Russells theepot

Sjabloon:Godsdienstfilosofie Russells theepot, soms de bovennatuurlijke theepot genoemd, was een analogie die als eerste werd bedacht door de filosoof Bertrand Russell. De analogie is bedacht om onfalsifieerbare stellingen van religies te ontkrachten. In een artikel getiteld Is There a God? (Is er een God?), gekocht maar nooit gepubliceerd door het tijdschrift Illustrated in 1952, zei Russell het volgende:

Als ik zou stellen dat er tussen de Aarde en Mars een porseleinen theepot in een ellipsvormige baan rond de zon draait, dan zou niemand het tegendeel kunnen bewijzen als ik er bij zou zeggen dat de theepot te klein is om gezien te worden, zelfs als onze sterkste telescopen gebruikt zouden worden. Maar als ik dan zou zeggen dat omdat het tegendeel van mijn stelling niet bewezen kan worden, het een ontolereerbare miskenning van het menselijk verstand zou zijn om aan mijn stelling te twijfelen, zou iedereen me voor gek verklaren. Maar, als het bestaan van deze theepot erkend zou worden in antieke boeken, elke zondag als de heilige waarheid wordt aangeleerd en de hersenen van kinderen er mee geïndoctrineerd zouden worden, zou ervan afzien om in zijn bestaan te geloven een teken van excentriciteit worden en zou iemand die dit doet in het verlichte tijdperk voorgeleid worden aan een psychiater of in een eerder tijdperk aan de Inquisitie.

In zijn boek A Devil's Chaplain (Kapelaan van de duivel) ontwikkelde Richard Dawkins het theepot-thema nog wat verder:

De reden waarom georganiseerde religies een ronduit vijandige aanpak verdienen, is dat, in tegenstelling tot het geloof in Russells theepot, het geloof krachtig, invloedrijk en uitgezonderd van belastingen is, en ook nog eens systematisch wordt overgedragen aan kinderen die te jong zijn om zichzelf te kunnen verdedigen en een goede afweging te maken. Kinderen worden niet gestimuleerd tijdens hun studiejaren idiote boeken over theepotten te lezen en uit hun hoofd te leren. Door de overheid gesubsidieerde scholen sluiten geen kinderen buiten van wiens ouders de voorkeur naar de verkeerde soort theepot uitgaat. Theepot-gelovigen stenigen geen theepot-ongelovigen, theepot-geloofsafvalligen, theepot-ketters en theepot-godslasteraars. Moeders verbieden hun zonen niet te trouwen met theepot-andersdenkenden, wiens ouders geloven dat er niet een maar drie theepotten zijn. Mensen die als eerste de melk in het kopje schenken beschieten geen mensen die de thee als eerste in het kopje schenken.

Het concept van Russells theepot is uitgebuit in humoristische, wat explicietere religieparodieën als de Onzichtbare Roze Eenhoorn en het Vliegend Spaghettimonster.

">[bron?]