Naar inhoud springen

Waregem

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Gwnniemand (overleg | bijdragen) op 12 dec 2021 om 08:22. (hoofdletter 'stad')
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Waregem
Stad in België Vlag van België
Vlag van Waregem
Wapen van Waregem
Waregem (België)
Waregem
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Kortrijk
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		44,5 km² (2022)
48,62%
23,31%
28,07%
Coördinaten 50° 53' NB, 3° 26' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid 		39.997 (01/01/2024)
49,17%
50,83%
898,82 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder 		(01/01/2024)
18,38%
58,83%
22,78%
Buitenlanders 8,29% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Kurt Vanryckeghem
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
N-VA
Vooruit
Open Vld
Groen
Onafhankelijk 		33
22
5
2
2
1
1
Economie
Gemiddeld inkomen 22.050 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 4% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8790
8791
8792
8793 		Deelgemeente
Waregem
Beveren-Leie
Desselgem
Sint-Eloois-Vijve
Zonenummer 056
NIS-code 34040
Politiezone Mira
Hulpverleningszone Fluvia
Website www.waregem.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Kortrijk
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

Waregem is een stad en gemeente in het zuidoosten van de Belgische provincie West-Vlaanderen. De stad telt 38.890 inwoners (01-10-2021[1]) en is daarmee de op vier na grootste stad van West-Vlaanderen. De stad is de grootste op het traject Kortrijk - Gent.

De gemeente bestaat uit vier deelgemeenten, waarbij Waregem en Sint-Eloois-Vijve volledig vergroeid zijn en het kleinstedelijk gebied vormen met een 30.000-tal inwoners. De deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie liggen ten zuiden van de kern en tellen elk circa 5.000 inwoners.

Waregem ligt tegen de grens met de provincie Oost-Vlaanderen. De Leievallei vormt de noordwestelijke grens van de gemeente. De stad maakt deel uit van een sterk verstedelijkte en geïndustrialiseerde as die loopt langs de Leie van Menen over Kortrijk naar Waregem.

Geschiedenis

De aanvankelijke naam van de stad was “Waro-inghaheim”, wat 'de woonplaats van de clan Waro' zou betekenen, en wordt voor het eerst vermeld in 826. Deze naam en de nederzetting waarnaar verwezen wordt, dateren echter al van eerder, meer bepaald uit de Frankische periode. In de Gallo-Romeinse periode waren in Waregem zeker verschillende nederzettingen aanwezig. Dit kan bewezen worden door verschillende archeologische vondsten: pijlpunten, scherven van vaatwerk en munten. De eerste bewoners van het huidige Waregem vestigden zich voornamelijk aan de Leieboorden. Het grootste deel van de huidige stad was woud.

De Gentse Sint-Pietersabdij verkreeg omstreeks 950 een uitgestrekt gebied dat zich over het grootste deel van Beveren-Leie, bijna geheel Desselgem en brede grensstroken van Deerlijk en Waregem uitstrekte. Tot in de 13de eeuw bezat de Sint-Baafsabdij, eveneens uit Gent, heel wat gronden in Sint-Eloois-Vijve en Waregem. De periode van de 9de tot de 13de eeuw is de periode van de feodalisering van de Gaverstreke: machtige heren verrijkten zich met delen van het eigendom van de Gentse Sint-Pietersabdij. Met het deel van Vijve en Waregem, dat toebehoorde tot de Sint-Baafsabdij, was het net zo gesteld. Het centrum van Waregem werd omringd door grondgebied van de Dendermondse heren. Deze namen in de 12de eeuw bezit van Waregem, met uitzondering van het dorpscentrum, dat geschonken werd aan het Onze-Lieve-Vrouw-Kapittel van Doornik.

Met de Franse Revolutie kwam een einde aan de feodale structuur. Het alternatief werd een moderne en gecentraliseerde staat. Waregem, Desselgem en Beveren-Leie behoorden sindsdien bij het kanton Harelbeke, Sint-Eloois-Vijve bij het kanton Oostrozebeke. Waregem was tot de 18de eeuw een agrarische gemeente. Het centrum van het dorp met de kerk vormde eeuwenlang de bebouwde 'enclave', een vlek tussen de bossen. Waregem was in de 18de eeuw immers nog zeer bosrijk: 26% van de totale oppervlakte.

Handel was zich gaan ontwikkelen vanaf de 17de eeuw. Al in 1635 leek de tijd rijp om een marktoctrooi aan te vragen en een reeds bestaande "zwarte markt" in boter, graan en andere eetwaren te legaliseren. Het voorstel kreeg tegenstand van Kortrijk, Wakken en Oudenaarde, die in Waregem een geduchte concurrent zagen. Pas in 1784 werd een nieuw verzoek ingediend voor een marktoctrooi, deze keer met de steun van Ingooigem, Nokere, Zulte, Wortegem, Sint-Baafs-Vijve, Sint-Eloois-Vijve en Anzegem. Deze keer had Waregem meer succes. 29 november 1784 werd een historische dag toen de Oostenrijkse keizer Jozef II zijn toestemming gaf tot het inrichten van een wekelijkse zaterdagmarkt voor lijnwaad, vlas, werkgaren, boter, eieren en lijnzaad.

Het industriële tijdperk van de textielhandelaars brak aan. Waregem had in 1784 op 900 huishoudens (ongeveer 4500 inwoners) ongeveer 800 weefgetouwen. Naast de groeiende textielindustrie breidde ook de dorpskern van Waregem hoe langer hoe meer uit tot een verzorgingscentrum waarmee ook de aanpalende gemeenten hun voordeel deden.

In de eerste helft van de 19de eeuw zette die trend zich voort en deed zich een steeds verdere concentratie van gespecialiseerde beroepen voor waarvoor men vroeger op Kortrijk, Deinze of Oudenaarde aangewezen was. In diezelfde 19de eeuw kwamen tal van culturele verenigingen tot stand die getuigden van het dynamisme van de Waregemse burgerij op literair, muzikaal en artistiek gebied.

Over Waregem in de Eerste Wereldoorlog is een apart artikel, zie Waregem tijdens WOI.

Tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw domineerde de vlasindustrie het economisch leven in Waregem. De "gouden Leieboorden" brachten werkgelegenheid. Na de crisis van de veertiger jaren werd in Waregem stilaan het tijdperk van de gemechaniseerde nijverheid ingeluid. De textielindustrie bleef belangrijk en Waregem werd welvarend en een aantrekkingspool voor de omliggende steden en gemeenten.

Tot voor 1977 was Waregem enkel de huidige hoofdgemeente, de andere kernen Beveren-Leie, Desselgem en Sint-Eloois-Vijve waren aparte gemeenten. Op 1 april 1977 werden bij de gemeentelijke herindeling de gemeenten gefusioneerd tot één grote gemeente Waregem. Voortaan was er slechts één burgemeester en werd een nieuw wapenschild in gebruik genomen dat rekening houdt met de vorige twee wapens. Op 23 juni 1999 werd in het Belgische federale parlement de wet tot toekenning van de titel van Stad aan de gemeente Waregem goedgekeurd. Door deze wet mag Waregem zich sinds 1 januari 2000 officieel stad noemen.

Sinds 2005 is er een vredegerecht in Waregem. Dit bevindt zich in de Stationsstraat.

Het kanton Waregem, de rechtsopvolger van het kanton Oostrozebeke dat werd afgeschaft, is naast de gemeente Waregem ook bevoegd voor de gemeenten Wielsbeke, Dentergem en Oostrozebeke, in totaal samen voor ongeveer 60.000 inwoners.

Kernen

De grootste kern in Waregem is de hoofdgemeente Waregem zelf, met meer dan 23.750 inwoners. Ten noordwesten van de stadskern liggen de deelgemeenten Beveren-Leie, Desselgem (beide ruim 5000 inwoners) en Sint-Eloois-Vijve (bijna 4000 inwoners) langs de Leie. De gemeentegrenzen worden nog gevormd door het oude kronkelende traject van de Leie, van voor die rechtgetrokken werd. De kernen van Waregem en Sint-Eloois-Vijve zijn quasi één geheel gaan vormen door de aanleg van woonwijken en bedrijventerreinen en ook de kernen van Desselgem en Beveren-Leie zijn naar elkaar toe gegroeid. Op het grondgebied van Waregem, langs de weg naar Deerlijk ligt een relatief groot gehucht Nieuwenhove. Nieuwenhove is nog een afzonderlijke kern, hoewel deze door lintbebouwing met het gehucht Molenhoek in Deerlijk is verbonden.

Sint-Eloois-Vijve en Desselgem ontwikkelden zich beide op een plaats waar men de Leie kon oversteken. Er ontstond daarbij een typisch patroon van tweelingskernen langs de Leie: Desselgem ligt gepaard met Ooigem en Sint-Eloois-Vijve met Sint-Baafs-Vijve.

De hoofdkern Waregem bestaat nog uit verschillende wijken voortkomende uit woonkernen die door uitbreiden verbonden werden. De wijken Gaverke en Biest vormen een afzonderlijke parochie. De parochie Heilige Familie in Gaverke werd in 1941 opgericht, de parochie Sint-Jozef in Biest in 1966. De oude parochie van het stadscentrum is genoemd naar Sint-Amandus. Alle kernen kennen een hoge graad van verstedelijking. Er is in de gemeente nog open ruimte nabij de Leievallei, in het uiterste noorden, en in het gebied rond gehucht Nieuwenhove. 

"De Bilkhage"

De naam Bilkhage is al vermeld in 1758 als onderdeel van de "Heerlijkheid Huise" in Waregem. Het was eigendom van de weduwe van Anthone Baert en werd na haar overlijden overgenomen door de toenmalige baljuw van de heerlijkheid, Frans Cardon. Later is de naam van het perceel overgegaan op de hele omgeving.

‘bilk-hage’zou afgeleid van : ‘bilk’ (omzoomd perceel), ‘bilt’ (struikgewas) of ‘berk’, en ‘haag’ (haag of bos )

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was er een Duits vliegveld op de wijk Bilkhage. Het lag parallel met de Lindestraat, tussen de Gentseweg en de Vansteenbruggestraat. De Bilkhage was bijzonder geschikt voor de aanleg van een vliegveld omdat de wijk hoog gelegen is en het terrein perfect vlak is. Aan de andere kant van de Lindestraat stonden de houten loodsen voor de dubbeldekvliegtuigen.

Later werd het terrein gebruikt door het H.-Hartcollege voor voetbalpleinen.

Nr. Naam Oppervlakte
(km²)		 Bevolking
(01/01/2019)
I
 
(V)		 Waregem
- Waregem
- Nieuwenhove		 26,64
 
 		 23.759
 
 
II Sint-Eloois-Vijve 4,10 3.950
III Desselgem 7,24 5.230
IV Beveren-Leie 6,36 5.322
Bron: website Waregem
Bron: fgov.be

De stad Waregem grenst aan de volgende gemeenten en deelgemeenten:

Waregem, deelgemeenten en buurgemeenten.
De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Waregem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap

Waregem ligt in het gebied tussen Leie en Schelde, terwijl de Gaverbeek, globaal van zuid naar noord, door Waregem stroomt. De hoogte varieert van 10-35 meter. In het zuidoosten vindt men de Spitaalsbossen.

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Verkeer en vervoer

Waregem ligt op de as van Kortrijk naar Gent. Deze as wordt gekenmerkt door de rivier de Leie, de spoorlijn 75 (Gent-Sint-Pieters – Moeskroen - Lille-Flandres), de snelweg A14/E17 en de oudere steenweg N43, die Waregem in oost-westrichting doorsnijden. Rond het stadscentrum van Waregem ligt een ringweg, de R35. De inmiddels verdwenen spoorlijn 66A passeerde het station van Waregem.

De volgende buslijnen hebben haltes in Waregem:

  • Buslijn 58: Oudenaarde-Waregem
  • Buslijn 59: Waregem-Kruishoutem
  • Buslijn 71: Kortrijk-Stasegem-Harelbeke-Deerlijk-Anzegem
  • Buslijn 75: Kortrijk-Deinze
  • Buslijn 81: Roeselare-Izegem-Ingelmunster-Anzegem
  • Buslijn 85: Spiere-Avelgem-Anzegem-Waregem
Samenstelling gemeenteraad 2019-2024
3
1
20
7
2
3 1 20 7 2 
De 33 zetels zijn als volgt verdeeld:

Politiek

Structuur

Waregem Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen Kortrijk Waregem
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegen­woordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Kortrijk-Ieper Kortrijk Harelbeke Waregem
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters

Zie Lijst van burgemeesters van Waregem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

College van burgemeester en schepenen

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 bleef de absolute CD&V-meerderheid nog overeind: de partij kreeg ruim 51% van de stemmen. Kurt Vanryckeghem, zoon van ereburgemeester Jozef Vanryckeghem, bleef burgemeester.

Het College is, naast burgemeester Kurt Vanryckeghem, samengesteld uit zes mannen en één vrouw.

  1. Eerste schepen Rik Soens is bevoegd voor: Financiën - (sociaal) Woonbeleid - Patrimonium - Kerkfabrieken
  2. Tweede schepen Jo Neirynck is bevoegd voor: Burgerzaken - Onderwijs - Jeugd - Kinderopvang - Mondiaal beleid
  3. Derde schepen Kristof Chanterie is bevoegd voor: Sport - Omgeving - Ondernemen - (sociale) Economie - Onroerend erfgoed - WAGSO - Markten
  4. Vierde schepen Pietro Iacopucci is bevoegd voor: Cultuur - Bibliotheek - Feestelijkheden en Evenementen - Archief - ICT - Ontmoetingscentra - Toerisme - Communicatie
  5. Vijfde schepen Philip Himpe is bevoegd voor: Openbare werken - Verkeer en mobiliteit - Fietsbeleid - Parkeerbeleid
  6. Zesde schepen Maria Polfliet is bevoegd voor: Groen - Landbouw - Waterbeheersing - Duurzaamheid - Energie - Afvalbeleid en Stadsnetheid - Natuur en Klimaat
  7. Zevende schepen Joost Kerkhove is bevoegd voor: Zorg - Preventie en Gezondheid - Gelijke kansen - Senioren - Personen met beperking - Armoedebestrijding - Integratie - Toegankelijkheid en vrijwilligers. Hij is ook voorzitter van het Bijzonder Comité Sociale Dienst.

Guido De Langhe is algemeen directeur, hij is hoofd van het stedelijk personeel - algemene leiding van de gemeentelijke diensten

2019-2024

Burgemeester is Kurt Vanryckeghem van CD&V. Deze partij heeft de meerderheid met 20 op 33 zetels. Hij is tevens Vlaams parlementslid sinds juni 2019.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 29 % 31 % 31 % 31 % 33 % 33 % 33 % 33
Agalev1 / Groen2 - - 4,471 0 - 5,351 1 3,582 0 6,362 1 12,02 3
SP1 / Open StadB / sp.a2 21,351 6 15,791 4 15,661 4 23,641 7 34,49B 12 12,32 4 8,522 2 6,62 1
EendrachtA / Open StadB / VLD1 / Open Vld2 / N-VA/Open VldC 24,18A 6 34,13A 11 29,42A 10 18,93A 5 12,331 4 7,232 2 21,5C 7
EendrachtA / Open StadB / CD&V2 / N-VA1 / N-VA/Open VldC 60,662 0 17,611 6
CVP1 / CD&V2 54,471 17 50,071 16 50,451 17 57,431 19 50,551 18 23 55,722 22 51,22 20
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - - - 8,231 2 9,562 2 4,562 0 8,72 2
Anderen(*) - - - - 1,38 0 1,57 0 - -
Totaal stemmen 21096 23502 24691 25469 26321 27060 27438 28058
Opkomst % 96,79 95,35 95,45 96,22 94,44 94,4
Blanco en ongeldig % 2,59 3,93 4,6 6,62 4,16 3,47 3,84 4,6

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 2000: Vivant (1,38%) / 2006: Neutraal (0,48%), Vlaamse Kern (1,09%)

Stedenbanden

Euro Equus

Sport

Paardensport

De hippodroom van Waregem is een van de weinige hippodrooms in België die nog in gebruik is. In de lente en de zomer vinden er tal van paardenwedstrijden plaats, voornamelijk drafrennen. De belangrijkste wedstrijd is tevens een van de belangrijkste evenementen uit de ganse regio, namelijk Waregem Koerse. Dit evenement vindt jaarlijks plaats op de dinsdag na de laatste zondag van augustus. Tijdens Waregem Koerse worden hindernisrennen en drafrennen georganiseerd, met als hoogtepunt "De Grote Steeple Chase van Vlaanderen". Op deze dag zakken er meer dan 40.000 mensen af naar de Waregemse hippodroom. In 2013 werd Waregem Koerse opgenomen in de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel (cultureel) erfgoed.

Voetbal

Waregem kende in het nationale voetbal succes met de voormalige club KSV Waregem en heeft met SV Zulte Waregem opnieuw een ploeg in de Eerste Klasse. SV Zulte Waregem speelt zijn thuiswedstrijden in het Regenboogstadion, gelegen aan de ringweg R35 (Zuiderlaan). Het stadion wordt momenteel in enkele fasen verbouwd tot een moderne multifunctionele voetbaltempel. Vanaf 2021 verdwijnt de naam Regenboogstadion en wordt het de Elindus Arena genoemd. De Elindus Arena maakt dan onderdeel uit van het Regenboogpark, zodat de naam niet volledig verdwijnt.

Voetbalclub Racing Waregem speelt in Eerste Prov. W-Vl, na veertien jaar onafgebroken in de nationale reeksen gespeeld te hebben. De club speelt zijn thuiswedstrijden in het Mirakelstadion.

Wielrennen

Waregem is een belangrijke stad in het wielrennen. Onder andere door de ligging vlak bij de Vlaamse Ardennen passeren er heel wat wedstrijden (vooral voorjaarswedstrijden) door of vlak bij Waregem.

De stad is onder meer aankomstplaats van de voorjaarswedstrijd Dwars door Vlaanderen. De GP Memorial Briek Schotte, vindt plaats in deelgemeente Desselgem.

In 1957 werd het WK wielrennen op de weg in Waregem gereden met aankomst in het Regenboogstadion. Rik Van Steenbergen was toen de winnaar. In 1966 en 1989 werd het Belgisch kampioenschap wielrennen in Waregem gehouden.

Op 10 juli 2007 was Waregem de startplaats van de derde rit in de Ronde van Frankrijk. De rit ging van Waregem naar Compiègne in Frankrijk.

In 2014 was Waregem gaststad voor het Belgisch Kampioenschap Veldrijden.

Sinds 2013 wordt de Cyclocross Masters georganiseerd in Waregem. In 2021 is Waregem ook gaststad voor het BK Wielrennen op de weg.

Golf

Bij Waregem ligt sinds 1988 de 18-holes golfbaan van de Waregem Golf Club. Hier zijn o.a. vijfmaal de Kampioenschappen voor professionals gespeeld.

Basketbal

In de Eerste nationale klasse van het damesbasketbal is Declercq Stortbeton Waregem BC actief.

Bent Schoenen Waregem speelt in de Top Division Men 1 van het herenbasketbal.

Cultuur

Waregem huisvest zeven toneel/theaterverenigingen: "Compagnie 't Wezen", "Compagnie de Urn", "Koninklijk Cabaret De Zingende Sterren", "KVG Toneelvrienden", "Theater Kunst en Eendracht", "Toneelbond Nut & Vermaak" en "Toneelvereniging Kartoesj". Ze brengen stukken in het Waregems dialect. Waregem telt ook nog het Waregems Harmonie Orkest (opgericht in 1828), het Desselgems fanfareorkest KMV De Leiezonen en het Desselgems jeugdorkest Young Woody-Brass, de Harmonie van Beveren-Leie en de koren Con Cuore en Laidos. Het fanfareorkest van Desselgem, het harmonieorkest van Beveren-Leie en het koor Con Cuore werden in 2014 door de stad benoemd tot "Cultureel Ambassadeur" van Waregem. Het Desselgemse fanfareorkest "Koninklijke Muziekvereniging De Leiezonen" werd in 2009 en 2013 wereldkampioen op het WMC te Kerkrade, respectievelijk in Derde en Tweede divisie.[6]

Het cultuurcentrum De Schakel opende in 1973 de deuren. Er worden cursussen, films en een gevarieerd podiumaanbod aangeboden. Het bevat een schouwburg van 500 zitjes.[bron?]

Geboren in Waregem

Bekende Waregemnaren

Nabijgelegen kernen

Sint-Eloois-Vijve, Desselgem, Nieuwenhove, Heirweg, Anzegem, Wortegem, Nokere, Kruishoutem

Zie de categorie Waregem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Waregem&oldid=60530233"