स्तोत्र
| अन्तर्गत एक शृङ्खलाको भाग |
| हिन्दु धर्म |
|---|
 |
स्तोत्र एक संस्कृत शब्द हो जसको अर्थ "ओड, स्तवन वा प्रशंसाको भजन " हो।[१] यो भारतीय धार्मिक ग्रन्थहरूको एक साहित्यिक विधा हो जसलाई सुमधुर ढङ्गले गाउनको लागि डिजाइन गरिएको हो, शास्त्रको विपरित जुन पाठ गर्नको लागि बनाइएको हो।[१]
एक स्तोत्र एक प्रार्थना, एक वर्णन, वा कुराकानी हुन सक्छ, तर सधैं एक काव्य संरचना संग। यो उदाहरणका लागि कुनै देवताप्रतिको प्रशंसा र व्यक्तिगत भक्ति व्यक्त गर्ने साधारण कविता वा इम्बेडेड आध्यात्मिक र दार्शनिक सिद्धान्तहरू भएको कविता हुन सक्छ।[२]
धेरै स्तोत्र भजनहरूले देवी, शिव, वा विष्णु जस्ता ईश्वरीय पक्षहरूको प्रशंसा गर्छन्। " स्तुति " शब्दसँग सम्बन्धित, एउटै संस्कृत मूल * stu- ("स्तुति गर्न") बाट आएको हो, र मूलतः दुबैको अर्थ "प्रशंसा" हो। उल्लेखनीय स्तोत्रहरू शिवको प्रशंसामा शिव तांडव स्तोत्रम र राम रक्षा स्तोत्र, रामको सुरक्षाको लागि प्रार्थना हो।
व्युत्पत्ति
[सम्पादन गर्नुहोस्]स्तोत्र संस्कृत मूल स्तुबाट आएको हो - जसको अर्थ "प्रशंसा, प्रशंसा वा प्रशंसा" हो।[३] शाब्दिक रूपमा, शब्दले "प्रशंसाका कविताहरू" लाई बुझाउँछ।[४] स्तोत्रको प्रारम्भिक ट्रेस वैदिक हो, विशेष गरी सामवेदमा।[४]
उदाहरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]जटा टवी गलज्जलप्रवाह पावितस्थले गलेऽव लम्ब्यलम्बितां भुजंगतुंग मालिकाम्।
डमड्डमड्डमड्डमन्निनाद वड्डमर्वयं चकारचण्डताण्डवं तनोतु नः शिव: शिवम् ॥१॥
जटाकटा हसंभ्रम भ्रमन्निलिंपनिर्झरी विलोलवीचिवल्लरी विराजमानमूर्धनि।
धगद्धगद्धगज्ज्वल ल्ललाटपट्टपावके किशोरचंद्रशेखरे रतिः प्रतिक्षणं मम: ॥२॥
धराधरेंद्रनंदिनी विलासबन्धुबन्धुर स्फुरद्दिगंतसंतति प्रमोद मानमानसे।
कृपाकटाक्षधारणी निरुद्धदुर्धरापदि क्वचिद्विगम्बरे मनोविनोदमेतु वस्तुनि ॥३॥
जटाभुजंगपिंगल स्फुरत्फणामणिप्रभा कदंबकुंकुमद्रव प्रलिप्तदिग्व धूमुखे।
मदांधसिंधु रस्फुरत्वगुत्तरीयमेदुरे मनोविनोदद्भुतं बिंभर्तुभूत भर्तरि ॥४॥
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ १.० १.१ Monier Williams, Monier Williams' Sanskrit-English Dictionary, Oxford University Press, Article on Stotra
- ↑ Poetry as Theology: The Śrīvaiṣṇava Stotra in the Age of Rāmānuja।
- ↑ Poetry as Theology: The Śrīvaiṣṇava Stotra in the Age of Rāmānuja।Nancy Ann Nayar (1992). Poetry as Theology: The Śrīvaiṣṇava Stotra in the Age of Rāmānuja. Otto Harrassowitz Verlag. pp. ix–xi. ISBN 978-3447032551.
- ↑ ४.० ४.१ Poetry as Theology: The Śrīvaiṣṇava Stotra in the Age of Rāmānuja।
- ↑ Ellen Goldberg (२०१२), Lord Who Is Half Woman, The: Ardhanarisvara in Indian and Feminist Perspective, State University of New York Press, पृ: 91–96, आइएसबिएन 978-0791488850।