Tweede Kamerverkiezingen 1925
De Tweede Kamerverkiezingen 1925 waren algemene Nederlandse verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 1 juli 1925.
| Tweede Kamerverkiezingen 1925 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Datum | 1 juli 1925 | ||||||
| Land |  Nederland
| ||||||
| Te verdelen zetels | 100 | ||||||
| Opkomst | 86,77% | ||||||
| Resultaat | |||||||
| Grootste partij | Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen | ||||||
| Nieuwe kabinet | Colijn I | ||||||
| Vorige kabinet | Ruijs de Beerenbrouck II | ||||||
| Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
| |||||||
De verkiezingen werden gehouden als gevolg van de afloop van de zittingstermijn van de Tweede Kamer die gekozen was bij de verkiezingen van 1922.
Uitslag
bewerkenOpkomst
bewerken| 1922 | 1925 | |||
|---|---|---|---|---|
| # stemmen | % | # stemmen | % | |
| Kiesgerechtigden | 3.145.161 | 3.203.280 | ||
| Niet opgekomen | 268.807 | 8,55[1] | 423.881 | 13,23[1] |
| Opkomst | 2.876.354 | 91,45[1] | 2.779.399 | 86,77[1] |
| Blanco stemmen | 1.812 | 0,06[2] | 3.275 | 0,12[2] |
| Ongeldige stemmen | 49.984 | 1,74[2] | 37.964 | 1,37[2] |
| Geldige stemmen | 2.824.558 | 98,20[2] | 2.738.160 | 98,51[2] |
| Kiesdeler | 28.246 | 27.382 | ||
Verkiezingsuitslag
bewerken| Partij | 1922 | 1925 | +/− | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # stemmen | %[3] | zetels | # stemmen | %[3] | zetels | % | zetels | |
| Algemeene Bond | 874.745 | 30,97 | 32 | 883.333 | 30,36 | 30 | −0,61 | −2 |
| Sociaal-Democratische Arbeiderspartij | 567.769 | 20,10 | 20 | 706.689 | 24,29 | 24 | +4,19 | +4 |
| Anti-Revolutionaire Partij | 402.277 | 14,24 | 16 | 377.426 | 12,97 | 13 | −1,27 | −3 |
| Christelijk-Historische Unie | 318.669 | 11,28 | 11 | 305.587 | 10,50 | 11 | −0,78 | 0 |
| Vrijheidsbond[4][5] | 224.288 | 7,94 | 226.409 | 7,78 | ||||
| VB - Lijst Staalman[4] | 24.710 | 0,88 | ||||||
| VB - Lijst Ter Hall[4] | 22.360 | 0,79 | ||||||
| VB - Groep Staalman-Ter Hall[5] | − | − | 43.155 | 1,48 | ||||
| subtotaal | 271.358 | 9,61 | 10 | 269.564 | 9,26 | 9 | −0,35 | −1 |
| Vrijzinnig-Democratische Bond | 134.595 | 4,77 | 5 | 187.183 | 6,43 | 7 | +1,66 | +2 |
| Staatkundig Gereformeerde Partij | 26.744 | 0,95 | 1 | 62.513 | 2,15 | 2 | +1,20 | +1 |
| Plattelandersbond[6] | 45,816 | 1,62 | 2 | |||||
| Plattelandersbond-Braat[7] | − | − | − | 43.877 | 1,51 | 1 | ||
| subtotaal | 45,816 | 1,62 | 2 | 43.877 | 1,51 | 1 | −0,11 | −1 |
| Rooms-Katholieke Volkspartij[8] | 15.830 | 0,56 | 0 | 40.135 | 1,38 | 1 | +0,82 | +1 |
| Communistische Partij Holland | 53.664 | 1,90 | 2 | 36.770 | 1,26 | 1 | −0,64 | −1 |
| Hervormd-Gereformeerde Staatspartij | 20.431 | 0,72 | 0 | 30.258 | 1,04 | 1 | +0,32 | +1 |
| Nederlandse Middenstandspartij[9] | 7.963 | 0,28 | 0 | 23.176 | 0,80 | 0 | +0,52 | 0 |
| Plattelandersbond-De Boer[7] | − | − | − | 18.762 | 0,64 | 0 | +0,64 | 0 |
| Christelijk-Sociale Partij[10] | 19.540 | 0,69 | 0 | |||||
| Christelijke Volkspartij[10] | 2.061 | 0,07 | 0 | |||||
| Protestantsche Volkspartij[10] | − | − | − | 15.263 | 0,52 | 0 | ||
| subtotaal | 21.601 | 0,76 | 0 | 15.263 | 0,52 | 0 | −0,24 | 0 |
| Christen-Democratische Federatie[11] | 20.760 | 0,74 | 0 | 13.944 | 0,48 | 0 | −0,26 | 0 |
| Vaderlandsch Verbond[12] | 354 | 0,01 | 0 | 12.597 | 0,43 | 0 | +0,42 | 0 |
| Revolutionair arbeiderscomité | − | − | − | 12.477 | 0,43 | 0 | +0,43 | 0 |
| Democratische Partij | 9.209 | 0,33 | 0 | 11.102 | 0,38 | 0 | +0,05 | 0 |
| Socialistische Partij | 12.411 | 0,44 | 0 | 8.226 | 0,28 | 0 | −0,16 | 0 |
| Rapaille-partij | 11.458 | 0,41 | 0 | 4.875 | 0,17 | 0 | −0,24 | 0 |
| Bezuinigingsbond | 7.456 | 0,26 | 0 | 4.655 | 0,16 | 0 | −0,10 | 0 |
| Sport-partij | − | − | − | 4.402 | 0,15 | 0 | +0,15 | 0 |
| Vrijdenkers | 1.123 | 0,04 | 0 | 3.649 | 0,13 | 0 | +0,09 | 0 |
| Actualisten | − | − | − | 2.253 | 0,08 | 0 | +0,08 | 0 |
| Partij voor Pensioenbelangen | 588 | 0,02 | 0 | 1.945 | 0,07 | 0 | +0,05 | 0 |
| Grondpartij | 1.384 | 0,05 | 0 | 1.868 | 0,06 | 0 | +0,01 | 0 |
| Landbouwpartij | − | − | − | 1.150 | 0,04 | 0 | +0,04 | 0 |
| Premievrij Staatspensioen | 544 | 0,02 | 0 | 792 | 0,03 | 0 | +0,01 | 0 |
| Nieuwe Nationale Partij | − | − | − | 757 | 0,03 | 0 | +0,03 | 0 |
| Wilde Partij | − | − | − | 294 | 0,01 | 0 | +0,01 | 0 |
| Rentetrekkers | − | − | − | 206 | 0,01 | 0 | +0,01 | 0 |
| Vrijzinnige Christenpartij | − | − | − | 134 | 0,00 | 0 | +0,00 | 0 |
| Liberale Partij[13] | 28.050 | 0,99 | 1 | − | − | − | −0,99 | −1 |
| overige partijen in 1922 | 68.608 | 2,36 | 0 | − | − | − | −2,36 | 0 |
| Totaal | 2.824.558[14] | 100 | 100 | 2.738.160[15] | 100 | 100 | 0 | 0 |
Gekozen leden
bewerken
Zie Lijst van Tweede Kamerleden 1925-1929 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Zes gekozenen, Max Bongaerts, Dionysius Koolen (beiden AB), Hendrik Colijn, Victor Rutgers (beiden ARP), Jan Schokking en Dirk de Geer (beiden CHU), namen hun verkiezing niet aan vanwege hun benoeming als bewindspersoon in het kabinet-Colijn I.
De zittingsperiode van de Tweede Kamer ging in op 15 september 1925 en eindigde op 16 september 1929.
Formatie
bewerken Zie Kabinet-Colijn I voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Na de verkiezingen werd het kabinet-Colijn I gevormd, dat aantrad op 4 augustus 1925.
Bronnen
- Tweede Kamer 1 juli 1925 op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Tweede-Kamerverkiezingen 1 juli 1925 op www.nlverkiezingen.com
- www.politiekcompendium.nl
- Verkiezingsprogramma's 1925 bij het DNPP
- Ron de Jong, Henk van der Kolk, Gerrit Voerman (2011). Verkiezingen op de kaart 1848-2010. Matrijs, Utrecht. ISBN 978 90 5345 437 4.
Noten
- ↑ a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
- ↑ a b c d e f % van het aantal uitgebrachte stemmen.
- ↑ a b % van het aantal geldige stemmen.
- ↑ a b c In 1922 lijstverbinding tussen Vrijheidsbond, VB - Lijst Staalman en VB - Lijst Ter Hall.
- ↑ a b De Vrijheidsbond nam in 1925 deel met twee lijsten: Vrijheidsbond en VB - Groep Staalman-Ter Hall.
- ↑ In 1922 lijstverbinding tussen Plattelandersbond (links), Plattelandersbond (rechts) en Plattelandersbond (rk).
- ↑ a b De twee afgevaardigden namens de Plattelandersbond in de periode 1922-1925 namen in 1925 beiden deel met een eigen lijst.
- ↑ Nam in 1922 deel onder de naam Lijsten Arts.
- ↑ Nam in 1922 deel onder de naam Neutraal Blok Middenstanders.
- ↑ a b c Christelijk-Sociale Partij en Christelijke Volkspartij gingen in 1925 op in de Protestantsche Volkspartij.
- ↑ Nam in 1922 deel onder de naam Christen-Democratische Partij.
- ↑ Nam in 1922 deel onder de naam Vaderlandsche Partij.
- ↑ In 1922 lijstverbinding tussen Liberale Partij, Volkswelvaartspartij en Lijsten Braam.
- ↑ Dit is het totaal aantal geldige stemmen zoals vermeld in de database van de Kiesraad. De stemmen van alle partijen opgeteld geven een totaal van 2.893.308. De Kiesraad geeft zelf ook aan dat er lacunes zijn.
- ↑ Dit is het totaal aantal geldige stemmen zoals vermeld in de database van de Kiesraad. De stemmen van alle partijen opgeteld geven een totaal van 2.909.138. De Kiesraad geeft zelf ook aan dat er lacunes zijn.