Buczkowice
Buczkowice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Buczkowice, której jest siedzibą od 1991 r. Poprzednio cały obszar gminy Buczkowice, należał administracyjnie do gminy Szczyrk. Powierzchnia sołectwa wynosi 653 ha[4], a liczba ludności 4102, co daje gęstość zaludnienia równą 628,2 os./km².
| wieś | |
 Kościół w Buczkowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
4419[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
43-374[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SBI |
| SIMC |
0048395 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
Położenie na mapie gminy Buczkowice  | |
 49°43′40″N 19°04′09″E/49,727778 19,069167[1]
| |
Z geograficznego punktu widzenia znajduje się ona na pograniczu Beskidu Śląskiego (na zachodzie) oraz Kotliny Żywieckiej (na wschodzie), nad rzeką Żylicą (środkowy bieg). Przebiega tędy droga wojewódzka nr 942 z Bielska-Białej do Wisły przez Szczyrk. Jest to ważny węzeł komunikacji autobusowej. Znajdował się tu Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej.
Części wsi
edytujIntegralne części wsi Buczkowice: Gluzów, Granice, Huczków, Janiców, Kopaczków, Migdałów, Moczków, Plac Mańdyrów, Plac u Zoniów, Pod Bieniatką, Pod Godziszką, Pod Groniem, Pod Kolanem, Przybyłów, Tarnawów, Zawodzie[5][6]
Historia
edytujBrak jest dokumentu lokacyjnego i roku założenia Buczkowic. Najwcześniejszym źródłem pisanym na ten temat jest kronika parafialna założona w 1916 r. Na podstawie dostępnych obecnie dokumentów można z dużym prawdopodobieństwem przypuszczać, ze Buczkowice powstały po Rybarzowicach, tzn. w drugiej połowie XVI w.lub u jego schyłku i należały również do dominium łodygowickiego, będąc jego trzecią wsią pod względem wielkości i liczby ludności. Nazwa wsi pochodzi „od buczków” – czyli drzew bukowych, które przed wiekami rosły na tym obszarze, tworząc bardzo gęste lasy bukowe. Bardzo ważną rolę w powstaniu osady odegrała rzeka zwana Żylczą lub Żylcą (Żylica).
Pod koniec XIX wieku we wsi był tartak wodny, wiatrak i fabryka zapałek[7].
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 292 budynkach w Buczkowicach na obszarze 653 hektarów (gemeinde i gutsgebiete) mieszkało 2158 osób (gęstość zaludnienia 330,5 os./km²), z czego 2090 (96,8%) było katolikami, 55 (2,5%) wyznawcami judaizmu a 13 (0,6%) innej religii lub wyznania, 2079 (96,3%) było polsko-, 54 (2,5%) niemiecko- a 21 (1%) innojęzycznymi[8].
6 sierpnia 1944 r. dom w którym przebywał dowódca oddziału Armii Ludowej Józef Habdas ps. „Kwaśny” został otoczony przez ok. 50 gestapowców. Otrzymali oni informację o pobycie partyzanta od jego gospodyni, która była konfidentem gestapo. W nierównej walce jaka wywiązała się przy próbie ujęcia aelowca Habdas poległ[9]. Wieś została wyzwolona w kwietniu 1945 roku przez żołnierzy 1 armii gwardii 4 Frontu Ukraińskiego[10].
W 1972 miejscowość została odznaczona Krzyżem Partyzanckim.
W 1975 roku w Buczkowicach urodził się Łukasz Kruczek, trener skoków narciarskich, dawniej skoczek narciarski.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Buczkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Ludzie związani z Buczkowicami:
- Roman Białek (ur. 21 stycznia 1891 w Żywcu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan rezerwy służby sanitarnej Wojska Polskiego, lekarz internista, ofiara zbrodni katyńskiej.
- Bartłomiej Kłusek – polski skoczek narciarski (ur. 1993 w Buczkowicach)
- Jan Pietraszko – biskup krakowski (ur. 1911 w Buczkowicach)
Religia
edytujNa terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Przemienienia Pańskiego).
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12132
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 101 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ UG Buczkowice: Statut Sołectwa Buczkowice. [w:] bip.ugwilkowice.rekord.pl [on-line]. 2005. [dostęp 2010-12-07].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Buczkowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 438.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.
- ↑ Józef Bolesław Garas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 434.
- ↑ „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 88.
Bibliografia
edytuj- B. Foryś – Z dziejów Parafii Przemienienia Pańskiego w Buczkowicach
- W. Sosna – Przez Góry i Przełęcze Beskidu Śląskiego