Larvik kommune

	Larvik kommune
	kommune
	Kommunevåpen
	Kommunevåpen
Land	Noreg
Fylke	Vestfold
Adm.senter	Larvik
Areal	813 km²
• land	779 km²
• vatn	34 km²
Folketal	48 715 (1. januar 2024)
Målform	nøytral
Ordførar	Birgitte Gulla Løken (H)
Kommunenr.	3909
	; Larvik; 59°03′12″N 10°02′07″E / 59.05328°N 10.03517°E
	Kart som viser Larvik kommune. Kart som viser Larvik kommune.
	Wikimedia Commons: Larvik
	Nettstad: www.larvik.kommune.no

Larvik er ein kommune i Vestfold fylke. Han grensar i nord mot Kongsberg, i aust mot Sandefjord, og i vest til kommunane Porsgrunn og Siljan i Telemark fylke. Kommunen har hatt to store utvidingar i 1988 og 2018. Først da Tjølling, Hedrum, Brunlanes og Stavern blei slått saman med bykommunen Larvik, seinare i 2018 da Lardal blei innlemma i same kommune. Larvik var den største kommunen i Vestfold fylke etter areal.

Administrasjonssenteret i kommunen er byen Larvik. Byen er spesielt kjent for Bøkeskogen og som fødeby for eventyraren Thor Heyerdahl og komponisten Arne Nordheim. I Larvik sentrum ligg au Farris-fabrikken med Kong Haakons og Kong Olavs kjelder. Color Line har sitt utspring i Larvik gjennom det tidlegare Larvik–Frederikshavnferja, og i dag trafikkerer «Superspeed 2» Larvik–Hirtshals.

Busetnad

I Larvik kommune ligg au tettstaden Nevlunghavn. «Hamna» har ein befolkning på ca 700 fastbuande, men i sommarmånadene gangast dette talet med 10. Hamna er ein gammal losstad, og i starten var det berre losar med familiane deira som budde her. Men ettersom folk begynte med fiske, veks hamna fram til den perla og tettstaden ho er i dag. Hamna er au nemnt på listene SN har over verneverdige stader, og omtrent 120 av husa er freda.

Natur

Larvik kommune ligg innan Oslofeltet, og berggrunnen består av magmatiske bergarter frå perm, vesentleg syenitt, men også nokre mindre område med lavabergarter helt i nordaust. Særleg kjent er den grovkorna syenitten larvikitt, som blir broten i store brot fleire stader i kommunen. Nokre av øyane i Langsundsfjorden lengst vest i kommunen består av sedimentære bergarter frå kambrosilur. Raet går gjennom kommunen frå nordaust til sørvest, ei israndavsetjing frå tilbaketrekkinga av isen etter siste istid. Den kommer inn i kommunen litt sør for Goksjø, går gjennom Larvik by og demmer bl.a. opp Farris, og går ut i Langesundsbukta ved Mølen. På ra-ryggen nord for Larvik sentrum ligger Bøkeskogen, den største bøkeforekomsten i Norge. Marine løsavsetninger dekker det meste av berggrunnen utenfor Raet; innenfor er det særlig langs Lågen en finner større løsavsetninger.

Ellers domineres landskapet av skogkledde, avrunda åsar med sparsamt morenedekke. Dei høgste åsane i kommunen er i nordvest (Vettakollen, 456 m o.h.). Klimaet er gunstig med eit stort tal årlege soldagar og lang vekstsesong. Årleg nedbør er 1050 mm, med hausten som mest nedbørrike årstid. Månadsmiddeltemperaturen varierer frå -3° i januar til 17° i juli. Om sommaren og hausten er sørvest den dominerande vindretninga; på kysten kan sørvesten ofte komme opp i kuling styrke i haustmånadene. Vinter og vår dominerer ein nordleg frålandsvind.

Heile Larvik ligg i den boreonemorale sona med edellauvskog i solvendt terreng med godt jordsmonn, mens barskog og bjørk pregar landskapet elles. Bøkeskogen er eit kjennemerke for Larvik og ligg over byen som eit grønt tak. Her finn ein restaurant, musikkpaviljong og ei rekke tur- og trimstiar. Eit anna populært turområde er Vestmarka, som ligg mellom Larvik by og Farris.

Stavern er eit populært turistmål om sommaren. «Brunlanes-rivieraen» har eit stort tal campingplassar og hytter. I gamle Hedrum renn den nedre delen av Numedalslågen. Lågen er ei lakseelva og i sesongen kjem det i tillegg til nordmenn spesielt mange danskar og tyskarar hit for å fiske laks.

Kultur

Larvik er kjent for familieverksemda Treschow-Fritzøe, ein tidlegare industrigigant innanfor trelast og tresliperi, jernverk, mølle m.v. I dag utgjer store skogseigedomar og store areal rundt Farriselva firmaet. Fritzøe Brygge, eit kompleks med husvære, kontor og butikkar, stod ferdig i 2003.

Vitjande i Larvik kan sjå Herregården der grev Ulrik Fredrik Gyldenløve hadde residensen sin. I fjellveggen i Herregårdsbakken finn ein ei rekke inskripsjonar med helsingar frå tidlegare kongebesøk. Larvik kirke er au verd eit besøk, her finn ein blant anna eit unikt bilete måla av Lucas Cranach. Avisa i byen heter Østlands-Posten og kjem ut kvar dag i eit opplag på om lag 14 500 eksemplar.

Kjente personar frå Larvik kommune

Colin Archer (1832-1921), båtbyggjar og båtkonstruktør
Gunnar Reiss-Andersen (1896-1964), forfattar
Mons Mjelde (fødd 1905) Skeiseløpar
Thor Heyerdahl (1914-2002), arkeolog, vitskapsmann
Arne Nordheim (1931-2010), komponist
Mille-Marie Treschow (1954–2018), bruks- og skogeigar og forretningskvinne
Ingvar Ambjørnsen, (fødd 1956), forfattar
Bjørg Eva Jensen (f. 1960), idrettsutøvar
Jørn Lier Horst (fødd 1970), forfattar

Kjelder

«Larvik» i Store norske leksikon, snl.no.

Bakgrunnsstoff

Offisiell nettstad