Herman van den Bergh (dichter)
Herman van den Bergh (Amsterdam, 30 januari 1897 - Rome, 1 augustus 1967) was een Joods Nederlands dichter, journalist en publicist. Hij was tussen 1918 en 1921 redacteur van Het Getij (1916-1924) en in 1924 medeoprichter en redacteur van De Vrije Bladen waaruit in 1932 Forum is voortgekomen. Van den Bergh wordt gezien als de eerste vitalist[1].
Levensloop
[bewerken | brontekst bewerken]Van den Bergh werd geboren in een Joods gezin. Na zijn studie rechten in Amsterdam, waar hij in 1919 promoveerde op stellingen, volgde Herman van den Bergh een muziekopleiding en speelde hij viool in het Koninklijk Concertgebouworkest. Als journalist van De Telegraaf, waar hij tot 1941 aan verbonden bleef, was hij tussen 1930 en 1936 werkzaam in Rome en Parijs. Ook reisde hij rond in Zuidoost-Europa, Klein-Azië en Noord-Afrika. In april 1938 ontving hij van het Italiaans Ministerie van Buitenlandse Zaken een onderscheiding wegens verdiensten voor de Italiaanse cultuur. Na de Tweede Wereldoorlog werd Van den Bergh (eind)redacteur van de Winkler Prins Encyclopedie[2]. In 1951 promoveerde hij aan de Rijks-Universiteit te Utrecht in de letteren en wijsbegeerte op een proefschrift over Giambattista Casti. Daarna keerde hij terug naar de Universiteit van Amsterdam waar hij in 1952 privaatdocent Italiaanse cultuurgeschiedenis werd. In 1962 werd hij daar lector in de Italiaanse letterkunde.
Nadat in 1950 de aandacht opnieuw op de vitale stijl van zijn vroege poëzie werd gevestigd, verscheen in 1954 zijn Verzamelde gedichten, waarin alleen de gedichten uit De Boog en De Spiegel waren opgenomen. Daarna begon een nieuwe periode van dichterlijke werkzaamheid met poëzie van een ander karakter dan uit de eerste periode. In 1958 ontving Herman van den Bergh voor zijn gehele oeuvre de eerste Boekenmarkt-prijs.
Plagiaat
[bewerken | brontekst bewerken]In 1961 werd Van den Bergh gedwongen in De Gids een ‘Verklaring’ te laten opnemen met zijn erkenning dat hij in 1959 in datzelfde tijdschrift vertalingen van gedichten van Wallace Stevens en Stephen Crane onder zijn eigen naam had gepubliceerd. Als excuus gaf hij dat hij de teksten uit een la met allerlei notities had gehaald. Van de genoemde dichters zou hij nog nooit hebben gehoord, stelde hij. Het Engels zou hij te slecht beheersen om eruit te kunnen vertalen.
In 1965 verschenen er van Kees Helsloot over dit plagiaat enkele artikelen in Maatstaf alsmede over enkele tot dan toe onbekende gevallen. In 1982 voegde August Willemsen er in datzelfde tijdschrift nog enkele gevallen aan toe: gedichten van Fernando Pessoa en Carlos Drummond de Andrade presenteerde Van den Bergh als eigen werk[3].
Werken
[bewerken | brontekst bewerken]Een selectie van de werken van Herman van den Bergh.
- De boog. Verzen (1917)
- De spiegel. Gedichten (1925)
- Nieuwe tucht. Studien (1928) poëtische beschouwingen. Eerder verschenen in: "Het Getij", 1918-1921
- Een lente in de Levant (1929). Reisbrieven
- Giambattista Casti (1724-1803). L'homme et l'oeuvre. Met bibliogr. en samenvatting in het Engels. Proefschrift Utrecht (1951)
- Romanticismo en Risorgimento (1952). Openbare les Amsterdam, 14 October 1952
- Het litteken van Odysseus. Gedichten (1956)
- Kansen op een wrak (1957). Gedichten
- Verstandhouding met de vijand (1958). Gedichten
- Schip achter het boegbeeld. Over het werk van J. Slauerhoff (1898-1936) (1958)
- Pruiken, schelmen en koketten. Italië in de 18de eeuw (1959)
- Stenen tijdperk. Gedichten (1960)
- Niet hier, niet heden (1962). Gedichten
- Cecco en de anti-Beatrice (1963). Openbare les Amsterdam G.U
Vertalingen
[bewerken | brontekst bewerken]- Edmond Haraucourt. Daâh, de oermens. Vert. van: Daâh, le premier homme, 1914. Uit het Fransch vert. en met een inl. voorz. door Herman van den Bergh en Martin Permys (1917)
- Georges Clemenceau. De zege: haar zon- en haar schaduwzijde. Vert. van: Grandeurs et misères d'une victoire, 1929. Uit het Fransch vert. door H. van den Bergh en J. Godschalk (1930)
- Jules Romains. Donogoo-Tonka, of De wonderen der wetenschap. Vert. van: Donogoo-Tonka ou Les miracles de la science, 1920. Uit het Fransch vert. en van een inl. voorz. (1932)
- Piero Gadda Conti. Landing op Capri : een liefde onder koning Murat. Vert. van: Gagliarda o la presa di Capri (1941)
- Richard McMillan. Bloedende Betuwe (1945)
- Luigi Da Porto. De geschiedenis van Giulietta en Romeo. Vert. van: La novella di Giulietta e Romeo, 1524 (1961)
- Dante Alighieri. 12 sonetti. Con traduzione di Herman van den Bergh. Italiaanse en Nederlandse tekst
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ K. ter Laan - Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid., G.B. van Goor Zonen's Uitgeversmaatschappij, Den Haag / Djakarta 1952 (tweede druk). Gearchiveerd op 17 juli 2019.
- ↑ Uit encyclopedische notities bij de bijdragen van het Elsevier Maandschrift
- ↑ ‘Wat loopt er toch al zoo rond in de litteraire wereld!' Textualscholarship.nl