Mała Czantoria
Mała Czantoria (866 m n.p.m.) – szczyt w głównym grzbiecie Pasma Czantorii w Beskidzie Śląskim, niecałe 3 km na północny zachód od Wielkiej Czantorii. Pierwszy, licząc od północy, "beskidzki" szczyt w wododziale Wisły i Odry.
 Mała Czantoria spod Tułu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
864 m n.p.m. |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |
Opis
Góra o stromych stokach, zbudowana jest z gruboławicowych, krzemienistych piaskowców należących do tzw. płaszczowiny godulskiej. Pokryta jest w większości bukowo-świerkowymi lasami, jedynie w partiach przyszczytowych istnieje kilka większych polan. Polany te, wraz z polanami na Wielkiej Czantorii, były niegdyś żywym ośrodkiem szałaśnictwa. Obecnie jedynie okazjonalnie wypasane są tu latem niewielkie stadka owiec.
Z polany okrywającej spłaszczenie szczytowe roztacza się piękny widok ku zachodowi i północy. Widoczne jest Pogórze Cieszyńskie od Cieszyna po Skoczów, a przy dobrej pogodzie na północy lśni tafla Zbiornika Goczałkowickiego, odległego stąd w linii prostej o 24 km.
Pomnik partyzantów
Na południowo-zachodnich zboczach Małej Czantorii znajduje się pomnik w miejscu śmierci polskich partyzantów z czasów II wojny światowej z oddziału „Czantoria”.
Oddział partyzancki „Czantoria” powstał wiosną 1941 r., a w 1942 r. został włączony do Armii Krajowej jako pluton „Ustroń” i podlegał Inspektoratowi Rybnickiemu. W połowie 1943 r. liczył 23 żołnierzy pod dowództwem Klemensa Starzyka pseudonim „Szpak”. Działał głównie na terenie pasma Stożka i Czantorii oraz okolicznych miejscowości: Ustronia, Cisownicy, Trzyńca, Wędryni i Nydku, rozbrajając niemieckich żołnierzy i policjantów, likwidując konfidentów i szerząc popłoch wśród niemieckich osadników, członków NSDAP. 30 listopada 1943 r. hitlerowcy osaczyli 10 partyzantów z oddziału w zdekonspirowanej ziemiance na stokach Małej Czantorii. Czterem partyzantom udało się przebić przez pierścień obławy. Pozostali, wraz z dowódcą oddziału, zginęli po krótkiej walce. Ich prochy spoczywają na cmentarzu ewangelickim w Nydku.
Turystyka
Tuż pod szczytem, od strony zachodniej, przebiegają szlaki turystyczne:
– czarny do Goleszowa PKP (2.30 h) przez Tuł (1h)- – czarny na Wielką Czantorię (1h)
– żółty do Ustronia Zdroju PKP (1:30 h)
Południowymi stokami Małej Czantorii, dość nisko, biegną czeskie znaki z Trzyńca do rozdroża pod Wielką Czantorią.