ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင်

ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင် Karen National Union ကညီ ဒီကလုာ် စၢဖှိၣ်ကရၢ
နာယက	ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်း
ညးအုပ်ကာနာနာ	ပဒိုစောတာဒိုမှူး
ညးအခေါင်မဟီုပုဂ္ဂိုလ်	ပဒိုးစောကွယ်ထူးဝင်း ပဒိုးစောတာဒိုမူး ပဒိုးစောလှထွန်း ပဒိုစောတောနီး
ဒုဥက္ကဋ္ဌ	ပဒိုစောဆဲဂေ
ဂမြဴ	"Give me liberty, or give me death!"
ဒွက်	"Dear Our People"
မဒက်ပတန်	၅ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၉၄၇ (၁၉၄၇-၀၂-၀၅)
ဂဥုပ်ဌာန	Lay Wah Law Khee Lar မနေဝ်ပလဝ် (ကိုပ်ကၠာ ၁၉၅၅)
ဒပ်ပၞာန်	ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူကရေင်
သဘဴဓရ် ပရေင်ဍုင်ကွာန်	လၟုဟ် ကေင်ကာဂကူကရေင် ညံင်သ္ဂောအ်အခေါင်ပကင်ရင်ကေတ်ကေတ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် ကၟိန်ဍုင်ဖေဝ်ဒရေဝ် ကိုပ်ကၠာ ညံင်ဂွံဒက်ပ္တန် ဍုင်ကရေင်တၞဟ်ခြာ
ဘာသာစ္ၜုဲစ္ၜော်	ခရေတ်ယာန် ဗုဒ္ဓဘာသာ
ဝပ်သာ်
[၁]
အလာံဗော်

ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင် ဗွဲမဂၠိုင် ကော်ဒၟံင် ဗော်ကေအေန်ယူ (Karen National Union (KNU) ဂှ် ဒှ်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ကောန်ဂကူကရေင်ဂမၠိုင်တုဲ နကဵုဗော်ဏအ် မနွံကဵု ဒပ်ပၞာန် မကော်ဂး ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူကရေင် (ကေအေန်ဒဳအေ) (KNLA)။ ဗော်ကေအေန်ယူဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နူသၞာံ ၁၉၄၇ တုဲ နူကဵု ဗော်ဏအ် ဗော်ကရေင်တၞဟ် ပါ်တိတ်လဝ် နွံဂၠိုင်ကဵု ဗော် မပ္တံကဵု ဒပ်ပၞာန်ဒဳမဝ်ကရေတ္တေစ်ကရေင်ဗုဒ္ဓဘာသာ (ဒဳကေဗဳအေ) Democratic Karen Buddhist Army (DKBA) မပါ်ပတိတ်လဝ် နူသၞာံ ၁၉၉၅၊ ကံင်သဳၜိုဟ်လလံကေအေန်အေဝ်အေ တအ်နွံရ။ ဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ကေအေန်ယူလၟုဟ်ဂှ် ဒှ် ဂဥုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မူတူသေဖဝ်တုဲ ဒုဥက္ကဋ္ဌဂှ် ပဒဝ်စောကွေဝ်ထူဝေန်၊ ညးအုပ်ကာနာနာဂှ် ပဒဝ်စောတာဒဝ်မူ၊ ဖက်ဆော ညးအုပ်ကာ (၁) ကဵု (၂) ဂှ် ဒှ် ပဒဝ်သတိဗ် ကဵု ပဒဝ်စောလှထောန် တအ်ရ။

ဝင်

ကိုပ်ကၠာ

ဂကောံဂကူကရေင် မဒက်ပ္တန် အလန်ကိုပ််ကၠာအိုတ်ဂှ် ဒှ်ဂကောံ မကော်ဂး ဒေါကလူ၊ နကဵု ဒံက်တာတဳတာန်ပျာ မအာဂတပၠတရဴတုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၈၁ ဂှ်ရ။ စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၃ ဂှ် နကဵု မၞိဟ်က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂမၠိုင် နူဂကောံဒေါကလူဂှ် ပံက်ပ္တန်ပတိုန် ဂကောံဗဟဵုမကဵုကသပ်ဂကူကရေင် (Karen Central Advisory Board (K.C.A.B)) ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဂကောံမဟဵုမကဵုကသပ်ဂှ် ဒံက်တာသာသာန်သဳဖဝ် (ဒေါက်တာဆာစံစီဖိုး)၊ စောဘမံင် (စောဘမောင်)၊ စောသာဒေန် (စောသာဒင်)တအ် ပါလုပ်လဝ်ရ။ စိုပ်သၞာံ ၁၉၄၅ ဂှ် နူကဵု ဂကောံဗဟဵုမကဵုကသပ်ဂကူကရေင်ဂှ် ပြံင်လှာဲပ္တိုန် ဂကောံဗဟဵုဂကူကရေင် (Karen Central Organization)ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဂကောံဂှ် စောသာဒေန်၊ အရာသာထဝ် (ဆရာသာထို)၊ စောဘဥူၐြဳတအ် ပါလုပ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိင် နကဵုဗြိတိန် မဖန်ဇန် ညံင်ဂွံဖအိုတ် သၞောဝ်ကဝ်လဝ်နဳ မချပ်ဂၞန်ကၠုင် သွက်ကလေင်ပအပ်ကဵု ဍုင်ဗၠးၜး ကုဍုင်ကဝ်လဝ်နဳတအ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၆ နကဵု ဂကောံဏအ် ပြာပ်အာ အေန်ဂလာန် သွက်ဂွံ ချပ်ဂၞန် ညံင်အင်္ဂလိက် ဂွံပါ်ကဵု ဍုင်ဗၠးၜးကရေင်တၞဟ်ခြာကီုရ။ ပ္ဍဲဂကောံဂှ် စောဘဥူၐြဳ၊ စောသာဒေန်၊ သေဒ္ဒနဳလူနဳ ကေုာံ စောဖဝ်ချေတ်တအ် ပါလုပ်ရ။

ကေအေန်ယူ

ဝှာင်:Karen55.jpg

ဗီုရုပ် ကောန်ပၞာန်ကေအေန်ယူ

သၞာံ ၁၉၄၇ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် ဂကောံကရေင်မနွံဒၟံင်နာနာတအ်ဂှ် ပံင်ပ္ကောံတုဲ ဒက်ပ္တန်ပ္တိုန် ဗော်သွးမွဲတုဲ ကဵုလဝ်ယၟု ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင် နကဵု ဘာသာအင်္ဂလိက် Karen Nation Union - KNU ရ။ ပ္ဍဲဗော်သွးဂှ် ဂကောံဒေါကလူ (KNA)၊ ဗော်သွးကရေင်ဗုဒ္ဓဘာသာ(BKNA)၊ ဂကောံဗဟဵုကရေင် (KCO)၊ ဂကောံသၟတ်ကရေင် (KYO) တအ် ပါလုပ်လဝ်ရ။ စောသာဒေန် ဂှ် ဂွံဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ကေအေန်ယူ ကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ။

သၞာံ ၁၉၄၇ နူဖေဖဝ်ဝါရဳ ၅ စဵုကဵုစိုပ် ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၇ ကေအေန်ယူ ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်သဳကၠဳဇၞော်ဂကူကရေင် ပ္ဍဲဍုင်ဗဂေါရ။ ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳဂှ် လၟေင်ကမၠောန်မကဵု ဍုင်ဗၠးၜး ကုဗၟာ မကော်ဂး လိက်ကသုက် အံင်သာန်-အေက်တလဳ ဂှ် နကဵုဂကူကရေင် ဒစဵုဒစး ဟွံဒုင်တဲဂှ် တုပ်စိုတ်ရေင်သကအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု လၟေင်ကမၠောန် မကဵုဍုင်ဗၠးၜး ကုဍုင်ဗၟာဂှ် ညံင်ဂွံပၠုပ်စုတ်ကဵု အမာတ်ဂကူကရေင် ဗွဲလၟိဟ်ဗၞတ် ဂကူကရေင်မနွံ၊ ပ္ဍဲဒေသဂကူကရေင်တအ်ဂှ် ပွိုင်ဆန္ဒမာဲတၞဟ်ခြာ သွက်ဂကူကရေင်ဂှ် ညံင်ဂွံစၟတ်သမ္တီကဵု၊ ဒပ်ပၞာန်ကရေင် ဗွဲတၞဟ်ခြာ ညံင်ဂွံဆက်ကဵုတန်တဴအာ၊ မြဴသာ်ဝွံ အာတ်မိက်တုဲ တင်လအာတ်မိက်ဂှ် ပလံင်ဏာ ဇရေင်သ္ၚိဝန်ဇၞော် ဍုင်လာန်ဒါန်ရ။ ယဝ်ရ အတိုင်မအာတ်မိက်လဝ်ဂှ် ယဝ်ရ ဟွံဖန်ကဵုမ္ဂး နကဵု ကေအေန်ယူ ဗဂါပ်ဗဗေင် ကုသဘင်မာဲသွက်ဂွံရုဲစှ် အမာတ် စၠတ်ထဝ်ပ္တန်ဍုင် မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၄၇ ဂိတုဨပြဳ ၉ ဂှ်ရောင်ဂှ်လေဝ် ဟီုလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဂှ်ကီုရ။ မွဲလပါ်ဂှ်လေဝ် နကဵု ဗော်ဏအ် ဟီုတွဟ် ပသောင်ကလး ကုကောန်ဂကူကရေင်ဂမၠိုင်ရ။

သဘင်မာဲ သွက်စၠတ်ထဝ်ပ္တန်ဍုင်ဂှ် ဒှ်ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၇ ဂိတုဨပြဳ ၉တုဲ အလုံမွဲကၟိန်ဍုင်ဗၟာဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ် ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ ၂၅၅ ဂှ် ပၞောဝ်ကဵု ၂၅၅ ဂှ် ပွိုင်ဆန္ဒမာဲနာနာဂှ် နွံ ၁၈၂ ဒၞာဲ၊ ပွိုင်ဆန္ဒဂကူသေံဂှ် ၂၆ ဒၞာဲ၊ ပွိုင်ဆန္ဒမာဲ သွက်ဂကူကရေင်ဂှ် ၂၄ ဒၞာဲ၊ သွက်ဂကူကချေင်ဂှ် ၇ ဒၞာဲ၊ သွက်ဂကူချေင်ဂှ် ၈ ဒၞာဲ၊ သွက်ဂကူမစာတ်အင်္ဂလိက်ဂမၠိုင်ဂှ် ၄ ဒၞာဲ၊ သွက်ဂကူကရေင်ဍာဲဂှ် ၂ ဒၞာဲ၊ သွက်ခရိုင်သင်လောန်ဂှ် ၂ ဒၞာဲ မြဴသာ်ဝွံ စၟတ်သမ္တီတုဲ ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သဘင်မာဲ မရုဲစှ်အမာတ် သွက်စၠတ်ထဝ်ပ္တန်ဍုင်တၟိရ။ ဟိုတ်နူ နကဵုအလဵုအသဳအင်္ဂလိက် ဟွံကဵုသွဟ် ဟွံဗက်ကဵု အတိုင် ကေအေန်ယူ မအာတ်မိက်လဝ်ဂှ်တုဲ နကဵုကေအေန််ယူ ဗဂါပ်ဗဗေင် ကုသဘင်မာဲဂှ်ရ။ ဆဂး ပ္ဍဲကဵု ကေအေန်ယူဂှ် ညးလ္ၚဵုဂှ် စှ်ေစိုတ် လုပ်ပြိုင်သဘင်မာဲ၊ ညးလ္ၚဵု စှ်ေစိုတ် ဟွံလုပ်ပြိုင် ပ္ဍဲသဘင်မာဲဂှ်ရ။ မာန်ဘခါင်ဂှ် လုပ်ပြိုင်တုဲ စောဘဥူၐြဳ ကဵု မာန်ဘဇြာန်တအ်ဂှ် ဟွံဒုင်တဲတုဲ နကဵု မာန်ဘခါင် ပါ်တိတ် နူကေအေန်ယူတုဲ လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲရ။

ကေအေန်ဒဳအဝ်

သၞာံ ၁၉၄၇ ဂိတုဂျူလာင် ၁၆ ဂှ် နကဵု ကေအေန်ယူ ဒက်ပ္တန် ဂကောံစဵုဒၞာကောန်ဂကူကရေင် (KNDO) ရ။ ညးမဒှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ဒှ် မာန်ဘဇြာန် (မန်းဘဇံ)၊ စောဟာန်တာသာမှေယ် (စောဟန်တာသာမွှေး) ကဵု စောသာင်ကေ (စောစိုင်းကေ)ဂှ် ဒှ်ညးတာလျိုင်သွာင်ပၞာန်ရ။ ဂကောံစဵုဒၞာကောန်ဂကူကရေင်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ဗွဲမလှဲလး မနွံကဵု ကဆံင်နာနာ နူကဆံင်ကွာန်၊ ကဆံင်ပွိုင်ဍုင်၊ ကဆံင်ခရိုင်၊ ကဆံင်ဗဟဵုတုဲ သီုဖအိုတ် ဒက်လဝ် ၂၀ ခရိုင်တုဲ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ကောန်ပၞာန် နွံၜိုတ် မွဲလက်ပြင်ပြင်ရ။

တင်မအာတ်မိက် ကေအေန်ယူ

သဘင်မာဲစၠတ်ထဝ်ပ္တန်ဍုင်ဂှ် နကဵု ဗော်ဗၟာဖဆပလ ဂွံဇၞးကေတ်ဒၞာဲ ၉၅,၃ ဗွဝ်ကၠံတုဲ၊ နကဵု အလဵုအသဳအင်္ဂလိက် သွက်ဂွံပအပ်အဝဵုဍုင် ကုဗော်ဗၟာဖဆပလဂှ် ရုဲစှ်လဝ် စၟတ်တ္ၚဲ ပ္ဍဲ သၞာံ ၁၉၄၈ ဂိတုဇာန္နဝါရဳ ၄ ရ။ နကဵုဂကူကရေင်တအ်လေဝ် သၠုင်ပ္တိုန် အသိင်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ အာတ်မိက်ကၠုင် အခေါင်အရာသွက်ဂကူကရေင်ရ။ ၁၉၄၈ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၁ ဂှ် ကောန်ဂကူကရေင် မဂၠိုင်ကဵုကိုဋ် ပ္ဍဲကဵု အင်စိင်၊ ဗဂေါ၊ သာယာဝတဳ၊ မအူပေန်၊ ဖာသီ၊ မြံင်မြ၊ ဟင်္သာတ၊ ဖျာပုင်၊ ဟံသာဝတဳ၊ တံင်ငူ၊ သဓီု၊ ကျာ်ခမဳ ကေုာံ ဒေသကရေင်ဍာဲတအ်ဂှ် တိတ်ထ္ၜးဆန္ဒတုဲ အာတ်မိက် ကရေဲ

``ကရင်ပြည် …. ချက်ချင်းပေး (ဍုင်ကရေင် ကဵုဗွဲမပြဟ်)´´

``ကရင် တစ်ကျပ် …. ဗမာတစ်ကျပ် …. ချက်ချင်းပြ (ကရေင်မွဲဒကေဝ် ဗၟာမွဲဒကေဝ် ကဵုဗွဲမပြဟ် - မဂွံအဓိိပ္ပါယ် ဗၟာကဵုကရေင် ညံင်ဂွံဂွံ အခေါင်တုပ်တုပ်)´´

``လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်း …. အလိုမရှိ (အဓိကဵု ကောန်ဂကူ ဟွံမဲပၟိက်)´´

`` ပြည်တွင်းစစ် …. အလိုမရှိ (ပၞာန်အပ္ဍဲဍုင် ဟွံမဲပၟိက်)´´

ဆဂး နကဵု အလဵုအသဳဗၟာ ဖဆပလ ဟွံဒုင်တဲတုဲ နကဵုကရေင် ဒးဂၠာဲကၠုင် နဲကဲတၞဟ်ရ။

ဓဝ်သစ္စ စောဘဥူ ပန်တင်

1. ပွမဖျေဟ်လွဟ်ဒုင်ကမျ ဆလအ် ဟွံဟီုပရောင်
2. လွဟ်ကရေင် ကရေင်ဟေင် သ္ဒးရပ်လဝ်ရောင်
3. ပွမပစၟတ်သမ္တီ ဍုင်ကရေင် ကဵု အခေါင်အရာပေင်ပေင် သ္ဒးဒှ်ရောင်။
4. အခေါင်ကမ်ကုသိုလ်ကရေင် ကရေင်ဒးဖန်ဖက်ကေတ်ကေတ် သ္ဒးဂွံရောင်။

ပေါဲဗတိုက် နကဵုလွဟ်

ကြဴနူ အခေါင်သွက်ဂကူကရေင် ဟွံကဵု ပ္ဍဲသၞောဝ်တုဲ နကဵုကရေင် လုပ်ပေါဲဗတိုက် နကဵုလွဟ်ရ။ မွဲလပါ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်မနွံဒၟံင်ဂှ် နကဵုအလဵုအသဳဗၟာဖဆပလ သွက်ဂွံသီကေတ် လွဟ် နူတဲဒပ်ပၞာန်ကရေင်တုဲ ဖျေဟ်လဝ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ပ္ဍဲအင်စိင် ကဵု သမိုင် ၜိုတ် ၂၀၀၀ ရ။ ပ္ဍဲကြို့ကုန်းဂှ် ဒပ်ပၞာန်ကရေင် KNDO ကဵု ဒပ်ဗိုလ်ဇၞော်သာအေကျဝ် UMP နွံဒြဟတ်ၜိုတ် ၂၀၀။ ပ္ဍဲမင်္ဂရာဲဍုင် (မင်္ဂလာဒုံ)ဂှ် ဒပ်အမၠံက် ဒပ်ပၞာန်ကရေင် သကိုပ်ဒပ်အောင်စိန် နွံၜါဒပ်စရေက်။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲသမိုင်ဂှ် ဒပ်ရာ်ဖေဝ်ကရေင် နွံၜါတမ်ဒပ်ရ။

ပေါဲဗတိုက် စဒှ်

သၞာံ ၁၉၄၉ ဂိတုဇာန္နဝါရဳ ၃၁ အခိင်နူဂယး ၜိုတ် ၆ နာဍဳဂှ် ဒပ်ကရေင်KNDO မနွံ ပ္ဍဲ သမိုင် ကၠအ်ခဝဲ ကဵု ဒပ်အလဵုအသဳဗၟာ တမ်ဒပ် ၂၁ မနွံ ပ္ဍဲပါင်ဂၠံင်ဇၞော်သမိုင် (သမိုင်းလမ်ဆုံ) စဒှ်ပေါဲဗတိုက်ရ။ ဒပ်အမၠံက်ကရေင် မနွံပ္ဍဲမင်္ဂရာဲဍုင် သကိုပ်ဗိုလ်အောင်စိန် ဂွံတီကေတ်တုဲ ဇက်အာ ဇရေင်အင်စိင်တုဲ ပံင်တောဲ ကဵုဒပ်KNDOရ။ သၞာံဂှ် ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ဂှ် ကရေင်သီဂွံအာ အင်စိင်ရ။ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုင်လေဝ် ကၞာန်စိုပ်အာ ဒေသတၞဟ်တအ်ကီုရ။

က္ဍိုပ်သကိုပ်ကရေင် တိတ်ဂြိုပ်

ကောန်ဂကူကရေင် မနွံကဵု ကဆံင်သၠုင်သၠုင် ပ္ဍဲကဵု ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳဖဆပလတအ်ဂှ် သီုကဵု က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ပၞာန် ဂဥုပ်ဗိုလ်သမေတ်ဒွန်ဂှ် ဒးဒုင်ဖျေဟ်ထောအ် နူကဵုတာလျိုင်တုဲ ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝေန် ဒှ်ကၠုင် ဂဥုပ်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ပၞာန်ရ။ ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝေန် သီလွဟ် ဒပ်ရာ်ဖေဝ်ကရေင်ရ။ ကောန်ဂကူကရေင်တအ် ဟွံဒုင်ပအပ်လွဟ်တုဲ ဒပ်ရာ်ဖေဝ်ကရေင် တမ်ဒပ် (၁) ကဵု တမ်ဒပ် (၂) တိတ်အာဂြိုပ်တုဲ ပံင်တောဲ ကုပေါဲဗတိုက်သွက်ဂကူကရေင်ဂွံဗၠးၜးရ။ ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝေန် ကော်ဖျဴ သနက(၅) နူကဵု ယခေင်တုဲ ပလံင်ဏာ အင်စိင် သွက်ဂွံ ဗ္တိုက်ကဵု ဒပ်ကရေင်ရ။

ဗၟာကလေင်သီဂွံအင်စိင်

ဗၟာကလေင်သီဂွံအာ အင်စိင်တုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ်ကရေင်တအ် ချပ်ရေင်သကအ်တုဲ ပါ်တာလျိုင်ရေင်သကအ်ရ။ စောဘဥူၐြဳ ကဵု ဂဥုပ်ဗိုလ်သာင်ကေတအ်ဂှ် အာလပါ်ဗမံက် ကေုာံ ခရိုင်တံင်ငူ၊ မာန်ဘဇြာန် ကဵု စောဟန်တာသားမှေယ်တအ်ဂှ် အာလပါ်ရးဨရာဝတဳ ဒေသပါင်ၜဳတေအ်ရ။

နကဵု ဗော်ကရေင်ဂှ် ၜိုန်ရ ဖျေဟ်လဝ် သ္ဂုတ်သွာတ် ပရေင်အုပ်ဓုပ်ဍုင်ဂှ် အုပ်ဓုပ်နကဵုသၞောတ် (Civil Affair Service (Kawthoolei) ကီုလေဝ် ပရေင်အုပ်ဓုပ်ဍုင်တအ်ဂှ် ဟွံဒှ်မွဲဗီုတုဲ နကဵုဗီုပြင် ညးကဵုညး၊ ဒၞာဲဇကုမနွံ ဇကုဒှ်ဗိုလ်ဂှ် အုပ်ဓုပ်ကၠုင်ရ။

ဒေသပါင်ၜဳ ဖာသီ

သၞာံ ၁၉၆၉ အခိင်တမ်သၞာံ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ပ္ဍဲဒေသပါင်ၜဳဂှ် နွံဒပ်မဟာ(၃) ရးပါင်ၜဳ (မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တိုင်း တပ်မဟာ ၃) သကိုပ်ဂဥုပ်ဗိုလ်ကျော်သောင်း ဒှ်သကိုပ်ဒပ်မဟာဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဒပ်မဟာ (၃) ဂှ် နွံကဵု တမ်ဒပ် (၆)၊ တမ်ဒပ် (၇) ကေုာံ KPLA တမ်ဒပ် (၂)။ နကဵု ပၞာန်ဗၟာလေဝ် နကဵုနဲထပိုတ်ပန်ထပိုတ်ဂှ် ကၟာတ်လဒဵုလဝ် ညံင်ဒပ်ကရေင်တအ် ချဳဓရာင်ဂွံဝါတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ညးဍုင်ကွာန်လေဝ် ဒးဆဵုဂဗ ပရိုက်ဘဲ ဗွဲမသကာတ်မြဟ်ကီုရ။ ရုင်ဒပ်မဟာဂှ် နွံဒၟံင် ပ္ဍဲသိလ္လာ ပွိုင်ဍုင်မြံင်မြ။ နကဵုညးဇၞော်တအ် ချပ်ဂၞန်ရေင်သကအ် သွက်ဂွံတိတ် နူဒေသဂှ်ကီုလေဝ် သကိုပ်ဒပ်ဒေသတအ်ဂှ် ဟွံမိက်တိတ်အာ နူဒေသဇကုရ။ နကဵု ဒပ်ဒမၠုဂှ် ဆက်လုပ်အာ ပေါဲဗတိုက် ပ္ဍဲဒေသဂှ်ရောင်ဂးရ။ ရုင်ဒပ်မဟာ မနွံဒၟံင် ပ္ဍဲသိလ္လာဂှ် ပြံင်အာစွံ ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင် ဝါခမာ (ဝါးခယ်မ)။ နကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဝိုင်ဂွံတုဲ နကဵုဒပ်ကရေင် ဒးထပါ်ဗတိုက်တုဲ ကောန်သ္ဂံင်ပြဟ်လလုဲအာ ၆ တၠ၊ ကေတ်ဇွ ဟွံဂတာပ်ရ။

ရးဗမံက် ဒဵုဗဂေါ

ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ပ္ဍဲရးဗမံက် ပ္ဍဲဒဵုဗဂေါဂှ် ဂဥုပ်ဗိုလ်စောဘိုမြ၊ ဂဥုပ်ဗိုလ်ရွှေဆိုင်း၊ သကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ကစယ်ဒို ကဵု ဖဒိုသာပြည့်တအ်ဂှ် ပါ်တိတ် နူကဵု KNUP တုဲ ဒက်ပ္တန် ဒပ်လွပ်လွဟ်ကရေင်တၞဟ်ခြာတုဲ ဖျေဟ်လဝ်ဒပ် ပ္ဍဲဒဵုဗဂေါရ။ ပ္ဍဲကဵု KNUP ဂှ်လေဝ် မၞိဟ်လပါ် ဂဥုပ်ဗိုလ်စောကျော်မြသန်း မိက်ဂွံကဵု ဗော်ဆက်တန်တဴ နဒဒှ် ဗော်သၟာကမၠောန် ကဵု က္ဍိုပ်မာန်ဘဇြာန်တအ်ဂှ် ဆက်တန်တဴ နဒဒှ် ဂၠံင်တရဴကောန်ဂကူ လညာတ်ပါ်ဒၟံင်ၜါကရေက်ရ။ ဆဂး က္ဍိုပ်သကိုပ် KNLC ကဵု KNUP တအ် ချပ်ဂၞန် ပ္ညဳရေင်သကအ်တုဲ ဂွံအာတင်လတုပ်စိုတ်ရေင်သကအ်ရ။

ဒက်ပ္တန် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင်

တဆိပ် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင်

တဆိပ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူကရေင်

ဝှာင်:Karen77.jpg

က္ဍိုပ်သကိုပ်ကရေင်ဂမၠိုင် က္လိဂွံ တင်ကၠိုဟ်ခၠင် တုပ်စိုတ် ရေင်သကအ်တုဲ ဂဥုပ်ဗိုလ်စောဘိုမြဂှ် KNLC ဇကုဂှ် ပလီု၊ မာန်ဘဇြာန်ဂှ်လေဝ် နုက်တိတ် နူ KNUP တုဲ ဒက်ပ္တန် ဗော်ပၠတရဴညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူကရေင် KNUF တုဲ သွာင်ပၞာန်ဂှ် ပံင်ပ္ကောံတုဲ ဒက်ပ္တန်ပတိုန် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူကရေင် KNLA ရ။ ခြာဟွံလအ်ဂှ် KNUF ဂှ် က္လေင်ပလီုထောအ်တုဲ ဒက်ပ္တန် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေင် KNU ရ။

ပၞာန်ဗၟာ ဆက်ဗ္တိုက် ပ္ဍဲဒေသပါင်ၜဳ

နကဵုပၞာန်ဗၟာဂှ် နကဵုယၟုနာနာ မပ္တံကဵု ရွှေလင်းယုန် စစ်ဆင်ရေး၊ မိုးဟိန်း စစ်ဆင်ရေး တအ်ဂှ် ထ္ပက်မုက်ပၞာန် အာဗတိုက်ဒၟံင် ဒပ်ကရေင် မနွံပ္ဍဲဒေသပါင်ၜဳတအ်ရ။ မွဲလပါ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူ နဲကဲထပိုတ်ပန်ထပိုတ်ဂှ်တုဲ နကဵု ဒပ်ကရေင်တအ် အဆက်ပိုတ်ဒၟံင် ကုညးဍုင်ကွာန်တအ်ကီုရ။ ကၞောတ်တဲ ကေအေန်ယူ ပ္ဍဲရးပါင်ၜဳဂှ် ဒးနုက်ပ္တိတ်ရောင် ဖျေဟ်သ္ဂုတ်သွာတ်တုဲ ကောန်ပၞာန် ၜိုတ် ကၠံပြင်ပြင် သဂံင်ဗြဴ ၃-၄တၠဂှ် နုက်တိတ် နူကဵု ရးပါင်ၜဳဂှ်ရ။

ကောန်ပၞာန်ကရေင်တအ်ဂှ် တတ်ၜဳလေင် (လှိုင်မြစ်) ပ္ဍဲအခိင်ဗတံ နကဵု ဂၠံင်ဂြိုပ်ဂှ် တိတ်ကၠုင်ရ။ အခိင်တ္ၚဲဇူ၊ အခိင်ဗတံ ဆက်တရဴ ဂွံၜိုတ် ၃ ဗတံတုဲ စိုပ်ကၠုင် ကွာန်အမလွတ်။ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ညးဍုင်ကွာန်တအ် ဒုင်တၠုင်ဗ္စဖျုင်ခိုဟ်ဟ် မံင်ထောအ် ၜိုတ် ၂ တ္ၚဲတုဲ နူဂှ် ဆက်တိတ်အာ ဇရေင် ဒဵုဗဂေါရ။

စိုပ်ဒဵုဗဂေါတုဲ ဂဥုပ်ဗိုလ်ကျော်သောင်ဂှ် ဆက်ကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ်သကိုပ်ဒပ် ရးဒဵုဗဂေါ ကေုာံ အစာဘာပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂှ် ကေတ်တာလျိုင်ရ။

ဂဥုပ်ဌာနထပက်မုက်ပၞာန်တၟေင် နူအလဵုအသဳဗၟာ

သၞာံ ၁၉၇၂ ဂိတုသေတ္တေမ္ဗါ ၁၈ ဂှ် နကဵု ဂဥုပ်ဗိုလ်နေဝေန် ဒက်ပ္တန်ပ္တိုန် ဂဥုပ်ဌာနထပက်မုက်ပၞာန်တၟေင် (အထူးစစ်ဆင်ရေးဌာနချုပ်) မွဲ သွက်ဂွံထပက်မုက်ပၞာန် ကု ဒပ် KNUP၊ BCP (ဗကပ) ကဵု မဒညတ မနွံဒၟံင် ပ္ဍဲဓရောင်ဒဵုဗဂေါဂှ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂဥုပ်ဌာနပၞာန်ဂှ် "ဌာနထပက်မုက်ပၞာန်ဓရောင်ဒဵုဗဂေါ" ဗီုဏအ်လေဝ် ကော်စကီုရ။ ညးလျိုင်သကိုပ်ဂအုပ်ဌာနဂှ် ဒှ် ဗိုလ်မှူးကြီးခင်အုန်း ….. ဗိုလ်မှူးကြီးသန်းတင် တအ်ရ။ ဗွဲကိုပ်ကၠာ နကဵု ယၟု “အောင်စိုးမိုး စစ်ဆင်ရေး” ဂှ် စထ္ပက်မုက်ပၞာန်ရ။

ပ္ဍဲလတူ ဓရောင်ဒဵုဗဂေါဂှ် သီုဖအိုတ် ကွာန်နွံ ၜိုတ် ၃၀ ကွာန်၊ ပ္ဍဲကၞောတ်ၜဳဖျူ (ဖြူးချောင်းဖျား) ဂှ် နွံ ၇ ကွာန်၊ ပ္ဍဲကၞောတ်ၜဳယေဝ်နဲ (ရဲနွယ်ချောင်းဖျား)ဂှ် နွံ ၁၄ ကွာန်၊ ပ္ဍဲကၞောတ်ၜဳဗဂေါ လတူဒဵု နွံ ၉ ကွာန်။ ကွာန်တအ်ဂှ် သီုဖအိုတ်ဂှ် ကဵုပြံင်စှ်ေကၠုင်မံင် ပ္ဍဲတိဗလး သီုဖအိုတ်ရ။ တုဲပၠန် မၞိဟ်နူတိဗလးတအ်လေဝ် ဟွံကဵုအခေါင်တိုန်ဒဵုရ။ ကၟာတ်လဒဵုလဝ် ဗွဲမတေင်ဂြတ်တုဲ နကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ထ္ပက်မုက်ပၞာန် ကုဒပ်ဂမၠိုင်ရ။ မၞိဟ်မနွံ ပ္ဍဲဒပ်ကရေင်ကီု သီုကဵု ဒပ်ဗကပတအ်ဂှ် ညးဗြဴဟွံသှ်ေ တိတ်ဒုင်ဗတိုက် သီုဖအိုတ်ရ။

သဘင်သဳကၠဳရှဝ်လူ (ရှိုးလူ ကွန်ဂရက်)

သၞာံ ၁၉၇၄ ဂှ် နကဵု မန်းဘဇံ အာဂတပၠတရဴတုဲ ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်သဳကၠဳရှဝ်လူမွဲရ။ ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳဂှ် က္လိဂွံအာ တင်လတုပ်စိုတ်မွဲဂှ် ဒပ်ဂဥုပ်ဗိုလ်ကဝ်ထူ (ကော်ထူး ဗိုလ်ချုပ်ကျော်မြသန်း) မဖျေဟ်လဝ်ဒပ် ပ္ဍဲဓရောင်ဒဵုဗဂေါ ကဵု ရးဒေသပါင်ၜဳတအ်ဂှ် ပံင်ကောံလုပ်အာ မွဲစွံ ပ္ဍဲKNU ရ။

နကဵု ကောန်ပၞာန်ဗၟာလေဝ် ဆက်ဗတိုက်ဒၟံင် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၅ ဂိတုမေ ၁၅ အခိင် တ္ၚဲစေင် ၜိုတ် ၂ နာဍဳဂှ် ဥက္ကဋ္ဌဗကပ သခေန်ဇြေန် ကဵု ညးအုပ်ကာနာနာ သခေန်ချေတ် ပြဟ်လလုဲအာ ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗတိုက် ပ္ဍဲဗဒါဲကြုင်(ဖွတ်ကျား) မနွံပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်(ကျောက်တံခါး)ရ။

သၞာံ ၁၉၇၅ ဂိတုအံက်တဝ်ဗါဂှ် နကဵုကရေင် ဆုတ်တိတ် နူကဵု ဓရောင်ဒဵုဗဂေါတုဲ အာမံင် ပ္ဍဲခရိုင်ဖာပန်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံဂှ် နကဵု KNUP ကၠောန်သဘင်သဳကၠဳဗော် အလန်ဆဋ္ဌမတုဲ တုပ်စိုတ် ရိုဟ်ပလီုထောအ် KNUP တုဲ ပံင်ပ္ကောံစုတ် ပ္ဍဲ KNU သီုဖအိုတ်ရ။

ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူကရေင် (KNLA)

ဝှာင်:Karen88.png

ဗိုလ်မှူးချုပ်ဂျော်နီ

ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵု ဒပ်မဟာ (၇) ပ္ဍဲဇၟာပ်ဇၟာပ်ခရိုင် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ။

ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (KNLA)၏ လက်အောက်ခံတပ်များမှာ-

1. ဒပ်မဟာ (၁) ခရိုင်သဓီု
2. ဒပ်မဟာ (၂) ခရိုင်တံင်ငူ
3. ဒပ်မဟာ (၃) ခရိုင်ဇြဲပန် (ညောင်လေးပင်)
4. ဒပ်မဟာ (၄) ခရိုင်ထဝါဲ
5. ဒပ်မဟာ (၅) ခရိုင်ဖာပန် (ဖာပွန်)
6. ဒပ်မဟာ (၆) ခရိုင်ဒူပလာယျာ (ဒူးပလာယာ)
7. ဒပ်မဟာ (၇) ခရိုင်ဖာအင်

ကရေင်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပါ်တိတ် ဒပ်တၞဟ်

သၞာံ ၁၉၉၅ ဂိတုဇာန္နဝါရဳဂှ် ကရေင်ဗုဒ္ဓဘာသာတအ်ဂှ် ပါ်တိတ် နူကဵု ကေအေန်ယူတုဲ ဒက်ပ္တန် ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူကရေင်ဗုဒ္ဓဘာသာ (DKBA) တုဲ ကေတ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလံ ကုအလဵုအသဳပၞာန်ရ။ DKBA ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ပံင်တောဲတုဲ သီဂွံအာ ဗဟဵု ဒပ်မဟာ(၇) ဂှ်ရ။

ဒပ်မဟာ ၇ ထကး

သၞာံ ၂၀၀၇ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ဂှ် ဂဥုပ်ဗိုလ်ထိန်မောင် ကေုာံ ကောန်ပၞာန် ၃၀၀ ပါ်တိတ် နူဒပ်မဟာ၇ တုဲ ကေတ်ၜိုဟ်လလံ ကုအလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတုဲ ကဵုလဝ်ယၟု KNU/KNLA ကံင်သဳၜိုဟ်လလံ ရ။

သဘင်သဳကၠဳဗော် မရနုက်ကဵု ၁၇ ဝါ

နကဵု ဗော်ကေအေန်ယူ ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်သဳကၠဳဗော် မရနုက်ကဵု ၁၇ ဝါ ပ္ဍဲဒေသ ဒပ်မဟာ (၇) စနူ ဂိတုဨပြဳ ၂၄ သၞာံ ၂၀၂၃ ပွိုင် ၇ တ္ၚဲရ။ ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳဂှ် အလဵုဇကု ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် စောမူတူးစေးဖိုး တိုန်စိုပ်ကီုလေဝ် က္ဍိုပ်သကိုပ် ဒပ်မဟာလ္ၚဵု ဟွံတိုန်စိုပ် နကဵုပူဂိုလ် စၞးဂှ် တိုန်စိုပ် နကဵုအန်လာင်ရ။ ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳဂှ် နကဵု ဒပ်မဟာ (၅) ကဵု ဒပ်မဟာ (၂) ဂှ် စှ်ေစိုတ် ဗ္တိုက်သရိုဟ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ကရောမ်မွဲစွံ ကုအေန်ယူဂျဳတုဲ ဒပ်မဟာသၟေဟ်တအ်ဂှ် ဆက်အာ နကဵုဂၠံင်တရဴ NCA မဒှ်ဂၠံင်တရဴ မဂၠာဲသွဟ် ပရေင်ဍုင်ကွာန် နကဵုမပ္ညဳပ္ညပ် ရေင်သကအ် ကုအလဵုအသဳဗၟာရ။ ကြဴနူ မသဳကၠဳရေင်သကအ် ဂွံပန်တ္ၚဲ ပ္ဍဲဨပြဳ ၂၈ ဂှ် နကဵု က္ဍိုပ်သကိုပ် ဒပ်မဟာ (၅) ကဵု ဒပ်မဟာ (၂) တိတ်ထောအ် နူကဵု သဘင်သဳကၠဳဂှ်တုဲ နကဵုသဘင်သဳကၠဳဂှ်လေဝ် ဒးဒေါအ်ဇူထောအ်ယာယဳကီုရ။ ပ္ဍဲသဘင်သဳကၠဳ တ္ၚဲလက်ကြဴဂှ် နကဵုဥက္ကဋ္ဌ ဟိုတ်နူ အာယုက်ဇၞော် ပေင် ၉၀ ရတုဲ ဟွံဒုင်ဆက်ရုဲ တာလျိုင်ဥက္ကဋ္ဌတုဲ စၞးဂှ် ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်း ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌရ။ ဗဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းဂှ် ကၠုင်နူ ခရိုင်ဖိက်ထဝါဲရ။

နိဿဲ

• ခိုင်မာကျော်ဇော စုစည်းတင်ပြသည့် ဗိုလ်ချုပ်ကျော်သောင်း ဘဝအစိတ်အပိုင်းများ
• သနူထူဂျာနယ်များ
• နိုင်ငံသစ်စာစောင်များ
• ဝင်းတင့်ထွန်း၏ အမှောင်ကြားက ဗမာပြည်
• မြတ်ထန်၏ တိုင်းပြည်က နုနု မုန်တိုင်းက ထန်ထန်
• ဗိုလ်မှူးကြီးဟောင်းတင်မောင်၏ မုန်တိုင်းလွန်သော်
• ဇင် - ချစ် နောက်ဆုံးနေ့
• စောဘိုမြ၏ ဗိုလ်ချုပ်မြ
• ဖူးကီးဒို၏ မန်းဘဇံနှင့် ကရင့်တော်လှန်ရေး
• တင်မောင်သန်း၏ သခင့်နိုင်ငံတော်
• သရာသာထို၏ ကရင်နှင့်နိုင်ငံရေးပြဿနာ
• NDD သုတေသနနှင့် မှတ်တမ်းတင်ဌာနမှ ထုတ်ဝေသည့် မြန်မာပြည် ရွေးကောက်ပွဲများနှင့် ပြည်သူတို့၏ နိုင်ငံရေးအရပါဝင်မှု