Vejatz lo contengut

Consciéncia de classa

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

La Consciéncia de classa es un concèpte socialista eissit de la doctrina marxista que definís la capacitat dels individús a se rendre compte que forman una classa sociala, de prene consciéncia que las relacions socialas son antagonistas - que sián economicas, politicas, etc,-; que pretend qu'es l'estat d'origina de l'organizacion d'una societat de classas e que se deu agir en consequéncias.

Consciéncia de classa e alienacion

[modificar | Modificar lo còdi]

Pel marxisme, l'espleitacion de la borgesiá sul proletariat es un fach e la possibilitat de comprendre aquela situacion coma lo resultat de la logica de l'antagonisme fondamental de las classas es la consciéncia de classa. Lo contrari seriá l'alienacion; l'imposibilitat de veire l'espleitacion capitalista dins la seuna vida quotidiana. Un dels teoricians mai conegut dins aquel camp es lo filosòf ongrés Georg Lukács qu'escriguèt Istòria e consciéncia de classa. Es alara necessari d'en primièr d'estudiar lo comportament de la societat.

La teoria de la consciéncia de classa

[modificar | Modificar lo còdi]

Qualques autors fan la distincion dins l'òbra de Marx entre classa en se e classa per se. La primièra se referís a l'existéncia d'una classa coma tal[1] e la segonda als individús que s'avison que fan partida de la dicha classa, conscients de lor posicion e situacion istorica. Analizant la situacion de Granda Bretanha dins los ans 1840, Marx senhala: «D'en primièr, las condicions economicas avián transformat la massa del país en trabalhadors. La dominacion del capital creèt dins aquela massa una situacion comuna, d'interèsses comuns. Atal, aquela massa veniá ja una classa contra lo capital, mas pas encara per ela mèsma. Dins la lucha, de quina avèm mencionat qualques fasas, aquela massa se reünís, en se constituissent en classa per ela mèsma. Los interèsses que defend venon d'interèsses de classa". Marx, Karl; Misèria de la Filosofia.»

Segon l'istorian Julio Aróstegui, a la fin de sègle XX, lo qualificatiu de "conscient" s'aplica a:[2] «l'obrièr que, avent recebut de bonas novèlas de la lucha collectiva per l'emancipacion sociala, i avent soscat, percebut lo sens prigondament injuste de la seuna situacion sociala e de vida, lo sens precís de son apertenéncia a una "classa", reagís prenent partit e s'assòcia per la lucha per una societat diferenta. L'imatge es ligat, alara, a una "presa de conciéncia", mai o mens verbalizada e instrumentalizada. La presa de conciéncia poiriá se realizar pas que dins lo quadre d'una percepcion progressiva de las relacions socialas que mena a percebre tanben l'apartenéncia de classa coma una realitat novèla.»

Al començament del sègle XX se discutèt fòrça a l'entorn de l'idèa de l'accion politica d'una avantgarda conscienta sus la massa obrièra. Lenin dins "Que far?", 1902, sosteniá l'idèa que los intellectuals devián desrevelhar la consciéncia politica del proletariat a causa del retard qu'an dins aquel domeni. Pasmens, mai tard, amb la proposicion del passatge de "tot lo poder als soviets del obrièrs, païsans, soldats e marins" poiràn aténher un grad de consciéncia superiora al quita proletariat, e atal menar la dralha cap al comunisme e demandar que los intellectuals se sometan a la "disciplina proletariana".

Rosa Luxemburg, dempuèi l'Alemanha, ont lo desvolopament de las fòrças productivas èran màger qu'en Russia, argumenta d'un biais contra l'atribucion del ròtle de la conscientizacion de las massas a la carga del partit obrièr. Aquò es degut a çò que en Alemanha la socialdemocracia e los partits burocratizats frenavan, segon ela, l'avançada del proletariat.

Gramsci sosteniá alara una posicion pròcha d'aquela de Rosa Luxemburg, mas tanpauc alunhada d'aquela de Lenin, estant que reconeissiá los limites del dich "espontaneïsme" mas ne negava pas sa valor, ni sa capacitat de promòure la sensibilizacion a una classa.

Las situacions en las qualas se supausava de comportaments contradictòris presents en percentatge significatiu dins la populacion non-borgesa se nomenan contradiccions de classa, çò que foguèt mai tard estudiat per una partida del marxisme que postulèt que la consciéncia de classa podiá conténer d'esperela d'espacis de contradiccion de classa a causa del biais totalizant amb lo qual lo capitalisme agís sus la societat.

Consciéncia de classa dins las societats contemporanèas

[modificar | Modificar lo còdi]

Las transformacions socialas progressivas a partir del sègle XX favorizèron una complexitat extraordinària dins lo teissut social, çò qu'afectèt notablament la teoria de basa de consciéncia de classa, fach pres en compte pel neomarxisme e lo postmarxisme; çò que menèt d'autors coma Nicos Poulantzas a postular que dins los sistèmas capitalistas "madurs" existís una fragmentacion del sistèma de classas que los autors classics avián descrich.

La causa d'aquela fragmentacion o multidimensionalitat es -segon los partisans e reformators de la pensada de Marx- la meteissa raiç istorica que la quita manca de consciéncia de classas: l'alienacion producha per las estrategias de dominacion capitalista.

Alara que lo proletari, segon la teoria marxista, deu èsser conscient de l'espleitacion que sofrís, lo borgés deuriá, el, èsser conscient de sa “perversitat”. La presa de consciéncia de classa es observada, pels corrents que s'identifican pas amb lo marxisme, coma una campanha ideologica tendent a promòure las divisions e antagonismes entre los diferents sectors de la societat.

René Bertrand-Serret considèra que per los semenaires de division, lo mite de las classas representa un mejan aisit e un instrument eficaç e poderós amb de vistas de transformar las diferéncias en antagonismes e la exacerbar en ostilitats irreductiblas. Los borgeses ne pòrtan la responsabilitat collectiva de las fautas presentas e passadas d'unes d'entre eles; e, al meteis temps, los obrièrs son qualificats collectivament, a causa de la misèria passada o presenta d'una partida d'aqueles, per reclamar de quin que siá borgés un crèdit eternal.[3]


Al respècte de la concientizacion de classa, Karl Popper estima que la fòrça del marxisme resida en sa crida etica. Avertís que nos daissam impressionar mai aisidament per las teorias qu'apèlan dirèctament o indirectament a nòstra morala e nos afrontam pas a aquelas teorias de biais sufisentament critica; siam pas intellectualament a sa nautor e ne venèm las seunas victimas complasentas e renonciantas.

Popper conta l'exemple del scientific sovietic Andréi Sájarov, que se sentissiá vergonhós per aver pausar dins las mans d'Stalin nada mens que la bomba d'idrogèn. Aquò se passèt perque èra eissorbat per aquela ideologia stalinista e perque, alara, cresiá a la mission umanista que realizava Stalin. Atal venguèt Sajarov, dins l'atmosfèra d'aquela realitat, temporàriament, una vertadièra bèstia dormissenta.

Segon Popper la tirania nos rauba la nòstra umanitat, alara nos priva de nòstra responsabilitat umana.[4]

  1. es a dire, a l'existéncia objectiva de las relacions entre d'individús al respècte de sa posicion dins lo sistèma economic
  2. (es) {{{títol}}}. Debate, p. 55. ISBN 978-84-8306-923-3. 
  3. (es) “El mito marxista de las clases” (pag. 76) de René Bertrand-Serret – Editorial Huemul SA
  4. “La responsabilitat de viure” de Karl R. Popper
  • Gurvitch, Georges, Lo concèpte de classa
  • Dahrendorf, Ralf, Las classas socialas e son conflicte dins la societat industriala
  • Althusser, Louis, La revolucion teorica de Marx
  • Marx, Karl, Manuscrichs d'economia e filosofia
  • Marx, Karl, Elements fondamentals per la critica de l'economia politica
  • Marx, Karl, Sociologia e filosofia sociala
  • Luckacs, Georg, Istòria e consciéncia de classa
  • E.P. Thopson. La formacion de la classa obrièra en Anglatèrra.

Vejatz tanben

[modificar | Modificar lo còdi]