Asia (província romana)
La província romana d'Asia compreniá diferents reialmes antics d'Anatòlia: la Caria, la Lidia, la Misia, la Frigia et la Troada. Aviá una superfícia d'unes 78 000 quilomètres carrats.
Las vilas èran nombrosas: Pergama, Emirna, Efès, Milet… Quitament se lo reilame de Pergama foguèt legat per Atal III en 133 AbC., foguèt organizada per Manius Aquilius sonqu'en 129 AbC., après la guèrra causada per la revòlta d'Aristonicos.
La província d'Asia cobrís alara l’ancian reialme de Pergama, levat unes districtes de Frigia e de licaònia, confiats al rei del Pont, Mitridat V, e de Cappadòcia, Ariarat VI.
De 56 à 49 AbC, los tres districtes orientals de Cibira, Sinnada (Şuhut) e d'Apamèu (Dinar) ne son destacats al benefici de la Cilícia. Juli Cesar las li torna e li liga la Panfília. En 36 AbC, Marc Antòni ne destaquèt aquesta al benefici del reialme galat d'Amintas.
Jos l'Empèri, venguda província senatoriala, conguèt un periòde astrat.
Jos Dioclecian foguèt partejada en set província: Asia, illas, Ellespontic, Lidia, Caria, Frigia Ia e IIa totas jos l'autoritat d'un sol procónsol.
Jos Constantin e sos successors, faguèt partida de tres diocèsis:
- diocèsi d'Asia, divisat en Ellespontic (Misia), Lidia, Caria, frigias Ia e IIa, Licaònia, Pisidia, Pamfília.
- diocèsi del Pont, divisat en Bitínia, Onorias, Paflagònia, Ponts Ia e IIa, Cappadòcias Ia e IIa, Armenias Ia e IIa, e Galàcias Ia e IIa.
- diocèsi d'Orient, divisat en Cilícias Ia e IIa, Osroena, Sirias Ia, IIa e IIIa, Fenicias Ia e IIa, Palestinas Ia, IIa e IIIa, Arabias Ia e IIa.
Fonts
[modificar | Modificar lo còdi]- Magie (David), Roman Rule in Asia Minor to the end of the Third century after Christ, Princeton, University press, 1950, 2 vol., XXII-1663 p.
- Rigsby (Kent J.), « Provincia Asia », Transactions of the American Philological Association (TAPhA), CXVIII, 1988, p. 123-153.
- Sartre (Maurice), L'Asie Mineure et l'Anatolie d'Alexandre à Dioclétien : IVe siècle av. J.-C. - IIIe siècle ap. J.-C., Paris, éd. Armand Colin, coll. « U », 1995, 375 p. ISBN: 978-2-2002-1696-2.