Josef Terboven
| Josef Terboven | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Terboven met mitella in Noorwegen (april 1942)
| ||||
| Geboren | 23 mei 1898 Essen, Rijnprovincie, Duitse Keizerrijk | |||
| Overleden | 8 mei 1945 Skaugum, Reichskommissariat Norwegen, Groot-Duitse Rijk | |||
| Kieskring | 23[1][2] | |||
| Regio | Düsseldorf-West[1][2] | |||
| Land | .svg){kind=small} nazi-Duitsland
| |||
| Politieke partij | _(andere).svg){kind=small} NSDAP
| |||
| Partner | Ilse Stahl (1907-1972)[3] | |||
| Religie | Katholiek[4], kerkuittreding[3] | |||
| Rijkscommissaris voor de Bezette Noorse gebieden | ||||
| Aangetreden | 24 april 1940[5] | |||
| Einde termijn | 7 mei 1945[5] | |||
| Leider(s) | Adolf Hitler | |||
| Voorganger | Ambt opgericht | |||
| Opvolger | Franz Böhme (waarnemend) | |||
| Gouwleider van de Gouw Essen | ||||
| Aangetreden | 1 augustus 1930[6] | |||
| Einde termijn | 8 mei 1945[6] | |||
| Leider(s) | Adolf Hitler | |||
| Voorganger | Ambt opgericht | |||
| Opvolger | Ambt opgeheven | |||
| Oberpräsident[7] van de Rijnprovincie | ||||
| Aangetreden | 1 februari 1935[5] | |||
| Einde termijn | 8 mei 1945[5] | |||
| Leider(s) | Adolf Hitler | |||
| Voorganger | Hermann von Lünick | |||
| Opvolger | Ambt opgeheven | |||
| Parlementslid[7] in de Rijksdag | ||||
| Aangetreden | 14 september 1930[1] | |||
| Einde termijn | 8 mei 1945[1] | |||
| Leider(s) | Adolf Hitler | |||
| ||||
Josef Antonius Heinrich Terboven (Essen, 23 mei 1898 - Skaugum, Noorwegen, 8 mei 1945) was een nationaalsocialistische gouwleider tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was de Reichskommissar van Noorwegen vanaf 24 april 1940 tot het eind van de oorlog.
De familie Terboven (oorspronkelijk ter Boven) was van Nederlandse afkomst. Terboven nam deel aan de Eerste Wereldoorlog en zwaaide af als Leutnant (tweede luitenant). Hierna studeerde hij rechten en staatswetenschap in München en Freiburg, maar werd tevens politiek actief in extreemrechtse kring. Hij nam deel aan de putsch van 1923. Dit leverde hem een veroordeling op, maar opende vooral de deur naar een carrière in de NSDAP. Vanaf 1928 was hij Gauleiter in Essen. In juni 1934 trouwde hij met Ilse Stahl, de secretaresse van Joseph Goebbels. Als Oberpräsident van de Rijnprovincie verwierf hij een reputatie van wreedheid.
Op 24 april 1940, nog voor de capitulatie van Noorwegen op 7 juni, werd hij Rijkscommissaris in plaats van Vidkun Quisling die op die positie had gehoopt; wel werd Quisling in 1942 benoemd tot minister-president. Terboven nam zijn intrek in de residentie van de Noorse kroonprins in Skaugum en had zijn werkvertrekken in het Storting (het Noorse parlement). Als Rijkscommissaris met steun van Hitler had Terboven vrijwel onbeperkte macht; het was zijn bedoeling om van de Festung Norwegen een laatste bastion van het naziregime te maken. Hij was zo gehaat dat zelfs Goebbels in zijn dagboeken schande sprak over zijn wandaden jegens de Noren.
Op 8 mei 1945, vlak voor de capitulatie van Duitsland van kracht werd, blies Terboven zich op in zijn bunker bij Skaugum.[8]
Carrière
[bewerken | brontekst bewerken]Terboven bekleedde verschillende rangen in zowel de NSDAP als Sturmabteilung. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.
| Datums | Deutsche Heer | NSDAP | Sturmabteilung |
|---|---|---|---|
| 26 juni 1915[6] | Kriegsfreiwilliger Rekrut | — |
—
|
| 24 maart 1918[6] | Leutnant der Reserve[9] | — |
—
|
| 4 augustus 1925[9][6] | — |
Ortsgruppenleiter der NSDAP | —
|
| 4 augustus 1925[10][11] | — |
— |
SA-Führer |
| 1927[10][6] | — |
Bezirksleiter der NSDAP | —
|
| 1 augustus 1928[10] - 1 oktober 1929[6] |
— |
Gauleiter der NSDAP[7] | —
|
| 1933[6] | — | — | SA-Oberführer |
| 1 maart 1933[10][6] | — |
— |
SA-Gruppenführer |
| 9 november 1936[10][6] | — |
— |
SA-Obergruppenführer[7] |
Lidmaatschapsnummers
[bewerken | brontekst bewerken]- NSDAP-nr.: 25 247 (lid geworden november 1923[7][6], hernieuwd lid 15 december 1925.[6])
- SS-nr.: geen lid
Onderscheidingen
[bewerken | brontekst bewerken]Selectie:
- IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse (september 1918[12]) en 2e Klasse (24 september 1916[12])
- Gouden Ereteken van de NSDAP op 27 april 1935[10][12]
- Ehrenwinkel der Alten Kämpfer in februari 1934[12]
- (de) Höffkes, Karl (1986). Hitlers Politische Generale; Die Gauleiter de Dritten Reiches. Grabert - Verlag - Tübingen, Tübingen, 345, 346. ISBN 3-87847-082-7. Geraadpleegd op 1 mei 2023.
- (de) Klee, Ernst (2021). Das Personen Lexikon zum Dritten Reich. Nikol Verlagsgesellschaft mbH & Co. KG, Hamburg, p. 619. ISBN 9783868203110.
- (en) Miller, Michael D. (2021). Gauleiter The Regional Leaders of the Nazi Party and their Deputies, 1925-1945 Volume 3. Fonthill Media, Verenigd Koninkrijk, 437, 438, 439, 440, 454, 456. ISBN 9781781558263.
- (en) Kursietis, Andris J. (2015). The Fallen Generals; The Destruction of the German Officer Corps in World War II and its aftermath. Uitgeverij Aspekt, Soesterberg, pp. 97. ISBN 9789461536051.
- ↑ a b c d Miller 2021, p.439.
- ↑ a b (de) Datenbank der deutschen Parlamentsabgeordneten: 11. Wahlperiode (1938). Geraadpleegd op 26 juli 2024.
- ↑ a b Miller 2021, p.456.
- ↑ (de) Datenbank der deutschen Parlamentsabgeordneten: 5. Wahlperiode (1930). Geraadpleegd op 26 juli 2024.
- ↑ a b c d Miller 2021, p.440.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Miller 2021, p.437.
- ↑ a b c d e Klee 2021, p.619.
- ↑ Kursietis 2015, p.97.
- ↑ a b Höffkes 1986, p.345.
- ↑ a b c d e f Höffkes 1986, p.346.
- ↑ Miller 2021, p.438.
- ↑ a b c d Miller 2021, p.454.
