Naar inhoud springen

Tramlijn Leiden Noordeinde - Den Haag

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tramlijn Leiden Noordeinde - Den Haag
Tramlijn Leiden Noordeinde - Den Haag op de kaart
Spoorwijdtekaapspoor 1067 mm
Aangelegd doorIJsel Stoomtramweg-Maatschappij
Geopend
Leiden Noordeinde - Leiden Haagweg: 1902
Leiden Haagweg - Voorschoten: 7 december 1882
Voorschoten - Wassenaar: 1 juni 1883
Voorschoten - Leidschendam: 10 augustus 1883
Leidschendam - Wijkerbrug: 14 juni 1884
Wijkerbrug - Voorburg: 16 juli 1884
Voorburg - Den Haag: 20 juni 1885
Gesloten1924
Huidige statusopgebroken
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
uexKHSTa Noordeinde Leiden
uexWBRÜCKE1 Witte Singel
uexWBRÜCKE1 Trekvliet
uexHST Haagweg Leiden
uxmKRZ lijn Leiden - Woerden
uexHST De Vink Leiden
uexABZg+l tramlijn van Leiden opgebroken
uexHST Zilverfabriek Voorschoten
uexHST Burgemeester Vernèdepark Voorschoten
uexHST Dorp Voorschoten
uexSTR+luexABZgr+r
uexHSTuexSTR Voorschoten
uxmKRZvuexSTR lijn Amsterdam Centraal - Rotterdam Centraal
uexKRZuexSTR tramlijn Leiden - Den Haag opgebroken
uexKHSTeuexSTR Wassenaar
uexHST Papelaan Voorschoten
uexHST Gouden Leeuw Voorschoten
uexHST Kniplaan Leidschendam
uexHST Schakenbosch Leidschendam
duexvSHI2gl- tracé tramlijn Leiden - Scheveningen, opgebroken
uexv-HSTuexdLSTR Rozenrust Leidschendam
uexv-HSTuexdLSTR Dorp Leidschendam
duexvSHI2g+l- tracé tramlijn Leiden - Scheveningen, opgebroken
uexHST Damlaan Leidschendam
uexHST Damsigt Voorburg
uxmKRZu lijn Scheveningen - Rotterdam Hofplein
uexHST Viaduct Voorburg
duexvSHI2gl- tracé tramlijn Leiden - Scheveningen, opgebroken
duexvSHI2g+l- tracé tramlijn Leiden - Scheveningen, opgebroken
uexHST Dorp Voorburg
uexKRWgluexKRW+r tracé tramlijn Leiden - Scheveningen, opgebroken
uexHSTuexLSTR Laan van Nieuw Oosteinde Voorburg
uxmdKRZvudvLSTRquxmdKRZvu lijn Amsterdam Centraal - Rotterdam Centraal
uxmdKRZu-dvLSTRq-uxmdKRZu- lijn Rotterdam Hofplein - Scheveningen
uexKRWg+luexKRWr tracé tramlijn Leiden - Scheveningen, opgebroken
uexHST Tweede Adelheidstraat Den Haag
uexBHF Bezuidenhout Den Haag SS
uexSTR tramlijn naar Scheveningen opgebroken

De tramlijn Leiden Noordeinde - Den Haag was een stoomtram op kaapspoor van 18 kilometer, die werd aangelegd vanaf 1882 door de IJsel Stoomtramweg-Maatschappij. Hoewel deze lijn niet bij de IJssel kwam.

De lijn werd vanaf Leiden in gedeeltes geopend. Van Leiden Haagweg tot Voorschoten op 7 december 1882, van Voorschoten naar Leidschendam op 10 augustus 1883, Van Leidschendam naar Wijkerbrug op 14 juni 1884, van Wijkerbrug naar Voorburg op 16 juli 1884 en van Voorburg naar Den Haag SS op 20 juni 1885. Van 1883 tot 1893 kende de lijn een weinig succesvolle zijtak van Voorschoten Dorp via station Voorschoten naar Wassenaar (ca. 4 km), waar het eindpunt gesitueerd was aan de Kerkdam, nabij de korenmolen.

In 1893 werd de IJSM overgenomen door de Maatschappij tot Exploitatie van Tramwegen (MET), die op 6 september 1890 al de exploitatie van de stoomtramlijn van de noodlijdende IJSM had overgenomen. In 1902 werd de tramlijn in Leiden ca. 400 meter doorgetrokken tot het Noordeinde (hoek Weddesteeg). Vanaf 1908 bood de tram bij Voorburg Viaduct een overstapmogelijkheid op de eerste elektrische spoorlijn van Nederland: de Hofpleinlijn van de ZHESM.

De MET voerde in de periode 1905-1920 een verbeten strijd met de HTM over de elektrificatie van het traject Den Haag – Voorburg. Meerdere malen dreigde de HTM een eigen lijn naar Voorburg (waarvoor ook al een lijnnummer was gereserveerd, namelijk 18) op te gaan zetten, als concurrent van de MET-stoomtramlijn. Daar is het toen echter niet van gekomen. De meerderheidsaandeelhouder van de MET was namelijk de Noord-Zuid-Hollandsche Stoomtramweg-Maatschappij (NZHSTM), die zelf sinds 1906 dochter van de HIJSM was en dus ook in 1921 in het NS-concern was gekomen.

In 1924 werd de stoomtramlijn gesloten en kwam de nieuwe geëlektrificeerde tramlijn Leiden - Scheveningen op normaalspoor in gebruik via een iets andere route waar ook de voormalige tramlijn Den Haag NRS - Scheveningen onderdeel van uitmaakte.

Voor de verlenging in 1902 lag het beginpunt in Leiden op de Haagweg, ter hoogte van de Ambachtsschool, net voor de kruising met de spoorlijn Woerden - Leiden. Via de buurtschap De Vink en de Leidseweg liep de lijn naar Voorschoten en Veur (het tegenwoordige Leidschendam) naar Voorburg Dorp; via de Laan van Nieuw Oosteinde en de Schenk en de Schenkweg liep de lijn naar de Bezuidenhoutseweg en het spoorwegstation Den Haag Staatsspoor.