Naar inhoud springen

Robert Vaughn

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Robert Vaughn
Robert Vaughn
Algemene informatie
Volledige naam Robert Francis Vaughn
Geboren 22 november 1932
Geboorteplaats New York
Overleden 11 november 2016
Overlijdensplaats Ridgefield (Connecticut)
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Werk
Jaren actief 1955-2016
Beroep Acteur, regisseur
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(en) IBDB-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film

Robert Francis Vaughn (New York, 22 november 1932 - Ridgefield (Connecticut), 11 november 2016) was een Amerikaans acteur, die meer dan 200 film- en tv-rollen vertolkte. Vaughn was sinds het midden van de jaren vijftig actief. Zijn werk als regisseur bleef beperkt tot twee afleveringen van televisieseries.

Een bekende rol van Vaughn is die van Napoleon Solo in de actieserie The Man from U.N.C.L.E.. Hij speelde belangrijke rollen in films als The Magnificent Seven, Bullitt, The Bridge at Remagen, The Towering Inferno en Superman III. Voor zijn rol als oorlogsveteraan in The Young Philadelphians kreeg hij in 1961 een nominatie voor zowel een Oscar als een Golden Globe in de categorie 'Best supporting actor'. Sinds 1998 heeft hij een ster op de Hollywood Walk of Fame.[1]

Naast acteur was hij ook academicus. Hij promoveerde in 1972 tot doctor aan de University of Southern California op een proefschrift over de uitsluiting van acteurs die onder het Mccarthyisme rond 1950 verdacht werden van communistische sympathieën.[2]

Vaughn overleed in 2016 op 83-jarige leeftijd in zijn woonplaats Ridgefield in Connecticut aan acute leukemie.

Leven en werk

[bewerken | brontekst bewerken]

Jeugd en studie

[bewerken | brontekst bewerken]

Robert Vaughn werd in 1932 geboren in New York en kwam uit een artistiek nest. Zijn moeder Marcella was actrice aan het toneel en zijn vader Gerald werkte als acteur voor de radio. Na de scheiding van zijn ouders woonde Vaughn bij zijn grootouders in Minneapolis, terwijl zijn moeder door het land op tournee was. Na zijn middelbareschooltijd aan de North High School ging Vaughn journalistiek studeren aan de University of Minnesota. Al na een jaar stopte hij met zijn studie en ging bij zijn moeder in Los Angeles wonen, waar hij theaterwetenschap ging studeren aan het Los Angeles State College of Applied Arts and Sciences. Hij behaalde er zijn master.

De jaren vijftig

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 21 november 1955 debuteerde Vaughn als acteur op televisie in een kleine rol in de aflevering 'Black Friday' van de tv-serie Medic. Al snel volgden meer rollen in tv-series zoals de westernserie Frontier Doctor. Zijn filmdebuut was als figurant in het Bijbelspektakel The Ten Commandments in 1956. Vaughn is te zien in de scène waar de menigte het Gouden kalf aanbidt. Het duurde niet lang voordat zijn naam in de aftiteling was te zien: dat was in de western Hell’s Crossroads uit 1957. Hij speelde de rol van Bob Ford, de moordenaar van outlaw Jesse James. Intussen speelde Vaugh ook toneel. Acteur Burt Lancaster zag hem spelen in End as a Man van Calder Willingham. Niet lang daarna tekende Vaughn een contract bij de filmmaatschappij van Lancaster, maar voordat hij zijn eerste rol kon spelen, werd hij opgeroepen voor het leger. Hij diende zijn diensttijd uit en bracht het tot sergeant. Hij speelde in nog enkele films en maakte grote indruk door zijn rol als oorlogsveteraan Chester A. Gwynn in The Young Philadelphians. Hij kreeg er een Oscar-nominatie voor in de categorie 'Best supporting actor'.

De jaren zestig

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1960 was Vaughn een van de zeven revolverhelden in The Magnificent Seven, een adaptatie van de film Seven Samurai (1954) van Akira Kurosawa. Vaughn’s medespelers waren Yul Brynner, Eli Wallach, Horst Buchholz, Steve McQueen, Charles Bronson en James Coburn. De film was een groot succes en vrijwel alle acteurs zouden uitgroeien tot supersterren in de jaren zestig en zeventig. Hoewel Vaughn de film trouw bleef, bleef hij ook spelen in tv-series. In het seizoen 1963-1964 kreeg hij de rol van kapitein Raymond Rambridge in de tv-serie The Lieutenant, maar hij was niet tevreden met zijn kleine aandeel en verzocht om uitbreiding naar een meer complexe rol. Tijdens de onderhandelingen werd hem een nieuw aanbod gedaan voor de hoofdrol van Napoleon Solo in The Man from U.N.C.L.E.. Tussen 1964-1968 speelde Vaughn samen met de Schotse acteur David McCallum (Illya Kuryakin) in deze iconische spionageserie. Hij werd beroemd over de hele wereld, tot achter het toenmalige IJzeren Gordijn. Vaughn bleef ook in films acteren en werd in 1968 genomineerd voor een BAFTA Award voor zijn rol in Bullit.

Vaughn in The Man From U.N.C.L.E.

De jaren zeventig, tachtig en negentig

[bewerken | brontekst bewerken]

Toch speelde Vaughn in de jaren na The Man from U.N.C.L.E. voornamelijk in televisiefilms en –series en in B-films. Waardering was er wel. Voor zijn rol als Frank Flaherty in Washington: Behind Closed Doors uit 1977 kreeg hij een Emmy Award. Hij kreeg de hoofdrol in de Britse detectiveserie The Protectors. Zijn oude vriend George Peppard haalde Vaughn in het laatste seizoen van The A-Team binnen. Hij oogstte veel waardering voor de rol van superschurk Ross Webster in Superman III, maar daar stonden films tegenover als de zombiefilm Chud II.

In 2004 kreeg Vaughn een grote rol in de Britse serie Hustle over een groepje oplichters met een gouden hart. Vaughn speelde Albert Stroller, het oudste en meest ervaren teamlid. De serie was ook een groot succes in de VS. Vaughn was in alle acht seizoenen van de serie te zien. In 2012 was hij enkele weken te zien als Milton in de langlopende Britse soapserie Coronation Street.

In 2008 publiceerde Vaughn zijn memoires A Fortunate Life.[3]

In de loop van zijn carrière heeft Vaughn ook in diverse toneelproducties gestaan, al valt dit kwantitatief in het niet bij zijn lange lijst van film- en televisierollen. Zijn laatste optredens waren in 2013-2014 in Engeland, waarbij hij Jurylid #9 (McCardie) speelde in Twelve Angry Men van Reginald Rose, zowel in Birmingham als in het Londense West End.

Robert Vaughn huwde actrice Linda Staab op 29 juni 1974 in Beverly Hills. Ze kenden elkaar sinds zij in 1973 had gespeeld in een aflevering van de Britse serie The Protectors waarin hij de hoofdrol had. Het echtpaar adopteerde twee kinderen, Cassidy en Caitlin.

Zie de categorie Robert Vaughn van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.