Тапани
Тапаните се дел од ударната група на инструменти, а технички се класифицираат како мембранофони. Тапанот е составен од мембрана, која е растегната преку школка и доволно затегната за да произведе звук кога врз нејзе се врши притисок. Тапанот е направен од буково, оревово или костеново дрво и покриен со штавена овча или козја кожа од двете страни. Кожите се оптегнати преку два обрача и се затегнати со јажиња кои дијагонално одат од едниот до другиот обрач. Тапанот е најстариот музички инструмент, и неговиот основен дизајн останува непроменет со илјадници години. Тапаните не можат да се штимаат, и звукот кој го произведуваат се одликува според физичкиот дизајн на самиот инструмент. Сепак тие се делат на долни и горни тонски тапани, а музичарите често користат комбинација од неколку тапани со цел да произведат музичка композиција.
Употреба
[уреди | уреди извор]Најголемиот број тапани се свират со помош на раце, палици, четкици за тапани и др. Во многу традиционални култури, тапаните имаат симболична функција и се често користени во религиозни церемонии. Тие се користат и во музичката терапија, бидејќи нивната тактичка природа има разни влијанија врз човечката психа. Во подрачјето на популарната музика и џезот, тие се користат за изведување на музички композиции. Тапанџијата го чува тапанот нарамен со ремен во малку наведната положба за да може да удира со кукудата од едната страна, а со прачката од другата. Овој начин на свирење резултира во мешавина од длабоки и високи звуци, со комплексен ритам и непредвидлив ритмички израз. Тапанот ретко се користи како соло инструмент. Обично се свири заедно со други инструменти, особено со зурли. Тапанот е предвиден да ја издржи тежината на возрасен човек при изведбата на народни игри и ора. Кожите се затегаат со нагорно повлекување на јажињата, едно по едно.
Историја
[уреди | уреди извор]Во минатото тапаните не биле користени исклучиво само заради нивните музички квалитети, туку и како средство за комуникација, преку однапред определени сигнали. Во Африка тие се користеле за комуникација на големи далечини. Во Шри Ланка, тапаните биле користени за комуникација помеѓу државата и нејзините граѓани. Јапонските трупи ги користеле тапаните за мотивација на војниците, за да создадат такт и ред во марширањето. Најстарите познати тапани датираат од 6000 пред нашата ера.
Типови на тапани
[уреди | уреди извор]- Абурукува
- Ашико
- Бас тапани
- Бодран
- Бонго
- Бугарабу
- Кахон
- Ченда
- Конга
- Давул
- Дол
- Џембе
- Донг Сон
- Дунун
- Тарабука
- Рачен тапан
- Кпанлого
- Челичен тапан
- Табот
- Дајре
- Таико
- Табла
- Тапан
- Тар
- Тенор тапани
- Тимпани
- Том-том
Тапаните како тема во уметноста и во популарната култура
[уреди | уреди извор]- „Труби и тапан“ — песна на рускиот поет Виктор Кривулин од 2001 година.[1]
- „Тапанска песна“ (руски: Барабанная песня) — песна на рускиот поет Владимир Мајаковски од 1923 година.[2]
- „Непоправљив бубњар у душа“ — краток расказ на македонскиот писател Сашо Стефановски (под псевдонимот Џанго Помалиот).[3]
- „Барабаните на Оринџ, Тирон, 1966“ — песна на ирскиот поет Шејмас Хини.[4]
- „Тапан“ (англиски: The Drum) — песна на американската рок-група Бонгвотер (Bongwater) од 1989 година.[5]
- „Тапанот што зборува“ (англиски: The Talking Drum) - песна на британската рок-група King Crimson од 1973 година.[6]
- „Музета и тапани“ (англиски: Musette And Drums) — песна на шкотската рок-група Кокто Твинс (Cocteau Twins) од 1983 година.[7]
- „Таа тропа на тапани“ (англиски: She Bangs The Drums) — песна на британската рок-група Стоун Роузис (The Stone Roses) од 1988 година.[8]
- „Не ми треба тапан“ (англиски: Don't Need A Drum) — песна на британската рок-група Teenage Fanclub од 1990 година.[9]
- „Да му оставиме нешто на тапанарот“ (англиски: Let The Drummer Have Some) — песна на американската рок група fIREHOSE од 1989 година.[10]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 160.
- ↑ Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 116-118.
- ↑ Џанго Помалиот, Намали малце чалам. Скопје: Темплум, 2018, стр. 24-25.
- ↑ Шејмас Хини, Песме. Београд: Цицеро, Земун: Писмо, Нови Сад: Матица српска, 1993, стр. 65.
- ↑ DISCOGS, Bongwater – Too Much Sleep (пристапено на 1 јули 2021)
- ↑ King Crimson – Larks' Tongues In Aspic (пристапено на 30.1.2023)
- ↑ Discogs, Cocteau Twins – Head Over Heels (пристапено на 9.5.2020)
- ↑ Discogs, The Stone Roses – The Stone Roses (пристапено на 30.7.2019)
- ↑ Discogs, Teenage Fanclub – A Catholic Education (пристапено на 16.5.2021)
- ↑ DISCOGS, fIREHOSE – fROMOHIO (пристапено на 24.6.2021)
„Тапани“ на Ризницата ? |
|