Est (Gelderland)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Gelderland
| ||
| Gemeente |  West Betuwe
| ||
| Coördinaten | 51° 51′ NB, 5° 19′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 3,54[1] km² | ||
| - land | 3,54[1] km² | ||
| - water | 0[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
565[1] (160 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 215 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 3359 | ||
| |||
Est is een klein West-Betuws dorp in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp, met 565 inwoners op 1 januari 2023, is gelegen rond een karakteristiek driehoekig dorpsplein met een nog functionerende authentieke waterpomp. Het maakt deel uit van de gemeente West Betuwe.
Ligging
[bewerken | brontekst bewerken]Het dorp ligt direct ten zuiden van de A15 en 5 kilometer ten oosten van de A2. Liggen alle overige dorpen van de vroegere gemeente Neerijnen aan de rivier de Waal, Est maakt daarop een uitzondering. Dit dorp is vanouds veel meer geïsoleerd geweest en was vooral in de winter moeilijk bereikbaar. De oppervlakte van Est is betrekkelijk klein en omvat de hooggelegen Halsbreker, het laaggelegen Esterbroek, de Reijaard (of Riert) en de Mastmolen, dat gedeeltelijk Ophemerts grondgebied is.
Waar de naam Est vandaan komt is niet geheel duidelijk. Het kan, naar analogie van verschillende andere plaatsen in deze streek, een zogenaamde boomnaam zijn, de woonplaats bij een es.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Est was een heerlijkheid die aanvankelijk werd bestuurd door het geslacht Van Est. Zij stichtten in de 13e of 14e eeuw ook het kasteel van Est. In de 15e eeuw ging de heerlijkheid over op de familie Van Tuyl. Zij verkochten Est in de 16e eeuw aan Claes Vijgh.[2]
In september 1607 werd in de nabijheid van het dorp de overste Du Bols, ritmeester en president van de krijgsraad, door hem vijandig gezinde personen overvallen nadat hij met zijn huisgezin in Geldermalsen naar de kermis was geweest. Toen hij zich niet wilde overgeven, werd hij doodgeschoten en zijn zoon gevangengenomen.
In 1978 werd de gemeente Est en Opijnen, waarvan Est deel uitmaakte, bij een van regeringswege opgelegde gemeentelijke herindeling opgenomen in de gemeente Neerijnen.
-
Dorpspomp op het dorpsplein in Est -
De kerk aan het dorpsplein in Est
Rivaliteit
[bewerken | brontekst bewerken]Ook tussen de inwoners van Est en Neerijnen was het niet altijd koek en ei. Wateroverlast was een bijna jaarlijks terugkerende aangelegenheid. Om het water kwijt te raken, stak men de kaden door. Meestal was dat een zaak van gezamenlijk overleg. Aan dat overleg mankeerde het nog weleens, zoals in 1784. Op 25 maart van dat jaar staken inwoners van Est de Zwarte Kade door en het water stroomde naar Neerijnen. "Die van Neerijnen" hebben toen met een groot aantal manschappen de Zwarte Kade weer dichtgemaakt, waarop die van Est voor de tweede maal de kade doorstaken. Zo ging het tot zeven maal door. Uiteindelijk zocht men het hogerop, maar ook de hoge heren konden er weinig of niets aan doen.
Openbaar vervoer
[bewerken | brontekst bewerken]De volgende buslijn rijdt door het dorp:
- Lijn 261 Geldermalsen - Meteren - Est (buurtbus van Arriva)
Onderwijs
[bewerken | brontekst bewerken]In het dorp zit IKC De Stek.
Verenigingsleven
[bewerken | brontekst bewerken]Est kent een veelheid aan verenigingen, onder andere:
- De Oranjevereniging met ongeveer 300 leden;
- De IJsvereniging 'De Meerweide'[3];
- De Muziekvereniging Estemonda;
- De Dorpstafel, met als doelstelling het vergoten van de sociale cohesie[4][5];
- De Vereniging Verenigingsgebouw Est, met als doelstelling het beheren en onderhouden van het Dorpshuis[6];
- De Vrouwen van Nu;
- De Zumba gymnastiek club;
- De Toneelvereniging.
- RV de Bergakkerruiters, paardensportvereniging
- Klaverjasvereniging
Communicatie
[bewerken | brontekst bewerken]- WhatsApp: de groepsapps Bewoners Est, Buurtpreventie Est
- Er is een Facebookpagina over het verleden van Est[7]
Economie
[bewerken | brontekst bewerken]Vroeger was er alleen fruitteelt in Est te vinden (kersen, appels en peren), deze fruitteelt werd veelal beheerd door families die in de regio al meer fruit hadden. Tegenwoordig is glasbouw ook aanwezig in de vorm van paprika- en bloementeelt, de kassen staan aan de oost en zuidkant van het dorp.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c d e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
- ↑ Vermeulen, F.A.J. (1974-1975). De Bommeler- en de Tielerwaard. Gijsbers & Van Loon, "Est en Op-IJnen", pp. 317-318. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
- ↑ IJsvereniging 'De Meerweide' FaceBook. IJsvereniging 'De Meerweide' (11 februari 2018). Gearchiveerd op 25 maart 2022. Geraadpleegd op 11 februari 2018.
- ↑ Dorpstafel Est. Ton (11 februari 2018). Gearchiveerd op 12 februari 2018. Geraadpleegd op 11 februari 2018.
- ↑ Dorpstafel Est FaceBook. Huibert (11 februari 2018). Geraadpleegd op 11 februari 2018.
- ↑ Dorpshuis Est FaceBook. Marjan (11 februari 2018). Geraadpleegd op 11 februari 2018. [dode link]
- ↑ het verleden van Est. n.b. (11 februari 2018). Gearchiveerd op 27 maart 2022. Geraadpleegd op 11 februari 2018.
· 
· 