morgenrood

Nederlands

morgenrood

Uitspraak

• Geluid:  morgenrood    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• mor·gen·rood

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  morgen zn  en  rood zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	morgenrood
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

het morgenrood o

1. rode lucht bij zonsopgang

   • Morgenrood, water in de sloot, luidt een oude weerspreuk. Dat zou betekenen dat we in de regio op korte termijn te maken krijgen met neerslag. Een blik op de weerkaart lijkt de zegswijze te bevestigen. Of er ook sprake zal zijn van winterse neerslag, moet nog blijken. Weerman Johan Effing, van weerstationlosser.nl, verwacht 'wat kwakkelweer'. 

2. (figuurlijk) goede toekomst

   • Zo werd de Magnum de Che Guevara in een guerrilla die volwassenen zou emanciperen door hen te infantiliseren. Kinderlijkheid als de ultieme vorm van maatschappijkritiek en subversie! Eens ze zich kommerloos op een ijsje op een stokje konden trakteren, zonder voor een zonderling of weer zo’n vieze kinderlokker te worden versleten, lag het lichtend pad naar de vrijheid en het nieuwe morgenrood helemaal open. 

3. (vlinders) bepaald soort vlinder, Lycaena virgaureae  uit de familie Lycaenidae, de kleine pages, vuurvlinders en blauwtjes

Synoniemen

• ochtendrood

Hyperoniemen

• dagvlinders, vlinders, insecten, zespotigen, geleedpotigen, dieren

Afgeleide begrippen

• morgenroodbladroller

Uitdrukkingen en gezegden

• morgenrood, water in de sloot

als er morgenrood is, komt er regen (een weerspreuk die volgens het KNMI onbetrouwbaar is)

Vertalingen

    1. de rode lucht bij zonsopgang   

Duits: Morgenröte (de), Morgenrot (de) Engels: red of dawn (en) Esperanto: matenruĝo (eo) Faeröers: morgunroði (fo)

Spaans: arrebol (es) m, crepúsculo matutino (es) m

Gangbaarheid

• Het woord morgenrood staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "morgenrood" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
87 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.