Lengas salish
Las lengas salish son una familha de lengas amerindas parladas dins lo sud de la Colómbia Britanica en Canadà e dins lo nòrd dels Estats de Washington, d'Oregon e d'Idaho e de Montana als Estats Units per las populacions salish. Son de lengas aglutinantas.
Amassan un trentenat de lengas, dialèctes o sosdialèctes. La classificacion lingüistica pòt pas correspondre a las divisions administrativas. Las lengas salish son a l'ora d'ara en perilh, e d'unas son quitament en via d'extinccion amb un fòrça pichon nombre de locutors encara vivents.
Classificacion
[modificar | Modificar lo còdi]La familha salish consistís en vint-e-tres lengas. Aquí dessós es una lista de las lengas, dialèctes, e sosdialèctes. L'unitat genetica de las lengas salish es evidenta. Los grops vesins an sovent comunicat, al punt qu'es dificil de saupre l'influéncia que cada dialècte aguèt suls autres.
En 1969 un estudi trobèt que las relacions entre lengas son mai nautas e mai pròchas entre lengas de l'interior, mentre que son mai distantas amb las lengas de la còsta."
Contrariament a las classificacions fachas pels lingüistas, nombroses grops salish consideràn sa varietat particulara de parlar coma una lenga separada e non pas coma un dialècte.
Bella Coola
[modificar | Modificar lo còdi]- 1. Bella Coola ( Nuxalk, Salmon River)
Salish de la còsta
[modificar | Modificar lo còdi]- A. Salish de la còsta centrala (Salish central)
- 2. Comox
- K'omoks (Sahtloot) ( Qʼómox̣ʷs)
- Tla A'min (Homalco/Xwemalhkwu–Klahoose–Sliammon/Tla A-min) ( ʔayʔaǰúθəm)
- 3. Halkomelem
- Isla (Hulʼq̱ʼumiʼnumʼ, Həl̕q̓əmín̓əm̓)
- D'aval (Hunqʼumʔiʔnumʔ)
- D'amont ( Naut Sto:lō, Halqʼəméyləm)
- 4. Lushootseed ( Salish de Puget, Skagit-Nisqually, dxʷləšúcid)
- Del nòrd
- Del sud
- Duwamish-Suquamish (Dxʷduʔabš)
- Puyallup (Spuyaləpubš)
- Nisqually (Sqʷaliʔabš)
- 5. Nooksack (Łə́čələsəm, Łə́čælosəm) (†)
- 6. Pentlatch (Pənƛ̕áč) (†)
- 7. Sechelt ( Seshelt, Sháshíshálh, Shashishalhem, Šášíšáɬəm)
- 8. Squamish (Sḵwx̱wú7mesh snichim, Sḵwx̱wú7mesh, Sqwxwu7mish, Sqʷx̣ʷúʔməš)
- i. Grop salish dels estreches (Estreches)
- 9. Klallam ( Clallam, Nəxʷsƛ̕áy̓emúcən (†)
- Baia de Becher
- Oriental
- Occidental
- 10. Estreches del nòrd ( Estreches)
- 9. Klallam ( Clallam, Nəxʷsƛ̕áy̓emúcən (†)
- 11. Twana (Skokomish,Sqʷuqʷúʔbəšq, Tuwáduqutšad) (†)
- 2. Comox
- B. Tsamosan (Olympic) (†)
- i. Interior
- 12. Cowlitz ( Bas Cowlitz, Sƛ̕púlmš}}) (†)
- 13. Naut Chehalis (Q̉ʷay̓áyiɬq̉) (†)
- ii. Maritim
- 14. Bas Chehalis (Łəw̓ál̕məš) (†)
- 15. Quinault ( Kʷínayɬ) (†)
- i. Interior
- C. Tillamook (†)
- 16. Tillamook (Hutyéyu) (†)
- Siletz
- Tillamook
- 16. Tillamook (Hutyéyu) (†)
Salish de l'interior
[modificar | Modificar lo còdi]- A. Del nòrd
- 17. Shuswap ( Secwepemctsín, səxwəpməxcín)
- Oriental
- Kinbasket
- Shuswap Lake
- Occidental
- Canim Lake
- Chu Chua
- Deadman's Creek–Kamloops
- Fraser River
- Pavilion-Bonaparte
- Oriental
- 18. Lillooet ( Lilloet, St'át'imcets)
- Lillooet-Fountain
- Mount Currie–Douglas
- 19. Salish del riu Thompson ( Nlakaʼpamux, Ntlakapmuk, nɬeʔkepmxcín, Thompson River, Thompson Salish, Thompson, known in frontier times as the Hakamaugh, Klackarpun, Couteau or Knife Indians)
- Lytton
- Nicola Valley
- Spuzzum–Boston Bar
- Thompson Canyon
- 17. Shuswap ( Secwepemctsín, səxwəpməxcín)
- B. Del sud
- 20. Coeur d’Alene ( Snchitsuʼumshtsn, snčícuʔumšcn)
- 21. Columbia-Moses ( Columbia, Nxaʔamxcín)
- 22. Colville-Okanagan (Okanagan, Nsilxcín, Nsíylxcən, ta nukunaqínxcən)
- Northern
- Quilchena & Spaxomin
- Arrow Lakes
- Penticton
- Similkameen
- Vernon
- Southern
- Colville-Inchelium
- Methow
- San Poil–Nespelem
- Southern Okanogan
- Northern
- 23. Montana Salish (Kalispel–Pend d'Oreille language, Spokane–Kalispel–Bitterroot Salish–Upper Pend d'Oreille)
Pentlatch, Nooksack, Twana, Bas Chehalis, Naut Chehalis, Cowlitz, Klallam, e Tillamook son ara atudats. En mai, los dialèctes Lummi, Semiahmoo, Songhees, e Sooke dels estreches del nòrd son tanben atudats.]