Оддел за здравје на жените и децата
Училишта
[уреди | уреди извор]Одделенијата се здружени во ограничен број училишта:
- Земјоделски науки и ветеринарна медицина
- Економика и политички науки
- Инженерство
- Човечки и општествени науки и културно наследство
- Закон
- Медицина и хирургија
- Психологија
- Природни науки
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „History“. Università di Padova (англиски). Посетено на 8 June 2020.
- ↑ „University of Padua“. Посетено на 31 May 2015.
- ↑ „Gli atenei statali“. CENSIS (италијански). 2021-07-12. Посетено на 2021-09-08.
- ↑ „ShanghaiRanking-Univiersities“. www.shanghairanking.com. Посетено на 2021-09-08.
- ↑ 5,0 5,1 „Best universities in Italy 2020“. THE World University Rankings. 17 September 2019. Посетено на 8 June 2020.
- ↑ „Academic Ranking of World Universities 2019“. ShanghaiRanking Consultancy. 2019. Архивирано од изворникот на 2021-05-17. Посетено на 8 June 2020.
- ↑ „Een diploma geneeskunde van de Universiteit van Padua, uitgereikt in 1642 aan de Gentenaar Jan Damman (of Daman)“. lib.ugent.be. Посетено на 2020-08-28.
- ↑ For a summary description of all of the set of scholars and literati who intervened in teaching at the University of Padua since its inception to the eve of the Industrial Revolution (1800), see David de la Croix and Mara Vitale,(2021). Scholars and Literati at the University of Padua (1222-1800).Repertorium Eruditorum Totius Europae/RETE. 3:33–42.
- ↑ Treptow, Kurt W.; Popa, Marcel (1996). Historical Dictionary of Romania. Scarecrow Press, Inc. ISBN 0-8108-3179-1.
- ↑ „The Galileo Project - Chronology - Galileo Timeline“. Посетено на 31 May 2015.
- ↑ „Elena Lucrezia Cornaro Piscopia“. Agnesscott.edu. Посетено на 2013-09-05.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Научниците и книжевниците на Универзитетот во Падова (1222–1800), Repertorium Eruditorum Totius Europae – RETE
- Веб-страница на Универзитетот во Падова (in Italian and English)
- Музеи на Универзитетот (in Italian and English)
- Инженерски факултет (in Italian and English)
- Универзитетски центар за човекови права (in English)