Overleg:Multiplicatief

Is dit niet (deels) hetzelfde als het -maal achtervoegsel in het Nederlands? Tweemaal, tienmaal, twintigmaal, etc – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Whaledad (overleg · bijdragen)

De vraag is dan wanneer iets een achtervoegsel of een deel van een samenstelling is, en wanneer het een naamval is. Die grenzen kunnen vaag zijn en ik ben geen taalkundige, maar het is in dit geval duidelijk dat "maal" ook een zelfstandig woord is. paul b 22 mrt 2010 22:15 (CET)

Deze zin is niet af en ik ben nu toch wel nieuwsgierig:  ; zo betekent kaunis bijvoorbeeld "mooi" en kauniisti. --Whaledad 22 mrt 2010 23:55 (CET)

Er was inderdaad iets weggevallen, maar ik zie dat Trewal de gevallen steek heeft opgehaald (waar ik dat eigenlijk had behoren te doen, uiteraard). Uitstekend, zo hoort het! De Wikischim 23 mrt 2010 01:50 (CET)

Op het WP:Taalcafé heb ik de vraag neergelegd of de uitgang "-maal" of "-voudig" in het Nederlands ook als multiplicatieve naamval gezien kan worden. Ik ben benieuwd... Vriendelijke groet, Trewal 23 mrt 2010 03:00 (CET)

Dat naamvalsstatus van de Hongaarse multiplicatief is omstreden. Formeel is er weinig tegen in te brengen. Hoe dan ook hebben we in het Hongaars te maken met een uitgang, omdat de klinker afhankelijk is van die in het voorafgaande woord. In het Nederlands is het aaneenschrijven van driemaal willekeur, denk ik. Of die Hongaarse uitgang (die historisch net als in het Nederlands teruggaat op een zelfstandig woord) vervolgens een naamvalsuitgang is, hangt af van de criteria die je aanlegt. De beperkte gebruiksmogelijkheid van de multiplicatief (alleen bij telwoorden) pleit tegen die status. Je zou ook kunnen zeggen dat we te maken hebben met een afleidingssuffix dat van een telwoord een bijwoord maakt. Persoonlijk bevalt die insteek mij beter. Maar de grens is vaag en er zijn meer overgangsgevallen.

Naarmate je meer overgangsgevallen tot volwaardige naamval bestempelt, kun je je inderdaad afvragen waarom het in een andere taal dan anders is. Uiteindelijk is het antwoord denk ik dat de ene taal zus wordt beschreven en de andere zo. Het Nederlands heeft verder geen (nauwelijks) naamvallen, dus hoeft die categorie voor driemaal niet te worden geïntroduceerd (en niemand doet dat dan ook. voor zover ik weet). Het Hongaars heeft wel naamvallen, en dus komt die status daar wel in beeld.

De situatie met het Finse -sti is vergelijkbaar. Voor wie Fins kan lezen: hier is te lezen wat de Iso Suomen Kielioppi (de Finse ANS) ervan zegt. Adverbeja muodostavilla suffikseilla -(i)tse, -s ja -sti on sekä sijapäätteen että johtimen ominaisuuksia betekent dat de genoemde suffixen zowel eigenschappen van naamvallen als van afleidingssuffixen hebben.

Dit allegaartje Multiplicatief gaat uiteindelijk over niets anders dan over "dat wat multiplicatief heet". Multiplicatief betekent in het ene grammaticale systeem iets heel anders dan in het andere. Soms gaat het daarbij mogelijk om een naamval, en soms niet. Fransvannes 23 mrt 2010 11:17 (CET)

In dat geval zou het dus beter zijn om in het artikel niet over naamvallen te spreken, maar daarentegen de term multiplicatief voor verschillende talen (waaronder ook het Nederlands) te omschrijven aan de hand van de term afleidingssuffix? Trewal 23 mrt 2010 13:30 (CET)

Dat stuit ook op twee bezwaren: 1) de betreffende Hongaarse en Finse suffixen worden niet uitsluitend als afleidingssuffix beschouwd en 2) het bestempelen van -maal (of -werf) in driemaal (en driewerf) als multiplicatief-uitgang is eigen onderzoek, zolang er geen bron is gevonden die dat ook doet. Fransvannes 23 mrt 2010 13:37 (CET)

Met die benadering kan ik alleen maar instemmen. Dank voor de info, Trewal 23 mrt 2010 20:44 (CET)