Jump to content

ഡാനിയൽ കാനമൻ

കണ്ണികൾ ചേർക്കുക
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
Daniel Kahneman
Kahneman in 2009
ജനനം(1934-03-05)മാർച്ച് 5, 1934
Tel Aviv, Mandatory Palestine
മരണംമാർച്ച് 27, 2024(2024-03-27) (പ്രായം 90)
Manhattan, New York, U.S.[1]
ദേശീയതAmerican, Israeli
വിദ്യാഭ്യാസംHebrew University (BA)
University of California, Berkeley (MA, PhD)
അറിയപ്പെടുന്നത്
ജീവിതപങ്കാളി(കൾ)
  • Irah Kahneman
​
​
(m. 1978; her death 2018)​
പങ്കാളി(കൾ)Barbara Tversky (2020–2024)
പുരസ്കാരങ്ങൾ
ശാസ്ത്രീയ ജീവിതം
പ്രവർത്തനതലം
സ്ഥാപനങ്ങൾ
പ്രബന്ധംAn analytical model of the semantic differential (1961)
ഡോക്ടർ ബിരുദ ഉപദേശകൻSusan M. Ervin-Tripp
ശ്രദ്ധേയരായ വിദ്യാർത്ഥികൾ
Daniel Kahneman's voice
Recorded August 2013 from the BBC Radio 4 programme Desert Island Discs
ഈ പ്രമാണം കേൾക്കാൻ കഴിയുന്നില്ലേ? മീഡിയാ സഹായി സന്ദർശിക്കുക.
വെബ്സൈറ്റ്scholar.princeton.edu/kahneman/

ഇസ്രായേൽ-അമേരിക്കൻ സൈക്കോളജിസ്റ്റും, സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്ര പണ്ഡിതനും ആയിരുന്നു ഡാനിയൽ കാനമൻ (ജനനം: മാർച്ച് 5, 1934 മരണം: മാർച്ച് 27, 2024). 2002-ൽ അദ്ദേഹം സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിൽ നോബൽ സമ്മാനം നേടി. മനുഷ്യരുടെ സാമ്പത്തിക തീരുമാനങ്ങളെ അവരുടെ മനോവ്യാപാരങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തുന്ന ബിഹേവിയറൽ ഇക്കണോമിക്സിൻ്റെ തുടക്കക്കാരനായ അദ്ദേഹത്തിന് ഈ രംഗത്തുള്ള സംഭാവനകൾക്കാണ് ഈ ബഹുമതി ലഭിച്ചത്.[2]

ജീവചരിത്രം

[തിരുത്തുക]

മാർച്ച് 5, 1934 ൽ പാരീസിൽ ജനനം. പിന്നീട്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബം രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന്റെ കാലത്ത് ഇസ്രായേലിലേക്ക് കുടിയേറി. അദ്ദേഹം ഹീബ്രു സർവകലാശാലയിൽ മനശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദം നേടി, തുടർന്ന് യുഎസ്‌ ൽ പഠനങ്ങൾ തുടരുകയും പിഎച്ച്.ഡി ബിരുദം നേടുകയും ചെയ്തു.[3] ഹെബ്രു യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ഓഫ് ജറുസലേം, യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് കാലിഫോർണിയ, ബെർക് ലെ (Ph.D.) എന്നിവിടങ്ങളിലായിരുന്നു പഠനം.[4]

2024 മാർച്ച് 27 ന് കാനമൻ അന്തരിച്ചു. അന്ത്യംവരെ പ്രിൻസ്റ്റൻ സർവകലാശാലയിൽ അധ്യാപകനായിരുന്നു.[5]

വ്യക്തി ജീവിതം

[തിരുത്തുക]

ഇസ്രയേലി സാമൂഹിക ഗവേഷകയായ ഇറാ കാനമൻ ആയിരുന്നു ആദ്യ ഭാര്യ,[6] അവർക്ക് രണ്ട് കുട്ടികളുണ്ടായിരുന്നു. പിന്നീട് അവർ വിവാഹമോചിതരായി.[7] ടെക്‌നോളജിയിൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന മകൾ ലെനോർ ഷോഹാം തൻ്റെ പിതാവിൻ്റെ നോബൽ പ്രഭാഷണത്തിൽ സഹകരിച്ചിരുന്നു.[8][9]  അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മകൻ മൈക്കൽ കാനമൻ സ്‌കിസോഫ്രീനിയ ബാധിതനാണ്; മൈക്കിൾ "വളരെ മിടുക്കനായ ഒരു സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞൻ ആയിരിക്കുമായിരുന്നു" എന്ന് കാനെമാൻ പറഞ്ഞതായി പറയുന്നു.[8][10]

രണ്ടാം ഭാര്യ കോഗ്നിറ്റീവ് സൈക്കോളജിസ്റ്റ് ആയിരുന്ന ആനി ട്രീസ്മാൻ 1978 മുതൽ 2018-ൽ അവർ മരിക്കുന്നത് വരെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒപ്പം ജീവിച്ചു. അവർ കാലിഫോർണിയയിലെ ബെർക്ക്‌ലിയിൽ കുറച്ചുകാലം താമസിച്ചിരുന്നു.[11][12] 2020 മുതൽ, തൻ്റെ ദീർഘകാല സഹകാരിയായ ആമോസ് ത്വെർസ്കിയുടെ വിധവയായ ബാർബറ ട്വെർസ്കിയോടൊപ്പം അദ്ദേഹം ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റിയിൽ താമസിച്ചു.[13]

പ്രധാന സംഭാവനകൾ

[തിരുത്തുക]
  1. പ്രോസ്പെക്ട് സിദ്ധാന്തം: 1979-ൽ, അമോസ് ടെവേഴ്സ്കിയുമായി ചേർന്ന് കാനമൻ പ്രോസ്പെക്ട് സിദ്ധാന്തം അവതരിപ്പിച്ചു. ഈ സിദ്ധാന്തം മനുഷ്യർ ധനബന്ധിത തീരുമാനങ്ങൾ എങ്ങനെ എടുക്കുന്നുവെന്ന് വിശദീകരിക്കുന്നു. വേദനയുടെ ഭീതി, നഷ്ടത്തിന്റെ ഭയം എന്നിവ തന്ത്രപരമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളെ എങ്ങനെ സ്വാധീനിക്കുന്നു എന്നതിന്റെ ഒരു ഗൗരവമുള്ള പഠനമാണിത്.
  2. വിന്യാസവും മുൻ‌വിധികളും (Heuristics and Biases): ഈ പഠനങ്ങളിൽ, കാഹ്നമാൻ മനുഷ്യരുടെ അഭികാമ്യങ്ങൾ എങ്ങനെ സ്വതന്ത്രവും യുക്തിപരവുമായ ഓർമ്മകളാൽ സ്വാധീനിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണ്ടുപിടിച്ചു. പലപ്പോഴും, ആളുകൾ അവരുടെ മുൻ‌വിധികളാൽ തെറ്റായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നു.
  3. ദി പ്ലാൻവിംഗ് ഫാൾസി (The Planning Fallacy): കാനമൻ പ്രോജക്റ്റുകളുടെ അളവെടുപ്പ് എങ്ങനെ തെറ്റാകാൻ സാധ്യതയുള്ളതായി തിരിച്ചറിഞ്ഞു. മനുഷ്യർ അവരുടെ കഴിവുകൾ, സമയം, ഭാവി മുന്നാനുകൂല്യം എന്നിവയെ വളർത്തി കാണുന്നതിനാൽ പലപ്പോഴും ദീർഘകാല പ്രതീക്ഷകൾ തെറ്റാറാണ് പതിവ്.

പ്രസിദ്ധ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
  • Thinking, Fast and Slow (2011) (മലയാളം: ചിന്ത, വേഗവും മന്ദവുമായ): മനുഷ്യ മനസ്സിന്റെ വേഗത്തിലുള്ള, അനന്തരം ധീരതയോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന രണ്ട് വ്യത്യസ്ത വ്യവസ്ഥകളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം.
  • Noise: A Flaw in Human Judgment (2021) (മലയാളം: അലക്കാത്തം: മനുഷ്യ തീരുമാനങ്ങളിലെ പിശക്): ഒരേ സാഹചര്യങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്ത വ്യക്തികൾ എങ്ങനെ വ്യത്യസ്ത ഉത്തരങ്ങൾ നൽകുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം.

അവാർഡുകളും ബഹുമതികളും

[തിരുത്തുക]
  • 1982-ൽ, അമേരിക്കൻ സൈക്കോളജിക്കൽ അസോസിയേഷനിൽ നിന്നുള്ള അവാർഡ് ഫോർ ഡിസ്റ്റിൻഗ്യുഷ്ഡ് സൈൻറ്റിഫിക് കോൺട്രിബ്യൂഷൻസ് (അമോസ് ട്വെർസ്‌കിക്ക് ഒപ്പം) അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു[14]
  • 1992-ൽ, സൊസൈറ്റി ഫോർ കൺസ്യൂമർ സൈക്കോളജിയുടെ ഡിസ്റ്റിൻഗ്യുഷ്ഡ് സൈൻറ്റിഫിക് കോൺട്രിബ്യൂഷൻസ് അവാർഡ് അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു[15]
  • 1995-ൽ, ജനറൽ സൈക്കോളജിയിലെ ആജീവനാന്ത സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഹിൽഗാർഡ് അവാർഡിന് അദ്ദേഹത്തെ തിരഞ്ഞെടുത്തു[16]
  • 1995-ൽ, അദ്ദേഹത്തിന് (അമോസ് ത്വെർസ്‌കിക്ക് ഒപ്പം) സൊസൈറ്റി ഓഫ് എക്സ്പിരിമെൻ്റൽ സൈക്കോളജിസ്റ്റ്സ് സൊസൈറ്റിയുടെ വാറൻ മെഡൽ ലഭിച്ചു [17]
  • 2001-ൽ, നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസിലെ അംഗമായി അദ്ദേഹം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.[18]
  • 2002-ലെ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം: പ്രോസ്പെക്ട് സിദ്ധാന്തത്തിലൂടെ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിൽ സൈക്കോളജിയുടെ ഗൗരവമുള്ള പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള വ്യക്തമായ വീക്ഷണമാണ് അദ്ദേഹത്തെ നോബൽ പുരസ്കാരത്തിന് അർഹനാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
  • പ്രസിഡൻഷ്യൽ മെഡൽ ഓഫ് ഫ്രീഡം (2013): അദ്ദേഹത്തിന്റെ സൈക്കോളജിയിലും സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിലുമുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ബഹുമാനപൂർവം.

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. ↑ "Nobel-winning behavioral economist Daniel Kahneman, who upended his field, dies at 90 | The Times of Israel".
  2. ↑ https://www.timesofisrael.com/nobel-prize-winning-economist-daniel-kahneman-who-upended-field-dies-at-90. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  3. ↑ https://www.socialsciencespace.com/2024/03/daniel-kahneman-1934-2024-the-grandfather-of-behavioral-economics/. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  4. ↑ https://www.maxraskin.com/interviews/daniel-kahneman. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  5. ↑ "നൊബേൽ ജേതാവ് കാനമൻ അന്തരിച്ചു". 2024-04-01. Retrieved 2024-09-13.
  6. ↑ "Daniel Kahneman Facts". Archived from the original on August 14, 2018. Retrieved September 29, 2020.
  7. ↑ Justin (2023) "Daniel Kahneman, the Nobel Prize winner who turned economics upside down, dies at the age of 90", traiguitako
  8. ↑ 8.0 8.1 "Daniel Kahneman: 'What would I eliminate if I had a magic wand? Overconfidence'". TheGuardian.com. July 18, 2015. Archived from the original on April 14, 2021. Retrieved March 24, 2019.
  9. ↑ Kahneman, Daniel (December 8, 2002). "Maps of Bounded Rationality: A Perspective on Intuitive Judgement and Choice" (PDF). nobelprize.org/. Archived (PDF) from the original on February 16, 2023. Retrieved November 20, 2023.
  10. ↑ Hershey, Robert D. (27 March 2024). "Daniel Kahneman, Who Plumbed the Psychology of Economics, Dies at 90". New York Times. Archived from the original on 29 March 2024. Retrieved 31 March 2024.
  11. ↑ "How do we really make decisions?". Horizon. BBC. BBC Two. നം. 9. ആരംഭിക്കുന്നത് 00:20:13.
  12. ↑ Shariatmadari, David (July 15, 2015). "A life in ... Interview Daniel Kahneman: 'What would I eliminate if I had a magic wand? Overconfidence'". The Guardian. Archived from the original on April 14, 2021. Retrieved March 24, 2019.
  13. ↑ Levitt, Steven D. "Daniel Kahneman on Why Our Judgment is Flawed — and What to Do About It (26:20)". People I (Mostly) Admire. Archived from the original on May 15, 2021. Retrieved May 15, 2021.
  14. ↑ "APA Award for Distinguished Scientific Contributions". www.apa.org. Archived from the original on September 28, 2018. Retrieved March 11, 2024.
  15. ↑ "Distinguished Scientific Contribution". Society for Consumer Psychology (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on March 11, 2024. Retrieved March 11, 2024.
  16. ↑ "Apply for Awards Sponsored by Division 1". apadiv1.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on March 11, 2024. Retrieved March 11, 2024.
  17. ↑ "Warren Medal Recipients | The Society of Experimental Psychologists" (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on December 1, 2022. Retrieved March 11, 2024.
  18. ↑ "Daniel Kahneman". www.nasonline.org. Archived from the original on April 18, 2021. Retrieved December 1, 2016.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഡാനിയൽ_കാനമൻ&oldid=4113458" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്