Henri Moissan
 Henri Moissan
| ||||
|---|---|---|---|---|
| 28 september 1852 – 20 februari 1907 | ||||
| ||||
Ferdinand Frédéric Henri Moissan
| ||||
| Geboorteland | Frankrijk | |||
| Geboorteplaats | Parijs | |||
| Overlijdensplaats | Parijs | |||
| Nobelprijs | Scheikunde | |||
| Jaar | 1906 | |||
| Reden | "Voor zijn onderzoek naar en isolatie van het element fluor en voor zijn introductie van de naar hem genoemde elektrische oven." | |||
| Voorganger(s) | Adolf von Baeyer | |||
| Opvolger(s) | Eduard Buchner | |||
| ||||
Ferdinand Frédéric Henri Moissan (Parijs, 28 september 1852 – aldaar, 20 februari 1907) was een Frans chemicus. Hij werd bekend als de eerste die het erg reactieve fluor kon isoleren. Hij kreeg de Nobelprijs voor Scheikunde in 1906.[1]
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Moissan werd geboren in de Franse hoofdstad als zoon van Francis Ferdinand Moissan en Joséphine Améraldine Mitel. In 1864 verhuisde het gezin naar Meaux waar hij de lokale school bezocht. In 1870 verliet hij de school voortijdig om als drogist te werken in Parijs. Na het redden van een persoon van arseenvergiftiging besloot hij zich verder te verdiepen in scheikunde. Hij startte hiervoor in het laboratorium van Edmond Frémy aan het "Musée d'Histoire Naturelle" (Museum van natuurlijke historie).
Hij woonde lezingen bij van Henri Étienne Sainte-Claire Deville en Henri Debray. Een jaar later ging naar het laboratorium van Pierre Paul Dehérein bij de École Pratique des Haute Études. In 1880 promoveerde hij aan de Sorbonne waarna zijn vriend Landrine hem een positie aanbood bij een analytisch laboratorium. Twee jaar later huwde hij Marie Léonie Lugan, en drie jaar daarna werd hun enig kind geboren, zoon Louis Ferdinand Henri Moissan.
Werk
[bewerken | brontekst bewerken]De isolatie van fluor was niet eenvoudig. Het was reeds bekend dat fluor zeer zeer agressief is (een van de sterkste bekende oxidatoren) en reageert met zowat alle elementen uit het periodiek systeem. Op 26 juni 1886 bereidde Moissan het door de elektrolyse van kaliumfluoride (KF) in vloeibaar waterstoffluoride (HF) bij -55 °C in een platinavat met elektrodes van platina-iridium en pakkingen van fluoriet.[2][3] Deze methode wordt nog steeds gebruikt voor de productie van fluor. Eind negentiende eeuw slaagde hij er ook in om chemische zuiver calcium te bereiden door calciumjodide met natrium te reduceren.
In 1904 ontdekte Moissan in de meteorietkrater Barringerkrater nabij de Canyon Diablo in Arizona, een tot dan onbekend mineraal met eigenschappen die die van diamant benaderde. Moissaniet, dat naar hem werd vernoemd, geldt als een van de hardste natuurlijk voorkomende materialen. Na uitgebreid onderzoek concludeerde Moissan dat dit mineraal uit siliciumcarbide (SiC) bestond.[4]
Voor zijn werk werd Moissan onderscheiden met de Prix Lacaze (1887), de Davy-medaille (1896), de Elliott Cresson Medal (1898) en de August Wilhelm van Hofmann Medaille in 1903. Hij overleed onverwachts in Parijs in februari 1907, kort na zijn terugkeer uit Stockholm waar hij zijn Nobelprijs in ontvangst had genomen. Zijn dood wordt toegeschreven aan het acuut optreden van een blindedarmontsteking.
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Stock, Alfred (1907). HENRI MOISSAN. Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft 40: 5099. DOI: 10.1002/cber.190704004183.
- Morachevskii, A. G. (2002). Henri Moissan (To 150th Anniversary of His Birthday). Journal Russian Journal of Applied Chemistry 75 (10): 1720–1722. DOI: 10.1023/A:1022268927198.
- Samsonov, G. V., Obolonchik, V. A. (1886). Frederic Henri Moissan, on the 120th anniversary of his birth. Journal Powder Metallurgy and Metal Ceramics 11 (9): 766–768. DOI: 10.1007/BF00801283.
- Tressaud, Alain (October 2006). Henri Moissan: winner of the Nobel Prize for Chemistry 1906. Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 45 (41): 6792–6. PMID 16960820. DOI: 10.1002/anie.200601600.
- Royère, C. (March 1999). The electric furnace of Henri Moissan at one hundred years: connection with the electric furnace, the solar furnace, the plasma furnace?. Annales pharmaceutiques françaises 57 (2): 116–30. PMID 10365467.
- Kyle, R. A., Shampo M A (October 1979). Henri Moissan. JAMA 242 (16): 1748. PMID 384036. DOI: 10.1001/jama.242.16.1748.
- Flahaut, J. (Mar 1999). The scientific contributions of Moissan. Annales pharmaceutiques françaises 57 (2): 101–7. PMID 10365465.
- Viel, C. (Mar 1999). Henri Moissn, first French Nobel prize winner in chemistry: the man, the picture collector. Annales pharmaceutiques françaises 57 (2): 94–100. PMID 10365464.
- Wery, P. (Jan 1986). Fluoride is 100 years old. Médecine et hygiène 45 (1685): 138. PMID 3543628.
- Kempler, K. (Mar 1982). On the 75th anniversary of the death of Henri Moissan. Orvosi hetilap 123 (12): 740–1. PMID 7041048.
- FABRE, R. (May 1953). Ceremonies commemorating the centenary of the birth of Henri Moissan. Annales pharmaceutiques françaises 11 (5): Suppl, 65–7. PMID 13080837.
- ↑ (en) Henri Moissan – Biographical. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2018. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
- ↑ H. Moissan (1886). Action d'un courant électrique sur l'acide fluorhydrique anhydre. Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des sciences 102: 1543–1544.
- ↑ H. Moissan (1886). Sur la décomposition de l'acide fluorhydrique par un courant électrique. Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des sciences 103: 202. Gearchiveerd van origineel op 18 april 2023.
- ↑ Henri Moissan (1904). Nouvelles recherches sur la météorité de Cañon Diablo. Comptus redus 139: 773-786. Gearchiveerd van origineel op 27 maart 2023.
· 
· 
