Mauritius
Mauritius (pldt.: [maʊ̯ˈriːtsi̯ʊs], engl.: [məˈɹɪʃəs]) is en Inselstaat in Afrika, de ruchweg 900 km in’n Oosten vun Madagaskar in’n Indischen Ozean liggt. In'n Norden vun Mauritius liggt de Seychellen un 200 km in'n Westen liggt dat franzöös'sche Översee-Département La Réunion. Bit na den afrikaanschen Kontinent sünd dat woll 1.800 km un na Indien hen mutt een bi 4.000 km na Noordoost föhren.
| |||||
Wahlspröök: Stella Clavisque Maris Indici. Latiensch, „Steern un Slötel vun Indischen Ozeaan“ | |||||
Natschonalhymne: Motherland | |||||
Hööftstadt | Port Louis 20° 10′ S, 57° 30′ O | ||||
Gröttste Stadt | |||||
Amtsspraak | Engelsch | ||||
Regeren Präsident Premierminister |
Republiek Anerood Jugnauth Navin Ramgoolam | ||||
Sülvstännigkeit | |||||
Grött • Allens • Water (%) |
2.040 km² ? % | ||||
Inwahnertall • 2008 afschätzt • Inwahnerdicht |
1.250.000 (Stand April 2008) 598/km² | ||||
Geldsoort | Rupie ([[ISO 4217|]] )
| ||||
BBP | 6.959 Mio. US$ (129.) $ (2007) 5.520 US$ (75.) $ je Kopp | ||||
Tietzoon | UTC+4 (UTC+4) | ||||
Internet-TLD | .mu | ||||
ISO 3166 | MU | ||||
Vörwahl | ++230
| ||||
De Inseln
ännernDe Staat Mauritius besteiht ut twee grote un en ganze Reeg vun wat lüttjere Inseln. De gröttste Insel vun dat Land heet ok Mauritius. Dor liggt ok de Hööftstadt Port Louis. Um grote Delen vun düsse Insel rüm liggt en Riff. Dor kladdert en paar lüttje Inseln vun rut, as Amber Island. Dicht bi Mauritius liggt ok noch de Eilannen Gunners' Coin (Coin de Mire, bi 8 km nöördlich) un Round Island (bi 22 km in'n Noordosten).
De tweete gröttere Insel heet Rodrigues. Dor wahnt um un bi 40.000 Inwahners up. Se liggt vun Mauritius bi 600 km af in'n Osten, so tämlich up de sülvige Brede. Rodrigues un Mauritius höört, mit la Réunion tohopen, to de Inselgrupp vun de Maskarenen. De Cargados-Carajos-Inseln (ok St. Brandon) liggt bi 500 km noord-ööstlich vun Mauritius. Düsse Inselgrupp is üm un bi 100 km lang un reckt vun Noord na Süüd. De Agalega-Inseln liggt mehr as 1.000 km na Norden to vun Mauritius af, dune bi de Seychellen.
Klima
ännernUp Mauritius regeert dat Klima vun de Tropen. In'n Dörsnitt is dat an de Küst bi 23,3 °C warm. In de Bargen liggt de Temperaturen bi 19,4 °C in'n Dörsnitt. De Luft is fochtig, vun 70% an de Küsten bit hen to 90 % bit 100 % in de Bargen. De Winter duert vun Mai bit Novembermaand un is tämlich dröge, man de Summer vun November bit Mai is tämlich natt.
Alle fiev bit sess Johre kaamt in'n Summer Zyklonen un kriegt Mauritius to faten. Dor maakt se allerhand bi in Dutt.
Bargen
ännernDe hööchste Barg up Mauritius is de Piton de la Petite Rivière Noire. De is 828 m hooch. He liggt in den Bezirk Black River in de Black River Bargkeed. Denn kaamt de beiden Toppen ´vun den Pieter Both (820 m) un vun den Le Pouce (811 m). De höört to de Moka-Port Louis Keed.
Städer
ännernDe gröttsten Städer sünd (Stand 1. Januar 2005):
- Port Louis: 155.226 Inwahners
- Beau Bassin-Rose Hill: 110.822 Inwahners
- Vacoas-Phoenix: 106.761 Inwahners
- Curepipe: 84.200 Inwahners
- Quatre Bornes: 80.961 Inwahners
Inwahners
ännernBi twee Drüddel vun de Inwahners stammt ut de Kuntreien vun Indien her. En groten Deel vun de annern sünd so nömmte Kreolen (vörmolige Slaven ut Afrika un Madagaskar, dörmischt mit annere Gruppen, sunnerlich mit Europäers). Bi twee Perzent vun de Mauritiers sünd Chinesen, Witte sünd noch en lütt beten weniger. Uurinwahners gifft dat nich. Ehr dat dor Kolonien grünnt wurrn sünd, hefft up düsse Eilannen keen Minschen leevt. Bloß hen un wenn hefft dor mol Seefohrers ut Arabien vörbi keken.
Spraken
ännernMorisyen is en Kreoolspraak up den Grund vun Französ'sch. Meist all Inwahners bruukt düsse Sprake in'n Alldag un mehr as 80 % vun de Mauritiers hefft ehr as Muddersprake. Dat gifft Lüde, de hefft dat dor up afsehn, dat Morisyen offizielle Sprake weern schall. Denn warrt ok en Mengsel ut Indoarische Spraken un Dialekten ut Noordindien snackt, wat nich veel anners is, as Hindi (12 %). Dor kaamt noch Dravid'sche Spraken ut Süüdindien to, sunnerlich Tamil (3 %). De Chinesen snackt to'n Deel noch verschedene süüdchinees'sche Dialekten. Man offizielle Amtssprake is Engelsch. Franzöös'sch is avers de Sprake vun de „betern Lüde“ (4 %), ofschoonst de Franzosen al siet 200 Johren nich mehr in dat Land regeern doot. Franzöös'sch warrt in de Massenmedien bruukt un allerwegens in de apentlichen Rüüm. Vunwegen dat Morysien, wat neeg verwandt is un wat de meisten Inwahners snacken doot, steiht dat Franzöös'sche noch beter dor.
Religionen
ännernDe meisten Inwahners vun Mauritius weert to den Hinduismus torekent. Dat sünd bi 50 %. To dat Christendom hoolt sik bi 32 %. 27 % sünd kathoolsch un bloß man 5 % sünd Protestanten. 17 % vun de Inwahners sünd Muslimen, de meisten vun jem höört to de Sunniten, ofschoonst dat en lüttje Grupp vun Schiiten gifft, de ok in de Politik un Weertschop wat to seggen hefft. Buddhisten sünd man bloß bi 0,2 % vun de Inwahners. De meisten Hindus un Muslimen stammt vun de Arbeiders ut Indien af, de vun de Englänners up de Eilannen hoolt wurrn sünd, nadem dat de Slaveree afschafft wurrn is. Se schollen in de Zucker- Plantagen arbeiden.
Ägypten | Algerien | Angola | Äquatoriaal-Guinea | Äthiopien | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Dschibuti | Elfenbeenküst | Eritrea | Gabun | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Kamerun | Kap Verde | Kenia | Komoren | Kongo (Dem. Rep.) | Kongo (Rep.) | Lesotho | Liberia | Libyen | Madagaskar | Malawi | Mali | Mauretanien | Mauritius | Marokko | Mosambik | Namibia | Niger | Nigeria | Ruanda | Sambia | São Tomé un Príncipe | Senegal | Seychellen | Sierra Leone | Simbabwe | Somalia | Sudan | Süüdafrika | Süüdsudan | Swasiland | Tansania | Togo | Tschad | Tunesien | Uganda | Zentraalafrikaansche Republiek
Afhängige Rebeden: Kanarische Inseln | Mayotte | Réunion | St. Helena, Ascension un Tristan da Cunha | Westsahara
Antigua un Barbuda | Australien | Bahamas | Bangladesch | Barbados | Belize | Botsuana | Brunei | Dominica | Fidschi | Gambia | Ghana | Grenada | Guyana | Indien | Jamaika | Kamerun | Kanada | Kenia | Kiribati | Lesotho | Malawi | Malaysia | Malediven | Malta | Mauritius | Mosambik | Namibia | Nauru | Neeseeland | Nigeria | Pakistan | Papua-Neeguinea | Ruanda | Salomonen | Sambia | Samoa | Seychellen | Sierra Leone | Singapur | Sri Lanka | St. Kitts un Nevis | St. Lucia | St. Vincent un de Grenadinen | Süüdafrika | Swasiland | Tansania | Tonga | Trinidad un Tobago | Tuvalu | Uganda | Vanuatu | Vereenigt Königriek vun Grootbritannien un Noordirland | Zypern