Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/De ploeg; wil opwekken tot bezinning op onze na-oorlogse taak (verzetsblad, Groningen-IJsselstreek-'s-Gravenhage)

De ploeg; wil opwekken tot bezinning op onze na-oorlogse taak
Plaats(en) van uitgave	's-gravenhage en Groningen
Verschijningsfrequentie	Maandelijks
Inhoud	Opinie-artikelen
Reproductiemethode	Gedrukt
Oplage	Tussen de 500 en 4000
Datum eerste uitgave	1 juli 1943
Datum laatste uitgave	1 september 1945
Taal	Nederlands
Vervaardigers/redacteuren	W. Klaassen A.J. van der Leeuw G. van der Leeuw J.R. van der Leeuw J.H. van Meurs A. Oldendorff W. Overeem N.J. Polak C.W. van der Pot S. Rozemond A.J. Sauer J.J. Schokking M.A. Boers H. Veldhuis G.E. van Walsum G.A.A.M. Boot H. van Dijken J.R. Evenhuis C. Gerretson J.F. Glastra van Loon M.J. Hartgerink M. Hartgerink-Koomans Th. Heine W.H. Heine H. Hommes H.W. Iordens
Gerelateerde kranten	Persmededeelingen van "Bureau Houtman" De vertegenwoordigers van alle universiteiten en hogescholen aan de studenten Oranjebode; uitgegeven door Ons Volk, Christofoor, De Geus, De Ploeg, De Toekomst Oranje-bulletin; uitgegeven door Ons Volk, De Geus, Christofoor, De Ploeg en De Toekomst Ons volk; den vaderlant ghetrouwe Oranje-bulletin; uitgegeven door De Geus, De Ploeg, Je Maintiendrai, Vrij Nederland, Ons Volk, Het Parool, De Waarheid
Nr. in DOP van L.E. Winkel	677
Beschrijving in catalogus	376310464
Portaal	Media

Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.

Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.

De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.

Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.

In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.

Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes

De ploeg; wil opwekken tot bezinning op onze na-oorlogse taak was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 1 juli 1943 tot en met 1 september 1945 in 's-Gravenhage en Groningen werd uitgegeven. Het blad verscheen maandelijks in een oplage tussen de 500 en 4000 exemplaren. Het werd gedrukt en de inhoud bestond voornamelijk uit opinie-artikelen.

Betrokken personen

Gerelateerde kranten

Bronnen

Lemma 677 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
Afleveringen van De ploeg; wil opwekken tot bezinning op onze na-oorlogse taak in full-text op Delpher.nl
Beschrijving van De ploeg; wil opwekken tot bezinning op onze na-oorlogse taak in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek

Overige bronnen en verwijzingen

↑ Persmededeelingen van "Bureau Houtman": Lemma 676 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
↑ De vertegenwoordigers van alle universiteiten en hogescholen aan de studenten: Lemma 918 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
↑ Oranjebode; uitgegeven door Ons Volk, Christofoor, De Geus, De Ploeg, De Toekomst: Lemma 605 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
↑ Oranje-bulletin; uitgegeven door Ons Volk, De Geus, Christofoor, De Ploeg en De Toekomst: Lemma 613 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
↑ Ons volk; den vaderlant ghetrouwe: Lemma 581 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
↑ Oranje-bulletin; uitgegeven door De Geus, De Ploeg, Je Maintiendrai, Vrij Nederland, Ons Volk, Het Parool, De Waarheid: Lemma 612 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog

Ruwe tekst Winkel-lemma

Hieronder staat de tekst over De ploeg; wil opwekken tot bezinning op onze na-oorlogse taak uit lemma nr. 677 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.

Omstreeks 20 februari 1943 schreven de medische studenten M.A. Boers en H. Hommes, leiders van het 'waarschuwingssysteem' van de studenten te Groningen en na de razzia's op de studenten op de zesde van deze maand ondergedoken te Wilp, aan A.J. van der Leeuw, chem. cand., vertegenwoordiger van de Groninger studenten in de 'Raad van Negen' (het studentencontact) (zie ook nr. 918) een brief, waarin zij de noodzaak betoogden een illegaal blad te scheppen, waarin bezinning op naoorlogse problemen hoofdzaak zou zijn. Toen begin maart 1943 de campagne tegen de loyaliteitsverklaring begon, kwamen Hommes en Boers weer naar Groningen. Medio april 1943, omstreeks het einde van deze actie, begonnen de plannen vaster vorm aan te nemen en besloot men de zaak zelf ter hand te nemen. Er werd een vaste kern gevormd, waartoe, behalve de drie bovengenoemden, ook de medisch student M.J. Hartgerink, oud-redacteur van het Groninger studentenblad DER CLERCKE CRONICKE, zou behoren. Eind april 1943 werd de kopij voor het eerste nummer aan VRIJ NEDERLAND voorgelegd met de vraag of samenwerking mogelijk zou zijn. Hierop werd vele maanden later een afwijzend antwoord ontvangen. Men hakte de knoop echter door en in juli 1943 verscheen DE PLOEG voor de eerste maal. De oplage van 500 exemplaren werd aan vaste adressen toegezonden. Tot december 1943 kwamen vijf nummers uit en een gestencilde bijlage, een uittreksel uit het bekende boek van prof. E.H. Carr Conditions of peace. Daarna ontstonden moeilijkheden, doordat de drukkerij van W. Overeem te Deventer, waar zowel DE PLOEG als TROUW werden gedrukt, wegens arrestaties in de TROUW-groep ontruimd moest worden. Overeem werd uiteindelijk in het Gooi ondergebracht, waar H. Veldhuis voor TROUW een clandestiene drukkerij had ingericht (zie blz. 296). Overeem zag kans hier ook DE PLOEG te drukken. De oplage was langzamerhand gestegen tot 4000 ex.; de verspreiding op deze grotere schaal werd georganiseerd via een groot aantal contactpunten in het gehele land, begin 1944 een dertigtal. De organisatie werd aanvankelijk door H. van Dijken verzorgd, later door J.R. van der Leeuw, die tevens voor ONS VOLK werkte (zie nr. 581) en gecombineerde contactpunten tot stand bracht. Ongeveer 600 exemplaren bleven bestemd voor speciale adressen. Na augustus 1944 verscheen geruime tijd geen nieuw nummer. In de eerste plaats was de redactie van mening dat in de septemberdagen van 1944 de bevrijding in zicht was en er urgenter aangelegenheden aan de orde waren dan het verschijnen van DE PLOEG. Bovendien had eind augustus een reeks huiszoekingen op PLOEG-adressen plaats gehad, vermoedelijk als gevolg van de arrestatie van enkele ondergedoken studenten te Groningen, in juni. Hiervan werden W. Klaassen, verspreider te Amersfoort en Th. en W.H. Heine uit Woudenberg (alle drie niet uit Duitse concentratiekampen teruggekeerd) het slachtoffer. Tengevolge hiervan ging A.J. van der Leeuw naar Den Haag, waar hij contactpersoon werd tussen de Delta der Haagse illegaliteit en de plaatselijke illegale bladen (zie PERSMEDEDEELINGEN, nr. 676) en ook betrokken werd bij de uitgave van het Haagse ORANJE-BULLETIN (zie nr. 612). Hartgerink ging naar Norg, Hommes naar Beilen. Toen de bevrijding echter uitbleef en de verbindingen in de PLOEG-groep eind 1944 weer waren hersteld, werd nog overgegaan tot de uitgave van twee nummers. Het gelukte een gedeelte van de oplage in het noorden te verspreiden. Tegelijkertijd werden op initiatief van A.J. van der Leeuw door de in het noorden vertoevende PLOEG-redacteuren in Groningen een ORANJE-BULLETIN en in Assen een ORANJEBODE uitgegeven (zie de nrs. 613 en 605). Bij de arrestaties van augustus 1944 ontsnapte de PLOEG-redactie enkele malen ternauwernood aan Duits ingrijpen. Pas tegen het einde van de oorlog werd zij door een ernstig verlies getroffen toen Boers tezamen met zijn gastheer H.W. Iordens wegens spionage werd gearresteerd. Beiden werden op 30 maart 1945 te Wierden gefusilleerd. Van de aanvang af was het de bedoeling van de redacteuren geweest een aantal gekwalificeerde medewerkers van uiteenlopende richting aan te trekken. Van het derde nummer af werd dan ook ongeveer de helft der bijdragen geschreven door dr. G.A.A.M. Boot, ambtenaar bij de Raad van Arbeid te Amsterdam, J.R. Evenhuis, theol. stud. te Groningen, J.F. Glastra van Loon, med. stud. te Groningen, mevr. dr. M. Hartgerink-Koomans te Groningen, prof. dr. G. van der Leeuw te Groningen, prof. dr. J.H. van Meurs te Groningen, dr. A. Oldendorff, lector te Tilburg , prof. mr. C.W. van der Pot te Groningen, dr. S. Rozemond te Oegstgeest, mr. A.J. Sauer te Groningen, secretaris van het bestuur van het noordelijk rayon der Twentse Bank, mr. J.J. Schokking, adv. en proc. te Wassenaar en mr. G.E. van Walsum, secretaris Kamer van Koophandel te Rotterdam, die voor een deel ook betrokken waren bij andere uitgaven (DE BAANBREKER, CHRISTOFOOR, ONS VOLK, enz.). In elk nummer van DE PLOEG verscheen een uitgebreid 'Persoverzicht', een bespreking van de landelijke illegale bladen en brochures. Tot de raadgevers der redactie behoorden o.a. prof. dr. N.J. Polak te Rotterdam en prof. dr. C. Gerretson te Epe. Als slotuitgave verscheen de in de loop van 1944 voornamelijk door Boers, ten dele door Hartgerink, voorbereide publikatie: DE ILLEGALE PERS OVER NA-OORLOGSE PROBLEMEN, een samenvatting van de voornaamste artikelen uit de illegale pers over 'bevrijd Nederland'.

[1] Persmededeelingen van "Bureau Houtman": Lemma 676 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

[2] De vertegenwoordigers van alle universiteiten en hogescholen aan de studenten: Lemma 918 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

[3] Oranjebode; uitgegeven door Ons Volk, Christofoor, De Geus, De Ploeg, De Toekomst: Lemma 605 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

[4] Oranje-bulletin; uitgegeven door Ons Volk, De Geus, Christofoor, De Ploeg en De Toekomst: Lemma 613 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

[5] Ons volk; den vaderlant ghetrouwe: Lemma 581 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

[6] Oranje-bulletin; uitgegeven door De Geus, De Ploeg, Je Maintiendrai, Vrij Nederland, Ons Volk, Het Parool, De Waarheid: Lemma 612 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]