"धातू" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

इतिहास न्याहाळा

← मागील फरक

Content deleted Content added

दृश्यविकिमजकूर

Inline

०९:४६, ७ नोव्हेंबर २०२३ ची नवीनतम आवृत्ती

सहजतेने इलेक्ट्रॉन देऊन धन (+) आयन तयार करणारी मूलद्रव्ये.

व्याख्या

धातूंची व्याख्या ही काही वेळा त्यांना प्राप्त असलेल्या घनभारीत रेणूंचा पुंजका व सुट्टे इलेक्ट्रॉन या वरून केली जाते. धातू हे साधारणपणे ३ प्रकारात मोडतात. त्याचा प्रकार हा त्यांची आयोनायझेशन होऊ शकण्याची क्षमता, त्यांचे पुंजक्यांचे वैशिष्ट्ये यावर ठरते. आवर्त सारणी (पिरियॉडिक टेबल) मध्ये साधारणपणे बोरॉन व पोलोनियम मधील रेषेवर जे मुलद्र्व्ये आहेत ते धातूंना अधातूंपासून वेगळे करतात.

अजून दुसऱ्या व्याख्येमध्ये अशी मूलद्र्व्ये जी सहजतेने इलेक्ट्रॉन देऊन धन (+) आयन तयार करतात.

अजून एका व्याख्येनुसार धातूंच्या इलेक्ट्रॉन बांधणीत त्यांचा वाहक बॅंड व व्हेल्न्स बॅंड ( valence band) हा एकमेकांना झाकून (overlap) टाकतो ^[१].

धातूंचे गुण

साधारणत: धातू हे चमकदार, जास्त घनतेचे, पातळ पत्रा बनविता येण्याजोगे, लांब तार बनविता येण्याजोगे, उच्च विलयबिंदू असणारे, कठीण, वीज, उष्णता यांचे सुवाहक असतात.

धातूंचे प्रकार

धातू (ट्रान्जिशन धातू)
पोस्ट ट्रान्जिशन धातू
लॅंथानॉईड
ऍक्टिनॉईड

प्रमुख धातू

संदर्भ आणि नोंदी

^ "संग्रहित प्रत". 2009-04-14 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2009-04-13 रोजी पाहिले.

[1] "संग्रहित प्रत". 2009-04-14 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2009-04-13 रोजी पाहिले.

[१]

@@ ओळ १: / ओळ १: @@
-सहजतेने [[इलेक्ट्रॉन]] देऊन [[धन]] (+) [[आयन]] तयार करणारी [[मूलद्रव्य|मूलद्रव्ये]]. <br /><br />
+सहजतेने [[विजाणू|इलेक्ट्रॉन]] देऊन [[धन]] (+) [[आयन]] तयार करणारी [[मूलद्रव्य|मूलद्रव्ये]]. <br /><br />
 [[चित्र:Hot_metalwork.jpg|thumb|लोहाराच्या भट्टीतील धातूकाम]]
@@ ओळ ५: / ओळ ५: @@
 == व्याख्या ==
-धातूंची व्याख्या ही काही वेळा त्यांना प्राप्त असलेल्या घनभारीत रेणूंचा पुंजका व सुट्टे इलेक्ट्रॉन या वरुन केली जाते. धातू हे साधारणपणे ३ प्रकारात मोडतात. त्याचा प्रकार हा त्यांची आयोनायझेशन होऊ शकण्याची क्षमता. त्यांचे पुंजक्यांचे वैशिठ्य यावर ठरते. पिरियॉडिक टेबल वर त्यांना साधारणपणे बोरॉन व पोलोनियम मधील रेषेवर जे मुलद्र्व्ये आहेत ते धातूंना अधातूंपासून वेगळे करतात.
+धातूंची व्याख्या ही काही वेळा त्यांना प्राप्त असलेल्या घनभारीत रेणूंचा पुंजका व सुट्टे इलेक्ट्रॉन या वरून केली जाते. धातू हे साधारणपणे ३ प्रकारात मोडतात. त्याचा प्रकार हा त्यांची आयोनायझेशन होऊ शकण्याची क्षमता, त्यांचे पुंजक्यांचे वैशिष्ट्ये यावर ठरते. आवर्त सारणी (पिरियॉडिक टेबल) मध्ये साधारणपणे बोरॉन व पोलोनियम मधील रेषेवर जे मुलद्र्व्ये आहेत ते धातूंना अधातूंपासून वेगळे करतात.
-अजून दुसर्‍या व्याख्ये मध्ये अशी मूलद्र्व्ये जी सहजतेने [[इलेक्ट्रॉन]] देऊन [[धन]] (+) [[आयन]] तयार करतात.
+अजून दुसऱ्या व्याख्येमध्ये अशी मूलद्र्व्ये जी सहजतेने [[विजाणू|इलेक्ट्रॉन]] देऊन धन (+) [[आयन]] तयार करतात.
-अजून एका व्याख्येनुसार धातूंच्या इलेक्ट्रॉन बांधणीत त्यांचा वाहक बँड (conduction band) व व्हेल्न्स बँड ( valence band) हा एकमेकांना झाकून (overlap) टाकतो
+अजून एका व्याख्येनुसार धातूंच्या इलेक्ट्रॉन बांधणीत त्यांचा वाहक बॅंड व व्हेल्न्स बॅंड ( valence band) हा एकमेकांना झाकून (overlap) टाकतो
-<ref>http://virtual.cvut.cz/dynlabmodules/ihtml/dynlabmodules/semicond/node6.html</ref>.
+<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://virtual.cvut.cz/dynlabmodules/ihtml/dynlabmodules/semicond/node6.html |title=संग्रहित प्रत |access-date=2009-04-13 |archive-date=2009-04-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090414112844/http://virtual.cvut.cz/dynlabmodules/ihtml/dynlabmodules/semicond/node6.html |url-status=dead }}</ref>.
 == धातूंचे गुण ==
-साधारणत: धातू हे चमकदार, जास्त [[घनतेचे]], पातळ पत्रा बनविता येण्याजोगे, उच्च [[विलयबिंदू]] असणारे, कठीण, [[वीज]], [[उष्णता]] यांचे [[सुवाहक]] असतात.
+साधारणत: धातू हे चमकदार, जास्त घनतेचे, पातळ पत्रा बनविता येण्याजोगे, लांब तार बनविता येण्याजोगे, उच्च [[विलयबिंदू]] असणारे, कठीण, [[वीज]], [[उष्णता]] यांचे [[सुवाहक]] असतात.
 == धातूंचे प्रकार ==
-* [[अल्कली धातू]]
+* [[अल्क धातू]]
-* [[अल्कली अर्थ धातू]]
+* [[अल्कमृदा धातू]]
-* धातू ([[ट्रान्जिशन धातू]])
+* धातू (ट्रान्जिशन धातू)
-* [[पोस्ट ट्रान्जिशन धातू]]
+* पोस्ट ट्रान्जिशन धातू
+* लॅंथानॉईड
-* [[लँथानॉईड]]
-* [[ऍक्टिनॉईड]]
+* ऍक्टिनॉईड
 == प्रमुख धातू ==
@@ ओळ ३४: / ओळ ३३: @@
 * [[सोने]]
 * [[चांदी]]
+* [[ॲल्युमिनियम]]
-* [[अल्युमिनियम]]
 * [[निकेल]]
 * [[तांबे]]
@@ ओळ ४०: / ओळ ३९: @@
 * [[क्रोमियम]]
 * [[शिसे]]
+== संदर्भ आणि नोंदी ==
+{{संदर्भयादी}}
 [[वर्ग:मूलद्रव्ये]]
-[[वर्ग:रसायनशास्त्र]]
+{{संक्षिप्त आवर्त सारणी}}[[वर्ग:रसायनशास्त्र]]
 [[वर्ग:धातू]]
-[[af:Metaal]]
-[[an:Metal]]
-[[ar:فلز]]
-[[arz:معدن]]
-[[az:Metal]]
-[[be:Метал]]
-[[be-x-old:Мэтал]]
-[[bg:Метал]]
-[[bn:ধাতু]]
-[[br:Metal]]
-[[bs:Metal (hemija)]]
-[[ca:Metall]]
-[[chr:ᎠᎾᎦᎵᏍᎩ ᎦᏂᏱᏍᎩ]]
-[[cs:Kov]]
-[[cv:Металл]]
-[[cy:Metel]]
-[[da:Metal]]
-[[de:Metalle]]
-[[el:Μέταλλα]]
-[[en:Metal]]
-[[eo:Metalo (fiziko)]]
-[[es:Metal]]
-[[et:Metallid]]
-[[eu:Metal]]
-[[fa:فلز]]
-[[fi:Metalli]]
-[[fiu-vro:Metal]]
-[[fo:Metal]]
-[[fr:Métal]]
-[[ga:Miotal]]
-[[gan:金屬]]
-[[gd:Meatailt]]
-[[gl:Metal (material)]]
-[[glk:فلز]]
-[[hak:Kîm-su̍k]]
-[[he:מתכת]]
-[[hi:धातु]]
-[[hr:Kovine]]
-[[ht:Metal]]
-[[hu:Fémek]]
-[[hy:Մետաղ]]
-[[ia:Metallo]]
-[[id:Logam]]
-[[io:Metalo]]
-[[is:Málmur]]
-[[it:Metallo]]
-[[ja:金属]]
-[[jbo:jinme]]
-[[jv:Logam]]
-[[kn:ಲೋಹ]]
-[[ko:금속]]
-[[ku:Lajwerd]]
-[[kv:Кӧртулов]]
-[[la:Metallum]]
-[[lb:Metall]]
-[[lmo:Metai]]
-[[lt:Metalai]]
-[[lv:Metāls]]
-[[mg:Metaly]]
-[[mk:Метал]]
-[[ml:ലോഹം]]
-[[mn:Металл]]
-[[ms:Logam]]
-[[nds:Metall]]
-[[nds-nl:Metaal]]
-[[ne:धातु]]
-[[nl:Metaal]]
-[[nn:Metall]]
-[[no:Metall]]
-[[nrm:Méta]]
-[[pl:Metale]]
-[[pnb:دعات]]
-[[pt:Metal]]
-[[qu:Q'illay]]
-[[ro:Metal]]
-[[ru:Металлы]]
-[[scn:Mitallu]]
-[[sco:Metal]]
-[[sh:Metal (hemija)]]
-[[simple:Metal]]
-[[sk:Kov]]
-[[sl:Kovina]]
-[[sq:Metali]]
-[[sr:Метал]]
-[[sv:Metall]]
-[[sw:Metali]]
-[[ta:உலோகம்]]
-[[te:లోహాలు]]
-[[th:โลหะ]]
-[[tl:Metal]]
-[[tr:Metal (kimya)]]
-[[ug:مېتال]]
-[[uk:Метали]]
-[[ur:دھات]]
-[[vi:Kim loại]]
-[[war:Metal]]
-[[yi:מעטאל]]
-[[zh:金属]]
-[[zh-min-nan:Kim-sio̍k]]
-[[zh-yue:金屬]]