Forés

Mapa de Forés

Forés o Forin (en francoprovençal: Forêz, en francés: Forez) es una region naturala e istorica arpitana situada, mai que mai, dins la part centrala de l'actual departament francés de Léger dins la region Auvèrnhe Ròse Aups.

Los gentilicis pòdon èsser foresenc [-a], forinat [-ada? -ata?], foresian [-a], forinàs [-assa], forinós [-osa].

La region foguèt al còr del comtat de Forés puèi de la província de Forés durant lo Regim Ancian, aquesta englobant tardivament una bona part de las regions de Roanés e de Jarés (dont la vila de Sant Estève).

Constituïda d'une vasta plana travèrsada pel flume Léger e enrodada de monts, la region de Forés correspondriá als limits del pagus forensis o país de Feurs (l'antic forum segusiavorum que donèt lo nom a la region). Aqueste pagus foguèt una de las divisions administrativas del territòri dels segusiaves sos August, que perdurèt amb los carolingians.

Culturalament, la region de Forés es associada a un paisatge globalament rural, que s'estend de la plana entrò las Nautas Chaumas ; a l'aiga (Léger e afluents, canal, estanhs, fonts d'aiga minerala - Badoit - e termala) ; a de produccions agricòlas (Còstas de Forés, Forma de Montbrison, pola del còl pelat de Forés) ; a d'edificis medievals (glèisas, priorats e castèls) e de la Renaissença (Castèl de la Bastie d'Urfé) ; a de saber-far artisanals e industrials dins los domenis del textil (trabalh de la seda e textil medical), del fèrre (La Bola Obut, Chapuis Armas) e del vèire (Veirièra de Sant Just).

Los abitants de Forés son dits foresians e lo dialècte de la lenga arpitana que s'i parlava tradicionalament es lo foresian. L'emplec de l'auvernhat èra corrent a l'oèst din lo parçan de Neitrable e al sud-oèst de Forés. Lo vivaroaupenc au sud a la frontièra amb Vivarés (Ardecha) e Velai (Naut Léger) .